F’dan is-sit Malti ssibu 'Qaddis għal kuljum' ta' matul is-sena f'paġni mqassma f'Tagħrif, Ħsieb, Talba, Liturġija tas-Sigħat, Testi bl-Ingliż u Vidjos dwar Qaddisin popolari u dawk inqas popolari, u aktar …
Tagħrif: Imwielda l-Belt fit-12 ta’ Mejju, 1851, Marija Tereża Nuzzo trabbiet f’ambjent reliġjuż ħafna tant li missierha kien jingħalaq ta’ kuljum fil-kamra tiegħu, min-nofs in-nhar sat-3.00 p.m., biex jitlob quddiem il-kurċifiss.
Kienet ix-xewqa tagħha li twaqqaf kongregazzjoni reliġjuża ġdida bil-għan li tgħin fl-edukazzjoni akkademika u spiritwali tat-tfal u x-xewqa tagħha nqatgħet fl-1903 meta ngħatat dar fil-Ħamrun. Fl-istess sena waqqfet il-Kongregazzjoni tal-Ulied tal-Qalb ta’ Ġesù u kienet maħtura l-ewwel Superjura Ġenerali. Erba’ snin wara fetħet dar fiż-Żejtun u fl-1913 oħra fil-Marsa.
Fl-1918 Madre Nuzzo kienet akkużata inġustament li kienet tħalli lis-sorijiet tagħha neqsin mill-ikel u wara investigazzjoni ordnata mill-Arċisqof Mauro Caruana, kienet imneħħija mill-uffiċċju ta’ Madre Ġenerali u l-Kongregazzjoni kellha titmexxa mis-sorijiet Franġiskani tal-Qalb ta’ Ġesù.
Waqt li kienet ipprojbita milli tiltaqa’ u titkellem saħansitra man-novizzi tal-Kongregazzjoni, Nuzzo kienet tgħaddi l-jiem titlob u ssewwi l-ħwejjeġ tas-sorijiet. Baqgħet issofri fis-skiet sakemm mietet fis-17 ta’ April, 1923. Illum minbarra disat idjar f’Malta, il-Kongregazzjoni tagħha għandha djar fl-Italja, l-Irlanda, il-Kenja, il-Libja, it-Tuneżija u l-Indja.
Tagħrif: Nhar it-12 ta’ Marzu 1997 Mons. Arċisqof ħareġ editt biex tinbeda l-Kawża għall-Beatifikazzjoni ta’ Ewġenju Borġ, magħruf bħala Ġeġe’, l-ewwel Superjur Ġenerali tas-Soċjetà tat-Tagħlim Nisrani (MUSEUM), li kien ħaddiem tat-Tarzna.
Ewġenju Borġ (1886-1967), jew Ġeġe’, kif kien iħobb isejjaħlu San Ġorġ Preca, twieled l-Isla, nhar l-24 ta’ Lulju. Huwa meqjus bħala l-ġebla tax-xewka li fuqha Dun Ġorġ bena l-għaqda tiegħu. Kien hu l-ewwel wieħed li ħareġ u fetaħ l-ewwel dar tal-Museum barra mill-Ħamrun. Kien ukoll l-ewwel wieħed fis-soċjeta’ tal-Museum li ta bidu għall-konferenzi reliġjużi lil dawk li mhumiex membri fis-Soċjetà.
Ta’ ħames snin, il-familja tiegħu marret toqgħod il-Ħamrun (l-istess kif għamel Dun Ġorġ t’età żgħira mill-Belt għall-Ħamrun). F’żgħożitu Ġeġe’ kien iħobb ħafna l-futbol u l-ħbieb. Kien il-leader ta’ sħabu li kienu jiltaqgħu f’għalqa fejn il-Knisja ta’ San Gejtanu, jilagħbu, jiċċajtaw u jpejpu qishom ċumnija. Wara eżami li għadda minnu mat-tieni darba, daħal it-Tarzna bħala mudellatur, sengħa li baqa’ jżommha sakemm irtira, 40 sena wara.
Dixxiplu ta’ San Ġorġ
Meta kellu xi dsatax -il sena iltaqa’ għall-ewwel darba ma’ Dun Ġorġ, (li dik il-ħabta kien għadu qed jistudja għal qassis). Dun Ġorġ talabhom sigarett u waqaf jitkellem miegħu u ma’ sħabu fl-għalqa. Poġġa bilqiegħda ħdejhom fuq ġebla u qagħad ikellimhom fuq it-tbatija ta’ Kristu. L-għada reġa’ mar ikellimhom jew aħjar jgħallimhom fuq Alla u baqa’ jagħmel dan għal ħafna ġranet. Iżda “darba,” jgħid Ġeġe’, “kif konna hemm, dar fuqi u qalli: ‘Nhar il-Ħadd, int u jien immorru passiġġata flimkien, ġib biċċa ħobż… u xi ħaġa x’tixrob.'” U hekk għamilt; niftakar kont ħadt miegħi Bibbja bl-Ingliż (niftakru li kien għad m’hawnx bil-Malti). Morna l-istazzjon… dħalna ġo għalqa, u bilqiegħda fuq blata taħt siġra kont naqra mill-Bibbja u Dun Ġorġ joqgħod ifissirli. U din mhux darba għamilnieha. Konna ndumu siegħa u nofs, sagħtejn, u ġieli anki aktar, u mbagħad konna mmorru lura d-dar, jiena nerġa’ mmur insib lil sħabi.”
Inqas minn sentejn wara l-ewwel laqgħa ta’ Ewġenju Borġ ma’ Dun Ġorġ, Dun Ġorġ sar qassis. Ġeġe’ beża’ li kien se jitlef lil dan il-ħabib kbir għax fil-fehma ta’ dak iż-żmien, il-qassis biex iżomm id-dinjità tiegħu ma kienx jitħallat ma’ kulħadd u jpoġġi fuq il-ġebel tal-għelieqi. Iżda Dun Ġorġ li x-xewqa kbira tiegħu kienet li jixbah lil Ġesù, baqa’ jiltaqa’ magħhom. Mhux talli hekk, talli fis-7 ta’ Marzu 1907, Ġeġe’‚ u sħabu krew dar b’żewġt ikmamar fejn bdew jiltaqgħu fiha kuljum wara x-xogħol u l-Ħadd filgħodu u wara nofsinhar. Meta Dun Ġorġ talab miż-żgħażagħ li ma jridx iżjed tipjip, ma kinitx faċli u b’mod speċjali għal Ġeġe’ li ġieli pejjep mitt sigarett f’ġurnata. Iżda Ġeġe’‚ li kien jobdi lil Dun Ġorġ b’għajnejh magħluqa, mal-kliem ta’ Dun Ġorġ, qabad il-pakkett tas-sigaretti u rmieh dak il-ħin stess.
Dun Ġorġ għażel lil Ewġenju Borġ bħala l-ewwel superjur ġenerali tas-Soċjetà tal-MUSEUM, għażla li ġiet konfermata b’elezzjoni mis-soċji fl-1926. L-editt tal-Arċisqof jgħid li Ġeġe’ kien l-aktar membru fidil ta’ Dun Ġorġ, doċli u li kien josserva r-Regola. Kien bniedem ta’ talb u devot kbir tal-Ewkaristija. Minħabba f’hekk, hu kien miżmum bħala eżempju ħaj ta’ kif għandu jkun membru tal-Museum. Min-naħa tiegħu, Dun Ġorġ kien iqisu bħala dixxiplu fidil u, fl-assenza tiegħu, ġieli wkoll faħħar il-qdusija tiegħu.
Ħaddiem tat-Tarzna
“Iżda l-iktar ħaġa li tolqotna u li jista’ jkollha rifless fuq is-soċjetà attwali tagħna fi żminijietna huwa l-fatt li Ewġenju kien ħaddiem tat-Tarzna u hemmhekk wettaq ħafna mill-appostolat tiegħu fost l-istess ħaddiema.” It-Tarzna, “is-sur Ewġen” kien irrispettat ħafna u tant kien jaqdi dmiru bir-reqqa li wħud kienu jsejħulu “l-qaddis.” Fil-ħin ta’ nofsinhar, Ġeġe’ kien jirkeb il-lanċa u jmur jiekol f’restorant, il-Belt. Meta kien jidħol Ġeġe’ hemmhekk, l-irġiel kienu jwissu ‘l xulxin biex iġibu ruħhom sew quddiemu u ma jidgħux. Ġeġe’, li sar jaf b’dil-biċċa xogħol, ġieli dam apposta, ħa jiġi evitat dagħa kemm jista’ jkun! Ġieli wkoll kien jitrakka f’xi ħanut żgħir tal-barklori u jiekol xi ħaġa hemm. Wara li jkellem lill-barklori u n-nies tax-xatt mimlija tpinġija ma’ ġisimhom u magħrufin bħala “injoranti,” kien joqgħod ifissrilhom id-duttrina Nisranija u jgħallimhom jitolbu r-rużarju.
Bniedem bħal Ewġenju Borġ ma setax ma jħallix influwenza kbira fost sħabu l-ħaddiema. L-ispirtu tiegħu baqa’ jinħass fil-ħanut (“il-ħanut tal-appostli”) fejn kien jaħdem fit-tarzna għal ħafna snin wara li rtira mix-xogħol. Il-ħaddiema t’hemmhekk kienu jinħassu mill-mod ta’ kif kienu jġibu ruħhom li ma kinux bħall-oħrajn. Ewġenju “kien ħabib ma’ kulħadd, stmat ħafna mis-superjuri tiegħu u bniedem li jħobb is-skiet. Bil-ħidma bieżla tiegħu Ewġenju wera kif bniedem jista’ jitqaddes ukoll permezz tax-xogħol.”
Problemi ta’ saħħa u mwiet
Fl-1931, Ġeġe’ sar jaf li kien dijabetiku. Il-mewt t’ommu u missieru, li ġrat sena qabel, ħaffietlu t-triq għal din il-marda. Id-dijabete bdiet sa mill-bidu ddgħajjef lil Ġeġe’ minn saħħtu iżda minkejja dan hu baqa’ sal-aħħar jaqdi dmiru lejn Alla, lejn il-MUSEUM u lejn ħutu l-bnedmin. Kien jipprova ma jħallix jum jgħaddi li ma jmurx jgħallem f’xi post jew ieħor. Kien konvint li bniedem bla tagħlim sod ma jistax iħobb lil Ġesù u jgħidlu “iva” b’qalbu kollha. Fl-1941 tah attakk gravi tal-marda u kulħadd ħaseb li se jmut iżda ftit wara għaddielu. Meta faqqgħet it-tieni gwerra dinjija, Ġeġe’ u oħtu evakwaw flimkien ma’ familja f’dar f’Ħal Balzan. Fl-1942 id-dar intlaqtet b’bomba, iġġarfet u qatlet lil oħtu Ġorġina. Ftit xhur wara, Ġeġe’ mar jgħix mas-soċi interni ta’ Ħaż-Żebbuġ.
Fl-1962 miet Dun Ġorġ. Ġeġe’ ddispjaċih ferm u ma staħax juri minn barra l-biki tiegħu. Qabel ma miet huwa mar iżuru kemm-il darba u darba minnhom Dun Ġorġ qallu: “Ġeġe’ issa ħallina mill-biki” u filwaqt li resqu lejh, bierku u qallu: “Fik jiena nbierek is-Soċjetà kollha.” Bejnu u Dun Ġorġ kien hemm rabta soda u qaddisa. Ewġenju Borġ miet ħames snin wara, nhar it-12 ta’ Marzu 1967 fl-età ta’ 81 sena.
Ħsieb: Ftit riflessjonijiet għalik:
* Kemm int lest tqatta’ ħin taqra u titlob bil-kelma t’Alla?
* Kemm int lest tiċċaħħad minn xi ħaġa biex tissoda fil-fidi ?
* Tfittex li twassal il-Kelma t’Alla ma’ kull min tiltaqa’?
* X’jgħidu n-nies fuqek meta tkun riesaq lejhom?
* Taf taċċetta t-tbatija li tiġi fuqek u tgħaqqadha ma’ dik ta’ Kristu?
* Għalik ix-xogħol huwa mezz li bih titqaddes?
“Min jieħu gost max-xitan, ma jistax jifraħ ma’ Ġesù.” – San Pietru Krisologu
SAN PIETRU KRISOLOGU Isqof u Duttur tal-Knisja 380 -450
Tagħrif: San Pietru twieled f’Imola, l-Italja, għall-ħabta tas-sena 380. L-Isqof ta’ Imola, Kornelju, ħa ħsieb l-edukazzjoni tiegħu u ordnah Djaknu.
Fis-sena 433, il-Papa Sistu III ħatru Arċisqof ta’ Ravenna.
Kien difensur kbir tal-fidi Kattolika, ħadem bis-sħiħ biex jeqred il-paganiżmu mid-djoċesi tiegħu, u b’kuraġġ kbir ipprojbixxa l-festi immorali li kienu jinżammu fil-bidu ta’ Jannar.
Tant kien predikatur tajjeb li qala’ l-isem ta’ Krisologu, li jfisser “Kliemu tad-Deheb.”
Il-prietki tiegħu kienu jkunu dejjem qosra. Hemm 176 prietka tiegħu, li għadhom ippreservati sal-lum. Kien iħeġġeġ ħafna lin-nies biex jitqarbnu spiss.
Huwa kien jeżorta bil-qawwa kollha lil Ewtiku, wara li dan kien ġie kkundannat fis-Sinodu ta’ Kostantinopli (448), biex jaċċetta l-misteru tal-inkarnazzjoni u joqgħod għat-tagħlim tal-Knisja.
San Pietru kien iċ-Ċelebrant li mexxa l-funeral ta’ San Ġermanu ta’ Auxerre fis-sena 448.
Miet fit-2 ta’ Diċembru tas-sena 450 f’Imola, fejn kien mar biex iqim il-martri Kassjanu, protettur tiegħu.
Il-Papa Benedittu XII ipproklamah Duttur tal-Knisja fis-sena 1729.
Ħsieb: Ħsieb għall-ewwel jum tar-Randan: mill-Omelija 43 ta’ San Pietru Krisologu, Isqof ta’ Ravenna:
“Tlieta huma l-affarijiet, ħuti, li permezz tagħhom il-fidi tibqa’ sħiħa, id-devozzjoni titkattar u l-virtù tiżdied: it-talb, is-sawm u l-ħniena. Dak li t-talb jixtieq, is-sawm jittallab għalih b’suċċess u l-ħniena tirċevih. It-talb, is-sawm u l-ħniena: dawn it-tlieta jmorru dejjem flimkien. Huma jagħtu l-ħajja lil xulxin, huma inseparabbli. Għax is-sawm huwa r-ruħ tat-talb, u l-ħniena hija l-ħajja tas-sawm.
Jekk bniedem għandu waħda minnhom biss, jew m’għandux it-tlieta li huma f’daqqa, dan ma għandu xejn. Għaldaqstant dak li jitlob għandu wkoll isum, u dak li jsum għandu wkoll juri ħniena. Dak li jrid li jiġi mismugħ meta jitlob xi ħaġa, għandu jisma’ meta xi ħadd jitlob xi ħaġa lilu. Dak li ma jagħlaqx widnejh għat-talb ta’ min jitolbu, jiftaħ widnet Alla għat-talb tiegħu. Jekk xi ħadd irid li Alla jinduna li hu bil-ġuħ, għandu hu wkoll jagħraf min madwaru hu bil-ġuħ. Min jittama li jsib il-ħniena, għandu juri l-ħniena hu wkoll. Min jixtieq il-ħlewwa ta’ missier, għandu juriha l-ewwel hu. Min jixtieq li xi ħadd joffrilu xi ħaġa, għandu joffri lil ħaddieħor hu. Ma jistħoqqlux jitlob min jirrifjuta li jagħti lil ħaddieħor dak li qed jittallab għalih hu. O bniedem, ħu dan bħala l-qies għall-ħniena li turi: uri int ħniena ma’ ħaddieħor bl-istess mod, bl-istess ammont u bl-istess ħeffa li tixtieq li ssir ħniena miegħek.
Għalhekk, ejjew inħallu t-talb, il-ħniena u s-sawm ikunu talba waħda quddiem Alla. Ejjew inħalluhom ikunu għajnuna waħda għalina. Dawn huma l-ħwejjeġ li jżommu sħiħa l-belt tal-ġenna, li jħabbtu fuq il-bieb tal-kmamar ta’ Alla l-imħallef tagħna, li jsegwu l-ġrajjiet tal-bnedmin quddiem it-tribunal ta’ Kristu, li jittallbu l-ħniena għall-inġust, li jirbħu l-maħfra għall-ħatjin. Il-bniedem li m’għandux dawn bħala l-avukati tiegħu fil-ġenna lanqas ma għandu pożizzjoni żgura fuq l-art. Ladarba għandhom qawwa daqshekk kbira fil-ġenna, huma jaffettwaw il-ġrajjiet fuq l-art; imexxu l-ġid u jkeċċu d-dnewwa; jitfu l-vizzji u jkebbsu l-virtù; isaffu l-iġsma u jippurifikaw il-qlub; iġibu l-paċi lill-membri tal-ġisem u l-kwiet lill-moħħ; jibdlu s-sensi fi skejjel ta’ dixxiplina u kontroll; iwasslu l-qalb tal-bniedem biex issir tempju ta’ Alla. Permezz tagħhom il-bniedem jidher bħall-anġli, u jwasslulu l-ġieħ mingħand Alla.
Għalhekk, ħuti, jekk aħna nixtiequ li jkollna sehem mill-merti tal-qaddisin kollha, ejjew nipperseveraw fit-talb, insibu l-ħin biex insumu, u nkunu attenti għall-ħniena. In-nisrani – li huwa mlibbes l-armatura tal-Mulej, li għadda ħajtu fil-prattika ta’ dawn u ssaħħaħ permezz tagħhom – mhux se jibża’ mil-lanez tad-dnub, mill-armi tax-xitan, mill-makakkerija tad-dinja, mill-ifilsa tal-vizzji, mill-ħażen tal-ġisem, min-nases tal-pjaċiri jew mill-armi tal-mewt.
Ejjew ninġabru kull filgħodu u nitolbu, jekk mhux immexxijin mill-imħabba, almenu mmexxijin mix-xewqa li neħilsu mill-ħażen. Jekk nitraskuraw lil Alla, niġbdu fuqna żminijiet koroh. Għalhekk ejjew niksbu lura permezz tas-sawm dak li tilfna minħabba t-traskuraġni tagħna. Ejjew noffru rwieħna permezz tas-sawm, għax m’hemm xejn aqwa x’nistgħu nagħtu lil Alla. Imma biex nagħmlu dawn it-tnejn sbieħ, ejjew ma noqgħodux lura milli nuru l-ħniena. Is-sawm ma jagħmlix frott jekk ma jkunx imsoqqi bil-ħniena. Jekk il-ħniena tixxotta, is-sawm ibati n-nixfa, għax il-ħniena hija għas-sawm dak li x-xita hija għall-art.
Mill-kitbiet ta’ San Pietru Krisologu:
Dwar il-frażi ‘Jitqaddes Ismek’ fit-talba tal-Missierna:“Nitolbu ‘l Alla biex jitqaddes Ismu għax bil-qdusija jsalva u jqaddes il-ħolqien kollu … Hu Ismu li jagħti s-salvazzjoni lid-dinja li ntilfet, iżda aħna nitolbu li dan l-Isem ta’ Alla jkun imqaddes fina b’ħajjitna. Għaliex jekk ngħixu ħajja tajba, l-Isem ta’ Alla jkun imbierek” (minn Omelija 71).
Dwar l-Inkarnazzjoni:“Meta kien għadu ma twelidx bħala bniedem, mit-tajn mhux mittiefes Alla sawwar il-bniedem; meta twieled bħala bniedem sawwar il-ġisem tiegħu ta’ bniedem minn ġisem mhux mittiefes. Dak li għoġbu jieħu ftit tajn f’idu biex jagħmel il-bniedem, għoġbu wkoll jieħu ġisem għas-salvazzjoni tagħna … Ħa n-natura tagħna l-bnedmin biex il-bniedem ma jiġġarrafx aktar; hu li ħalaq il-bniedem tal-art, ried jagħmlu wkoll bniedem tas-sema” (minn Omelija 148).
Dwar id-dinja:Alla ra d-dinja mqallba minħabba l-biża’, u minnufih beda jaħdem biex jerġa’ jsejħilha bl-imħabba jistedinha bil-grazzja, jżommha miegħu bl-għożża, u jħaddanha ma’ qalbu.
Talba: O Alla, int għażilt lill-Isqof San Pietru Krisologu biex b’qawwa kbira jxandar il-misteru tal-Inkarnazzjoni tal-Verb tiegħek; bit-talb tiegħu, agħtina li nimmeditaw bla heda l-misteri tas-salvazzjoni u bl-għemil nagħtu xhieda tal-fidi tagħna fihom. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei. Parti mill-Ħsieb huwa artiklu tas-Soċjetà Patristika Maltija (traduzzjoni ta’ Dun Jonathan Farrugia).
“L-Ispirtu s-Santu għallimni nadura, infaħħar, inbierek u nirringrazzja lil Sidna Ġesù Kristu fit-tabernaklu, l-ħin kollu, anke waqt ix-xogħol, u kif inkun għaddejja bil-ħajja ta’ kull jum, mal-ġurnata.” – Santa Marija Bernarda tal-Qalb Imqaddsa ta’ Marija
SANTA MARIJA BERNARDA TAL-QALB IMQADDSA TA’ MARIJA
Reliġjuża
1848 – 1924
Tagħrif: Verena Butler, għax dan kien l-isem li ngħatat meta tgħammdet, twieldet fit-28 ta’ Mejju 1848, ġewwa Auw, Aargau, fl-Isvizzera, minn familja ta’ bdiewa. Hija kienet ir-raba’ minn tmien ulied.
Minn età bikrija ħafna uriet li kienet persuna miġbura u tgawdi intimità speċjali m’Alla. Hija kellha devozzjoni kbira lejn l-Ewkaristija. Minn kmieni ħafna ħasset is-sejħa għall-ħajja reliġjuża.
Meta bdiet titfarfar hija tgħarrset, iżda ndunat li ż-żwieġ ma kienx il-vokazzjoni tagħha, għalhekk ħassret u bdiet taħseb biex tingħaqad ma’ ordni reliġjuża. Fl-1866, hija ngħaqdet mal-Ordni tas-Sorijiet tas-Salib Imqaddes, ġewwa Menzingen, iżda ma kienx għadda wisq żmien li ma rritornatx lura lejn darha biex titlob u tiddixxerni, għaliex bdiet tħoss li dik ma kinitx il-propja sejħa tagħha.
Fit-12 ta’ Novembru, tal-1867, ingħaqdet mas-Sorijiet tal-Ordni Franġiskan Kapuċċin, fil-kunvent ta’ Marija Għajnuna tal-Insara, f’Altstatten, l-Isvizzera. Hija ħadet l-isem ta’ Swor Marija Bernarda tal-Qalb Imqaddsa ta’ Marija, u ħadet il-professjoni solenni fl-4 ta’ Ottubru, 1871. Hija serviet bħala Majjistra tan-novizzi u Madre Superjura għal tliet darbiet.
Fl-1888, marret ukoll il-missjoni fl-Ekwador, f’parti fejn ma kien hemm l-ebda reliġjuż. Hemm hija waqqfet il-Missjoni Franġiskana tas-Sorijiet Ulied Marija Għajnuna tal-Insara, biex ikun jista’ jitwettaq dan ix-xogħol. Hija kienet is-Superjura għal 30 sena. Fl-1895, kien hemm rivuluzzjoni kontra l-Kattoliċi u hi u s-sorijiet tagħha ġew eżiljati. Għalhekk huma marru l-Kolumbja u bdew imexxu l-operat tagħhom hemm. Dejjem kienet tirrepeti li l-Evanġelju huwa l-kewkba u l-gwida tagħha.
Hija mietet fis-19 ta’ Mejju, 1924, ġewwa Cartagena, Bolivar, Kolumbja, b’kawżi naturali u l-qabar tagħha mal-ewwel sar post ta’ pellegrinaġġi. Il-Papa San Ġwanni Pawlu II ibbeatifikaha fid-29 ta’ Ottubru, 1995 u l-Papa Emeritus Benedittu XVI, ikkanonizzaha fit-12 ta’ Ottubru, 2008. Illum is-sorijiet tagħha jkomplu jaħdmu fl-iskejjel, kulleġġi u kindergartens. Anke ġewwa sptarijiet u djar residenzjali fl-Isvizzera, il-Kolumbja, il-Brażil, l-Awstrija, Liechtenstein, l-Italja u xi pajjiżi Afrikani.
Ħsieb: Santa Marija Bernarda tal-Qalb Imqaddsa ta’ Marija, biż-żmien fehmet, l-istess kif għamlu fundaturi oħra qabilha, fosthom Santa Roża Venerini (ara Santa Roża Venerini), li l-edukazzjoni u t-tagħlim tal-katekiżmu huma meħtieġa u essenzjali għal kull żmien fl-istorja tal-bniedem fid-dinja.
Fid-Dikjarazzjoni tal-Konċilju Vatikan II dwar L-Edukazzjoni Nisranija Gravissimum Educationis (28 ta’ Ottubru, 1965) insibu dan li ġej:
“Metodi differenti ta’ edukazzjoni 4. Fil-qadi tad-dmir tagħha li teduka, il-Knisja, ħerqana li tuża l-mezzi kollha li jwasslu għal skop, tfittex fuq kollox li tuża l-għodda li huma proprji tagħha. L-ewwel fost dawn il-mezzi huwa t-tagħlim katekistiku li jdawwal u jsaħħaħ il-fidi, jgħajjex il-ħajja skont l-ispirtu ta’ Kristu, iwassal ‘l-insara għal parteċipazzjoni aktar konxja u attiva fil-misteru liturġiku u jqanqalhom għal ħidma appostolika. Il-Knisja tagħti importanza wkoll lill-mezzi l-oħra li jagħmlu sehem mill-wirt komuni tal-bnedmin u li jgħinu ħafna biex jirfinaw l-ispirtu tagħhom u jiffurmaw il-bnedmin; hija tfittex li lil dawn il-mezzi timliehom bl-ispirtu tagħha u televahom. Eżempji ta’ dawn il-mezzi huma l-istrumenti tal-komunikazzjoni soċjali, is-soċjetajiet differenti ta’ natura kulturali jew sportiva, l-għaqdiet taż-żgħażagħ u, l-aktar, l-iskejjel.
L-importanza tal-iskola 5. Fost il-mezzi kollha ta’ edukazzjoni għandha importanza speċjali l-iskola li, bis-saħħa tal-missjoni tagħha, filwaqt li taħseb il-ħin kollu biex trawwem il-fakultajiet intellettwali, tiżviluppa l-kapaċità ta’ ġudizzju, tintroduċi l-patrimonju kulturali li bnew il-ġenerazzjonijiet ta’ qabel, iġġib ‘il quddiem is-sens tal-valuri, tħejji għall-ħajja professjonali u tifjorixxi fost dawk li jkunu qegħdin jitgħallmu u li jistgħu ikunu ta’ kundizzjoni soċjali u ta’ karattri differenti, sens ta’ ħbiberija li jiddisponihom biex jifhmu lil xulxin. Barra hekk, l-iskola tikkostitwixxi bħal ċentru li biex ikun attiv u jiżviluppa, jeħtieġ li jaħdmu flimkien il-familji, l-għalliema, is-soċjetajiet differenti li għandhom skop kulturali, ċiviku u reliġjuż, is-soċjetà ċivili u l-komunità umana kollha.
Għalhekk hija tassew sabiħa u importanti s-sejħa ta’ dawk kollha li, waqt li jgħinu lill-ġenituri biex jagħmlu dmirhom ta’ edukaturi, u f’isem il-komunità umana, jassumu d-dmir li jedukaw fl-iskejjel. Din il-vokazzjoni titlob kwalitajiet speċjali tal-moħħ u tal-qalb, tħejjija attenta ħafna u dispożizzjoni kontinwa ta’ tiġdid u ta’ addattament.
Dmirijiet u jeddijiet tal-ġenituri 6. Il-ġenituri għandhom l-ewwel dritt u dmir, li huma wkoll dritt u dmir inaljenabbli, li jedukaw ‘l uliedhom; jeħtieġ għalhekk li huma jkollhom libertà vera li jagħżlu l-iskola għalihom. Għaldaqstant l-Awtorità pubblika, li jmiss lilha li tħares u tiddefendi l-libertajiet taċ-ċittadini, għandha tirrispetta l-ġustizzja distributtiva u għalhekk tqis illi tagħti sussidji sabiex il-ġenituri jkunu jistgħu jagħżlu bil-libertà tassew, skont ma tgħidilhom il-kuxjenza tagħhom, l-iskejjel għal uliedhom”.
Talba: O Santa Marija Bernarda tal-Qalb Imqaddsa ta’ Marija, li minkejja li ħadt iż-żmien biex fhimt Alla x’ried minnek eżatt u li flimkien mas-sorijiet tiegħek iltqajt ma’ persekuzzjonijiet, int kont ta’ ispirazzjoni għal ħafna li mxew fuq il-passi tiegħek u dawn għadhom sal-lum jagħtu l-edukazzjoni u l-kura meħtieġa lil bosta tfal fi żmienna llum, agħmel li aħna nitħeġġu bl-istess spirtu ta’ servizz li kellek int u li nagħrfu nedukaw u ngħallmu l-valuri nsara fil-ġenerazzjonijiet ta’ għada. Ammen.
“Għoddu kollox b’ferħ meta tħabbtu wiċċkom ma’ kull xorta ta’ tiġrib, għax għandkom tkunu tafu li t-tiġrib tal-fidi tagħkom inissel is-sabar. Ħallu li s-sabar ikollu l-milja tiegħu fikom, biex tkunu perfetti u sħaħ, bla ma jkun jonqoskom xejn.” – Ġakbu 1:2-4
SANTA ĠULJA BILLIART
Reliġjuża
1751 – 1816
Tagħrif: Ġulja twieldet minn familja devota ta’ gabilotti minn Picardy (fil-Grigal ta’ Franza). Minn kmieni wriet ġibda profonda lejn il-ħwejjeġ spiritwali u ta’ 14-il sena għamlet wegħda ta’ kastità perpetwa.
Sentejn wara waqgħet diżgrazzja fuq missierha: tilef ir-razzett u l-għelieqi tiegħu, u minħabba f’hekk Ġulja kellha toħroġ mid-dar u tmur taħdem. Kienet żagħżugħa li l-imħabba tagħha lejn Alla kienet tinħass u tittieħed minn oħrajn, tixtieq li tkun ta’ għajnuna spiritwali liż-żgħażagħ ta’ madwarha.
Kellha l-permess, lejn is-sena 1770, meta kellha madwar 19-il sena, li titqarben kuljum – ħaġa ma tantx kienet komuni f’dawk iż-żminijiet minħabba l-ereżija Ġansenista. Imma mbagħad, meta kellha 23 sena, seħħet ġrajja li ħalliet effett ikrah fuqha. Sar attentat fuq il-ħajja ta’ missierha, u x-xokk kellu tant effett fuq il-mara żagħżugħa li hi, bil-biża’, baqgħet ipparalizzata, baqgħet inkapaċi, zoppa u fis-sodda għat-30 sena li ġew wara. Imma l-ispirtu tagħha ma tkissirx. Il-ħajja mistika fid-dar u l-għaqda intima tagħha ma’ Alla saru aktar profondi.
Matul is-sitt snin terribbli tar-Rivoluzzjoni Franċiża (1789-95), diversi drabi kienet fil-periklu tal-mewt mir-Repubblikani, u għalhekk malajr kellha tmur f’Compiègne, f’Amiens, f’Bethancourt u finalment terġa’ f’Amiens. Kien possibbli tisma’ quddiesa u titqarben biss darba kultant, meta xi saċerdot maħrub kien ikun fil-qrib. Minkejja dan kollu, Ġulja kompliet tmexxi l-ħidmiet tagħha ta’ karità mid-dar tagħha, ħerqana b’mod speċjali biex tpatti għat-tagħlim żbaljat ta’ żmienha billi tipprovdi, permezz ta’ ħbieb twajba, għall-edukazzjoni tat-tfal fqar orfni u aktar tard, għall-bniet inġenerali.
Bil-kooperazzjoni tal-Viskontessa Francoise Blin de Bourden, u ta’ Padre Varin, is-superjur tal-hekk imsejħin tal-Patrijiet tal-Fidi, Santa Ġulja fl-aħħar, f‘Awwissu tal-1803, meta kellha 52 sena, għamlet il-ħidma tagħha fuq bażi permanenti billi waqqfet l-“Istituti tas-Sorijiet ta’ Notre Dame.” Fis-sena ta’ wara, il-qaddisa li allura kienet għadha ma tistax timxi, kienet imħeġġa minn qassis biex tagħmel pass u timxi għall-imħabba tal-Qalb ta’ Ġesù, u hi sabet lilha nfisha mfejqa għal kollox mill-paraliżi tagħha. Hi issa setgħet tiddedika l-bqija ta’ 12-il sena ta’ ħajjitha biex ixxerred l-istitut tagħha.
Waqqfet xi għaxar kunventi fi Franza u fil-Belġju minkejja l-oppożizzjoni li sabet u li ma kinux jifhmuha. Kellha tivjaġġa ħafna, spiss fuq karettun jew bil-mixi. Is-saħħa u l-kuraġġ tagħha ma kellhomx limiti.
Mietet fit-8 ta’ April tas-sena, 1816 fl-età ta’ 65 sena u ġiet iddikjarata qaddisa fl-1969 mill-Papa Pawlu VI.
Ħsieb: L-immobilità ta’ Santa Ġulja Billiart bl-ebda mod ma fixklet l-attivitajiet tagħha. Minkejja t-tbatija tagħha, hija rnexxielha tgħin fit-twaqqif ta’ Ordni ta’ tagħlim li kienet tipprovdi tagħlim kemm tal-foqra kif ukoll tas-sinjuri. Kull wieħed u waħda minna għandu limitazzjonijiet, iżda l-agħar marda li wieħed jista’ jkollu hija l-paraliżi spiritwali għax din iżżommna milli nservu lil Alla hawn fuq l-art u wara mmorru ngawduh fis-Sema. Minkejja li Santa Ġulja Billiart ma ħallitx il-limtazzjoni tagħha tillimitha minn dak li riedet tagħmel għal Alla, dik tagħha kienet prova li rrikjediet ħafna paċenzja minn naħa tagħha. Aħna kemm nipprattikawha l-paċenzja meta nkunu għaddejjin minn kull xorta ta’ provi?
It-Tnejn, 12 ta’ Frar, 2018, fl-omelija tiegħu fid-Dar Santa Marta, il-Papa Franġisku qal dan li ġej:
“Nitolbu lill-Mulej biex itina l-virtù tal-paċenzja meħtieġa minn min jinsab f’mixja u jġorr fuq spallejh diffikultajiet u provi. Ġakbu l-Appostlu jikteb li meta l-fidi tgħaddi mill-prova, tiġġenera l-paċenzja. Xi jfisser, li nieħdu paċenzja fil-ħajja meta ngħaddu mill-provi? Mhux faċli tifhimha din. Irridu nagħmlu distinzjoni bejn il-paċenzja kristjana u r-rassenjazzjoni, bejn il-paċenzja kristjana u s-sens ta’ telfa. Il-paċenzja kristjana hi virtù ta’ min hu miexi mhux ta’ min hu wieqaf u magħluq.
Meta bniedem ikun miexi jiltaqa’ ma’ sitwazzjonijiet li mhux dejjem huma favorevoli. Għalija, il-virtù f’mixja turi l-veru paċenzja tagħha f’dawk il-ġenituri li titweldilhom tarbija marida jew diżabbli. Imma għall-grazzja t’Alla, li hu ħaj, dawn huma n-nies paċenzjużi. Dawn irabbu lill-wild tagħhom bi mħabba, sal-aħħar. U mhux faċli ġġorr piż bħal dan għal snin sħaħ. Madankollu, il-ferħ li għandhom wild itihom il-forza biex jieħdu paċenzja u din mhix rassenjazzjoni. Jiġifieri din hi l-virtù li tiġi meta bniedem ikun f’mixja. Il-paċenzja nisranija ma timxix fit-triq tat-telfa.
Mill-oriġini tal-kelma “paċenzja” għandna aktar x’nitgħallmu. Fit-tifsira tal-kelma jidħol ukoll is-sens ta’ responsabbiltà, għax min jieħu paċenzja ma jmilx taħt it-tbatija, imma din terfgħu ‘l fuq bil-ferħ. Il-paċenzja tfisser li wieħed jiffaċċja d-diffikultà mhux jgħaddiha fuq spallejn ħaddieħor. Il-paċenzja hi l-għerf li wieħed jagħraf jiddjaloga mal-limitazzjonijiet tiegħu.
Jekk inħarsu lejn l-istorja tas-salvazzjoni, kompla jgħid, naraw il-paċenzja ta’ Alla, Missierna li mexxa lill-poplu rasu iebsa kull darba li dan kien jagħmel xi idolu u jibda jħares lejn naħa oħra. Hi paċenzja wkoll dik li l-Missier tagħna tas-Sema għandu ma’ kull wieħed u waħda minna meta jakkumpanjana u jistenniena. Dan hu Alla li bagħat lil Ibnu biex bil-paċenzja jerfa’ fuq spallejh il-missjoni tiegħu u b’rieda soda jaffronta l-passjoni.
B‘dan f’moħħna, illum nistgħu nitolbu għall-poplu ta’ Alla: “Mulej, agħti lill-poplu tiegħek il-paċenzja biex jagħraf jerfa’ l-provi”. U nitolbu wkoll għalina ta’ kemm-il darba ma konniex paċenzjużi. Meta l-affarijiet ma jmorrux kif irriduhom u jitlgħalna….. Imma ieqaf ftit, aħseb fil-paċenzja ta’ Alla l-Missier. Il-paċenzja hi virtù sabiħa, nitolbuhielu lill-Mulej.”
Talba: O Alla li tista’ kollox, Int sejjaħt lil Santa Ġulja Billiart biex twieġeb bil-ferħ għall-imħabba ta’ Ibnek Mislub, billi ddedikat ħajjitha għall-edukazzjoni tat-tfal, minkejja l-limitazzjonijiet li ġarrbet. Agħmel li t-talb u l-eżempju tagħha, jispirawna biex aħna wkoll inwieġbu b’paċenzja mimlija mħabba lejn Ġesù Msallab, u naqdu l-bżonnijiet ta’ ħaddieħor bi qdusija vera u mill-qalb. Ammen.
“Il-bniedem li jħenn, jgħallem u jħarreġ kif jagħmel ragħaj mal-merħla tiegħu. Ħalluhom it-tfal iż-żgħar jiġu għandi: għax ta’ min hu bħalhom hija s-saltna tas-smewwiet.” – Antifona mil-Liturġija tas-Sigħat tal-Festa ta’ San Ġwann Battista De La Salle.
SAN ĠWANN BATTISTA DE LA SALLE
Saċerdot
1651 – 1719
Tagħrif: Il-Fundatur tal-“Freres” twieled f’Rheims, Franza, fit-30 ta’ April, 1651, f’familja nobbli u sinjura ħafna. Fl-1670, daħal is-Seminarju ta’ Pariġi, u ġie ordnat saċerdot fl-1678, meta kellu 28 sena.
Sentejn wara ltaqa’ ma Adrian Nyel, u miegħu beda jaħdem għall-edukazzjoni tat-tfal foqra. Baqa’ sakemm intefa’ b’ruħu u b’ġismu f’dan ix-xogħol. Ħalla d-dar u l-kanonikat, flusu beda jonfoqhom fit-tfal, u beda jgħix fl-istess livell tal-foqra li għalihom iddedika l-kumplament ta’ ħajtu.
Beda jiftaħ skola waħda wara l-oħra, u minn żmien għal żmien kien iżurhom. Kien jinkoraġġixxi l-għalliema, jagħtihom pariri, u jissuġġerilhom metodi ġodda biex jgħallmu aħjar. Ġieli stedinhom id-dar tiegħu biex jieklu, u joqogħdu miegħu. B’hekk bdiet ir-rabta ma’ wħud minnhom, li wara, permezz tagħhom waqqaf il-Kongregazzjoni tal-Aħwa (Freres), fit-28 ta’ Mejju, 1684.
Fl-1684, l-ewwel tnax-il dixxiplu għamlu l-professjoni temporanja u poġġew il-kongregazzjoni taħt il-ħarsien speċjali tal-Madonna. Iżda fl-1700, qamu l-ewwel diffikultajiet minħabba l-metodi ġodda fit-tagħlim introdotti mill-fundatur. Hekk, pereżempju dawk li kienu jiċċarġjaw għat-tagħlim fl-iskejjel kienu kontra t-tagħlim b’xejn kif kien jingħata fl-iskejjel ta’ San Ġwann Battista de la Salle. Barra minn dan, anki s-Sulpizjani rreaġixxew kontra tiegħu għax il-qaddis warrab il-metodi tradizzjonali li kien spiċċa żmienhom u kien jinsisti għall-użu tal-Franċiż aktar milli tal-Latin. Għalkemm għall-ewwel l-intenzjoni tiegħu kienet li jmexxi biss skejjel b’xejn għall-foqra, fl-1698, fuq talba tas-Sultan James (Ġakbu) II tal-Ingilterra, hu fetaħ l-ewwel skola għat-tfal subien tal-klassi aristokratika.
Il-metodi pedagoġiċi tiegħu wasslu għat-twaqqif ta’ stituti ta’ studju għall-gradwati, l-organizzazzjoni tal-klassijiet ta’ nhar ta’ Ħadd, kif ukoll skejjel tas-snajja għal studenti bejn is-7 u l-20 sena. San Ġwann Battista de la Salle sab ruħu umiljat minn xi dixxipli tiegħu li kienu jikkritikawh għax kien iddedikat iżżejjed għall-istudenti mill-klassijiet tal-baxxi, u wkoll ikkritikat mill-aristokrazija, li kienu jakkużawh għax kien qed jiddiżunura l-istatus tiegħu tal-klassi nobbli li kien.
Barra mill-iskejjel primarji u sekondarji li waqqaf, ħa ħsieb ukoll jiftaħ Kulleġġi tal-Għalliema (Colleges of Education). L-ewwel wieħed li fetaħ kien f’Rheims, fl-1687, imbagħad f’Pariġi, fl-1699, u ieħor f’Saint Denis fl-1709. L-iskejjel tiegħu xterdu ma’ Franza kollha, u mad-dinja. Il-metodi tiegħu biddlu s-sistema edukattiva ta’ żmienu. Dan swielu ħafna diżappuntamenti, ostakli u oppożizzjoni minn niesu, mill-awtoritajiet, u speċjalment mill-Ġensinisti li kienu qawwija ħafna.
Fl-1695, ifformula sett ta’ Regoli għall-Komunita’ tiegħu. Kiteb ukoll ttrattat fuq l-edukazzjoni, “It-Tmexxija tal-Iskejjel Insara”. San Ġwann Battista de la Salle rriżenja minn superjur fl-1717, sentejn qabel ma miet, u ddedika lilu nnifsu għall-istruzzjoni tan-novizzi u l-pubblikazzjoni ta’ xi kotba, fosthom ‘Metodu ta’ Talb Mentali’ (meditazzjonijet).
Mifluġ mill-ażma u r-rewmatiżmu, miet nhar il-Ġimgħa l-Kbira, fis-7 t’April 1719, meta kellu 68 sena, f’Rouen, Franza. Minkejja l-ħafna provi li għadda minnhom, kliem dan il-qaddis edukatur fuq is-sodda tal-mewt kienu: “jien nadura l-mod kif Alla mexa miegħi fil-ħwejjeġ kollha li jirrigwardaw lili.” Kien iddikjarat qaddis flimkien ma’ Santa Rita fl-1900 minn Ljun XIII. Il-papa Piju XII fl-1950 iddikjarah qaddis patrun tal-għalliema.
Ħsieb: Kemm xogħol! Kemm dedikazzjoni! Kemm enerġija kkunsmata għall-avvanz tat-tfal u ż-żgħażagħ! Kemm importanza mogħtija lill-edukazzjoni u l-aħjar metodi kif din tiġi mwasslha! San Ġwann Battista De La Salle, il-qaddis patrun tal-għalliema. Imma l-istudenti tagħna llum, b’mod speċjali dawk li huma prodott tal-iskejjel tal-Knisja, u tal-iskola li ġġib isem ta’ dan il-qaddis dedikat, qed jirriflettu valuri nsara għall-kumplament ta’ ħajjithom? Fuq kollox mhux din l-aktar ħaġa importanti?
Dan hu parti mid-diskors li għamel (fl-4 ta’ Lulju 2016) l-Arċisqof Charles J. Scicluna fil-quddiesa tal‑gradwazzjoni tal‑istudenti tas‑6th Form tal‑Kulleġġ De La Salle, il‑Birgu:
“Jiena d-domanda li nixtieq nagħmel lilkom iż-żgħażagħ hija domanda sempliċi. Għaddejtu minn esperjenza fi skola Kattolika. Intom illum se tħallu l-fidi tagħkom hawn u titilqu minn hawn atei prattiċi? Din l-aħħar quddiesa li se tisma’ qabel tiżżewweġ, jekk tiżżewweġ bil-Knisja? Din l-aħħar Ewkaristija li ddeċidejt li tattendi għaliha għax hija parti minn serata, għax inti, bħal meta tmur cruise u kollox ikun ipprogrammat? Id-domanda nagħmilhielek mhux għax nixtieq nimponi xi stil ta’ ħajja fuqek, nagħmilhielek għaliex tinteressani r-risposta libera tiegħek u qed nagħmilhielek quddiem il-ġenituri, għax il-ġenituri ormaj nispera li għajjew jippruvaw jipperswadukom.
Intom adulti biżżejjed biex tieħdu d-deċiżjonijiet tagħkom, imma xi kwalita’ ta’ deċiżjoni se tieħu wara li għamilt snin jew almenu fl-istess grupp ta’ esperjenza ta’ edukazzjoni fi skola tal-Knisja? Sirtu iżjed anti-klerikali milli kontu qabel għax kieku ngħid allura li hija falliment. Bil-fidi tiegħek fejn qiegħed? Tgħid li ma jinterassanix, allura nifhem li l-istilla tal-fidi ta’ De la Salle għalik ormaj ma tfisser xejn ħlief badge tal-iskola u li se tkun fuq iċ-ċertifikat li se jagħtuk illum. Tista’ tgħidli: ‘imma ifhimni, Father, il-kwistjoni li jiena għaddejt minn skola tal-Knisja ma jfisser xejn ħlief li nispera li jiena persuna aħjar’. Jiena nawgura li inti persuna aħjar għax kien hemm fl-aħħar tal-Evanġelju: “għalik intqal mhumiex kategorija ta’ nies li tiddisprezzahom imma li tgħinhom”.
Intom tistgħu tqisukom bħala grupp ta’ nies pivileġġati u din il-kelma tweġġagħni għax l-iskejjel tal-Knisja m’għandhomx ikunu għall-privileġġjati. Huwa privileġġ tal-komunità li toffri l-edukazzjoni, imma aħna m’aħniex hawn biex noħolqu elite li jkasbar il-fqir. Allura kieku jiena nagħlaq l-iskejjel, għax minflok ma nkun qed neduka l-qalb, jkun biss li kkrejajt mostri bla qalb. Dan il-kliem qed ngħidu biex ngħabbikom bir-responsabbiltà. L-edukazzjoni Kattolika trid tkun edukazzjoni mhux biss biex titgħallem tisma’ l-quddiesa u tapprezzaha, imma qabel xejn tirrispetta lilek inifsek u l-proxxmu. Jekk student li għadda minn De la Salle huwa razzist u jiddisprezza lil min mhux bħalu, De La Salle ma sewa xejn għalih. Jekk inti m’intix kapaċi tgħid li l-vokazzjoni tiegħek trid tkun ta’ servizz, De la Salle kien ħela ta’ ħin u flus li taw il-ġenituri tiegħek li sostnew din l-iskola, ma kienx investiment tajjeb.
Qed ngħid hekk mhux biex inkun negattiv, imma biex ngħabbikom bir-responsabbiltà. Fl-istess ħin jiena nifraħ magħkom ta’ dak kollu li qegħdin toħolmu bih u tippjanaw għall-futur. Nimmaġina li diġa’ qed tistennew b’ħerqa r-riżultati tal-eżamijiet, nawguralkom li tiddevertu ftit u tistrieħu sakemm jaslu r-riżultati, u li ma taqgħux f’depression meta tiftħu r-riżultati li tirċievu, nittamaw li kollox imur sew. Inutli tixgħel ix-xemgħat lil Sant Antnin ta’ Padova u li San Giovanni Battista De La Salle għax issa li hemm hemm. Imma nawguralkom li, ir-riżultati jkunu tajbin u d-deċiżjonijiet li tagħmlu għall-futur tagħkom tagħmluhom b’responsabbiltà kbira, mhux biss li tuża t-talenti tiegħek tajjeb, imma li tagħżel li tkun ta’ servizz għas-soċjetà. Huwa dan il-privileġġ li tkun Nisrani: li tkun ta’ servizz għas-soċjetà, imbagħad il-Mulej ibierkek bl-għana, bil-ġid ħa tgawdi int u l-familja tiegħek u għamel minn kollox biex tgħin lil min hu inqas privileġġat.
Jien nixtieq nirringrazzja lill-Brothers ta’ De La Salle tad-dedikazzjoni tagħkom, intom ormaj an endangered species, anke għaliex vokazzjonijiet għal De La Salle ma tantx qed nara jien fuq ix-xefaq, biex ma ngħidtx fuq l-orizzont, imma fuq ix-xefaq. Imma jiena nawgura li jkollkom gruppi ta’ lajċi bħall-Brothers mill-Colombia li hawn magħna. Jiena nawgura li gruppi ta’ lajċi jiġu entużjażmati bl-eżempju u anke bix-xogħol li qegħdin tagħmlu, nawgura biex din l-opra tkompli”.
Ejjew nitolbu għall-istudenti kollha, għall-Brothers u l-għalliema kollha, biex jibqgħu jimxu fuq il-passi ta’ San Ġwann Battista de La Salle bla tidwir ‘l hawn jew ‘l hemm.
Talba: O wisq qaddisa u safja xebba Marija, omm tal-ħniena, sultana tiegħi, protetriċi tiegħi, ħajti, l-għaxqa u t-tama tiegħi, fit-tjieba tiegħek agħmel li jkolli qalb ta’ Iben veru tiegħek; qalb li malajr tobdi u twieġeb lill-iben divin tiegħek, is-Salvatur tiegħek u tiegħi; ikolli fiduċja ta’ iben fit-tjubija tiegħek ta’ omm u fil-kwalitajiet kollha li għandu jkollu kull iben tiegħek.
Indenja ruħek ukoll li jkollok l-aktar għal qalbek il-ħidma kbira tas-salvazzjoni tiegħi u kull ma jgħin biex din tinkiseb matul ħajti u fil-waqt ta’ mewti; u meta jasal dak il-mument tal-aħħar, omm fidila u ħanina, nitolbok b’ħerqa li ma tabbandunanix.
Għinni inti, biex negħleb l-għedewwa kollha tas-salvazzjoni tiegħi u ħu f’idejk qaddisa lil ruħi, biex hekk tikseb ġudizzju tajjeb bl-interċessjoni tiegħek u nkun nista’ nidħol fis-Saltna tas-Sema u hemm nitgħaxxaq b’hena li ma titfissirx, li nara u nħobb lil Alla u lilek l-iżjed imbierka għal dejjem ta’ dejjem. Ammen.
(Talba ta’ San Ġwann Battista de La Salle li kien jgħid ta’ spiss lill-Imqaddsa Verġni Marija)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.
“Il-bnedmin bil-għaqal ikollhom fuqhom dija bħal dik tas-sema, u dawk li jkunu wasslu ‘l ħafna fis-sewwa jkunu jiddu bħal kwiekeb għal dejjem ta’ dejjem. San Sidor, mgħallem tassew għaref u dawl tal-Knisja imqaddsa, itlob lill-Iben ta’ Alla għalina, int li ħabbejt il-liġi tal-Mulej.” – Żewġ antifoni mil-Liturġija tas-Sigħat tal-Festa ta’ San Sidor.
SAN SIDOR
Isqof u Duttur tal-Knisja
560 – 636
Tagħrif: San Sidor kien tifel ta’ familja nobbli Rumana, li kienet qed tgħix f’Kartaġena, Spanja. Tlieta minn ħutu huma wkoll qaddisin, San Leandru li kien Arċisqof ta’ Sevilla, San Fulġenzju, Isqof ta’ Astigi, u Santa Florentina.
Fis-sena 599 sar Arċisqof ta’ Sevilla, wara ħuh, u mexxa d-Djoċesi b’suċċess kbir għal 37 sena, sakemm miet fl-4 ta’ April 636.
Kien bniedem ta’ għerf kbir, u kien l-aħħar wieħed fost il-Filosofi Nsara. Kien ukoll l-aħħar wieħed fost il-Missirijiet tal-Knisja Latina, u kien l-ewwel kittieb Nisrani li għamel ‘Summa’, ġabra ta’ għerf universali. Hu ġabar xogħlijiet Latini u Griegi, li kienu jintilfu li kieku ma kienx hu. Baqa’ msemmi ħafna għall-opra tiegħu ”Etymologiae”, kollezzjoni sistematika ta’ 154 kittieb ta’ żmienu, fuq teoloġija, axxetika, storja, ġografija, astronomija, u suġġetti oħra.
San Sidor attenda t-Tieni Konċilju ta’ Sevilla fis-sena 619, u ppresieda r-Raba’ Konċilju ta’ Toledo fis-sena 633.
Ħadem ħafna biex il-Viżigoti li ddominaw Spanja għal kważi żewġ sekli, ġew ikkonvertiti mill-Arjaniżmu.
San Sidor miet fis-sena 636, ta’ 76 sena.
Ħsieb: Is-soċjetà tagħna tista’ sewwa sew tuża l-ispirtu ta’ San Sidor ta’ kombinazzjoni bejn it-tagħlim u l-qdusija. L-imħabba, il-fehma u l-għerf jistgħu jfejqu u jagħqdu flimkien nies miksura u mifruda minn xulxin. Aħna m’aħniex Barbari bħall-invażuri ta’ Spanja fi żmien Sidor. Imma n-nies li huma mgħarrqa fl-għana u invażati mill-avvanzi xjentifiċi u teknoloġiċi, jistgħu jitilfu f’ħajja ta’ nuqqas ta’ mħabba u konpassjoni lejn il-proxxmu. X’jiswew umbagħad l-avvanzi kollha tal-bniedem tal-lum jekk titmermer l-imħabba, li nafu li hi r-raġuni għalfejn ġejna f’din id-dinja? X’jiswielu l-bniedem intelliġenti u għani jekk jikseb tant ġid u unuri biex umbagħad jitlef ruħu?
In-nisrani mħeġġeġ biex bl-avvanzi tad-dinja moderna, jara kif jista’ jħobb, jaqdi u jservi aħjar il-ħtiġijiet tal-ħajja tiegħu u tal-oħrajn, b’attenzjoni speċjali lejn dawk l-aktar batuti u fil-bżonn? Il-bniedem jiftaħar għax niżel fuq il-qamar u kull sena jintefqu eluf ta’ flus fuq ikomplu javvanzaw f’missjonijiet spazjali ġodda. U xi ngħidu għan-nefqa fl-armi li li tintefaq biex il-pajjiżi jkunu lesti għal xi gwerra li tista’ tinqala? Illum nista’ nilħaq lil xi ħadd li qiegħed fuq in-naħa l-oħra tal-globu!! Tassew li l-bniedem jaf ikun intelliġenti u bravu! Imma, ngħid jien, il-bniedem avvanza fejn tidħol il-karita’, l-imħabba u l-għajnuna immedjata ta’ nies fil-bżonn? Il-faqar irnexxielna niddistruġġuh? Nistgħu ngħidu li nies li jmutu bil-ġuħ, bil-mard, bil-klima għax m’għandhomx saqaf fuq rashom u oħrajn, issa saru biss memorja tal-passat?? U xi ngħidu għan-nies bi bżonnijiet fil-gżejjer tagħna?
F’omelija minn tiegħu, Mons. Isqof Mario Grech, waqt quddiesa fl-okkażjoni tal-Gradwazzjoni tal-studenti tal-Università (21 ta’ Novembru 2008) jgħidilhom hekk:
“Matul s-snin dejjem kien hemm nisġa qawwija bejn l-impenn intellettwali u dik l-attenzjoni speċjali għall-faqar qadim u ġdid. Kienu ħafna dawk li xorbu mill-għajn tal-għerf biex imbagħad setgħu jaqdu ġenerożament lill-fqir u liż-żgħir. Irrid nittama li dan huwa wkoll wieħed mill-ideali tagħkom, li llum qed troddu ħajr lil Alla talli temmejtu l-korsijiet tagħkom u issa tibdew tfittxu fejn tistgħu toffru l-kontribut professjonali tagħkom. Il-foqra qegħdin magħna. Peress li mhux dejjem isibu min ġenwinament isostnihom mill-kamp politiku, intom, bħala ċittadini, kulħadd esperti fil-kamp tiegħu jew tagħha, tistgħu tkunu t-tama tagħhom li b’xi mod tgħinuhom jgħixu ħajja umanament dinjituża.
Għandna familji li qed ifittxu min jgħinhom biex jegħlbu d-diffikultajiet relazzjonali u finanzjarji;
għandna ħaddiema li jixtiequ serħan il-moħħ dwar ix-xogħol li għandhom;
għandna tfal u adolexxenti li qed jaffrontaw sfidi ġodda fis-sistema edukattiva;
għandna ħafna aspettattivi biex fil-qasam tas-saħħa jkun assigurat ir-rispett lejn il-ħajja;
għandna anzjani li jibżgħu li fl-aħħar fażi ta’ ħajjithom mhux ser ikollhom min joffrilhom kenn.
Dawn biex insemmi ftit eżempji. San Bernard jikteb: “Hemm dawk li jridu jkunu jafu biex ikunu jafu, u din hija kurżità; hemm oħrajn li jridu jitgħallmu biex ħaddieħor ikun jaf li huma jafu, u din hija vanità; oħrajn li jistudjaw biex imbagħad ibiegħu l-għerf tagħhom għall-flus u l-unuri, u dan huwa tal-mistħija; hemm min għandu għatx għat-tagħlim biex jifforma lilu nnifsu, u din hija azzjoni prudenti; u hemm dawk li jistudjaw biex jagħmlu l-ġid lill-oħrajn, u din hija għażla karitattiva”. Huma kliem miktuba ħafna snin ilu, imma attwalissimi. Nitlob lill-Mulej biex iseddaq fikom din il-motivazzjoni li semmejt fl-aħħar.
San Ġakbu jgħidilna li jekk hemmx xi ħadd għaref u għaqli fostna, ħa juri bl-imġiba tiegħu għemilu (Ġakbu 3;13). Ningħaqad mal-Appostlu u nawguralkom li l-għerf li ksibtu fis-snin li għaddejtu l-Università – għerf li żgur għad tridu tikkonfermaw u tkattru bil-formazzjoni kontinwata – , għerf li jgħinkom tiskopru min hu Alla u min hu l-bniedem, jiswielkom biex tagħmlu d-dinja aktar umana milli sibtuha”.
U inti, qed tuża l-intelliġenza, l-għerf u l-kapċitajiet tiegħek huma x’inhuma biex tkun ta’ servizz lejn il-proxxmu tiegħek?
Li tħalli d-dinja aħjar milli sibtha bil-mod kif għamel Kristu, San Sidor u tant u tant oħrajn, huwa l-programm ta’ ħajtek?
Talba: Agħti widen, Mulej, għat-talb li qegħdin nagħmlulek fit-tifkira ta’ San Sidor, biex, bħalma hu kien ta’ fejda kbira għall-Knisja bit-tagħlim qaddis tiegħu, hekk ukoll ikun ta’ għajnuna għaliha bit-talb tiegħu. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
“Naħdmu u nżommu s-silenzju; Min jumilja ruħu jkun mgħolli.” Dawn iż-żewġ sentenzi, li kienu l-programm ta’ ħajjet San Leonardu Murialdo, huma minquxin fuq qabru.
SAN LEONARDU MURIALDO
Saċerdot
1828 – 1900
Tagħrif: Il-messaġġ tal-ħajja u tal-ħidma ta’ dan il-qaddis hu mill-aktar attwali. Hu għadda ħajtu jiddefendi l-fqir u l-batut, u dan għamlu billi ħa għalih il-kawża tal-ħaddiema li għalihom ħaraq bħal f’sagrifiċċju lill-Ħallieq l-enerġija kollha tiegħu.
Il-ħidma tal-qaddis Murialdo f’appostolat soċjali, bit-tħejjija ta’ żgħażagħ għad-dinja tax-xogħol, bil-kura tal-orfni u tal-abbandunati u bl-interess enormi li wera f’kull aspett tal-ħajja tal-ħaddiema aktar tidher fid-dawl veru tagħha meta wieħed iqis li Leonardo twieled f’familja sinjura u ta’ demm aristokratiku. Kien it-tielet fost disa’ wlied ta’ bankier għani minn Torin.
Ta’ 18-il sena, wara li kien diġà beda jistudja għal inġinier, beda l-kors għal qassis. Kien ta’ intelliġenza mhux komuni. Ordna ftit qabel għalaq it-23 sena. Dun Ġwann Bosco talbu jieħu ħsieb l-Oratorju ta’ San Lwiġi għat-tfal diffiċli ġejjin mis-slums ta’ Torin. Fl-1866 (ta’ 38 sena) ġie inkarigat jieħu ħsieb il-kulleġġ tal-“Artigianelli” li fih kienu jitħarrġu apprentisti żgħażagħ għall-azjendi li bdew jinbtu. Aċċetta proviżorjament, u dam f’dil-kariga 34 sena! Bata, ħadem u ttallab il-karità biex isostni l-kulleġġ u ż-żgħażagħ tiegħu, b’fiduċja kbira fil-Providenza u bil-motto Fare e Tacere –“Agħmel (Aħdem) u iskot” dejjem quddiem għajnejh.
Hu waqqaf il-Kongregazzjoni ta’ San Ġużepp (Patrijiet Ġużeppini) li għadhom sa llum jieħdu ħsieb il-formazzjoni professjonali u reliġjuża tat-tfal. Il-kong., li bdiet f’Torin, xterdet mal-Italja kollha u aktar tard fl-Amerika u nħawi oħra tad-dinja.
San Leonardo Murialdo ntebaħ li kien wasal iż-żmien li l-kattoliċi b’sens għoli ta’ dover u bi dritt bħala ċittadini, jagħtu sehemhom fit-tmexxija tal-pajjiż u fil-ħajja politika tiegħu. Kien devot kbir tal-Ewkaristija, tal-Madonna u ta’ San Ġużepp.
Miet jaħdem sal-aħħar nhar it-30 ta’ Marzu, 1900, fl-età ta’ 71 sena u nofs. Pawlu VI iddikjarah qaddis fit-3 ta’ Mejju, 1968. Fuq qabru hemm minquxin żewġ sentenzi li kienu l-programm ta’ ħajtu: Naħdmu u nżommu s-silenzju; Min jumilja ruħu jkun imgħolli.
Ħsieb: San Leonardu Murialdo kien jgħin b’kull mod li jista’ lil min hu batut, hekk pereżempju ħa d-drawwa li kull filgħaxija jdur il-belt jiġbor il-ħaddiema taċ-ċmieni, idaħħalhom f’daru u jsaħħanhom madwar spiritiera ddaħħan. Ħutu bniet “ittieħdu” mill-imħabba ta’ ħuhom saċerdot u bdew jagħtuh daqqa t’id f’din l-opra, u bdew jaħslu l-ħwejjeġ kollha nugrufun ta’ dawk l-imsejkna.
Dan jurina kemm għandna bżonn insaħħu l-kelma mitkellma bix-xhieda. Il-kliem iqanqal imma l-eżempju jkaxkar. Li kieku San Leonardu Murialdo għallem lil ħaddieħor x’għandu jagħmel biss, kien jolqot lill-intellett, imma x-xhieda tmiss il-qalb. Ix-xhieda għandha qawwa didattika tremenda. Kien għalhekk li ma’ ħafna qaddisin, kienu jingħaqdu ħafna nies biex jgħinu fil-missjoni li l-qaddis/a tkun bdiet. Min ikollu l-gazz jibda, u min jitħajjar u jagħżel li jkompli. U int, f’liema minn dawn il-gruppi qiegħed/qegħda?
Fi Ġwanni 21:15-17, insibu dan li ġej: “Wara li kielu xi ħaġa, Ġesù qal lil Xmun Pietru: “Xmun bin Ġwanni, tħobbni int aktar minn dawn?” “Iva, Mulej,” wieġbu, “int taf li nħobbok.” Qallu: “Irgħa l-ħrief tiegħi.” Staqsieh għat-tieni darba: “Xmun bin Ġwanni, tħobbni int?” “Iva, Mulej,” wieġbu, “int taf li nħobbok.” Qallu: “Irgħa n-nagħaġ tiegħi.” Għat-tielet darba staqsieh: “Xmun bin Ġwanni, tħobbni?” Pietru ħass għafsa ta’ qalb għax staqsieh għat-tielet darba, ‘Tħobbni?’ u qallu: “Mulej, int taf kollox, inti taf li nħobbok.” Qallu Ġesù: “Irgħa n-nagħaġ tiegħi.”
‘Tħobbni int?’
Il-kelmiet ta’ Ġesù lil Pietru jgħoddu għal kull wieħed u waħda minna. Id-domanda ta’ Ġesù tfakkarni fid-dgħufija tiegħi u fil-Ħniena tiegħu. Tfakkarni li l-qofol ta’ kull ministeru pastorali huwa l-imħabba: l-imħabba lejn Ġesù, ir-Ragħaj it-Tajjeb, li ħabbna qabel ħabbejnieh aħna, kif ukoll l-imħabba lejn kull membru tal-merħla tiegħu.
‘Iva Mulej, inti taf li nħobbok.’
Inti tafni. Inti taf dnubieti u l-waqgħat tiegħi. Inti taf lil qalbi, lil ruħi. Inti taf il-ġewwieni tiegħi. Inti taf li mingħajrek ma jien xejn u ma nista’ nagħmel xejn. Inti taf. U għaliex taf u minkejja dak li taf, inti tafdani u qiegħed tafdali l-merħla għażiża tiegħek, il-merħla li inti fdejt bid-demm għażiż tiegħek. “Irgħa l-ħrief u n-nagħaġ tiegħi.” Li tirgħa tfisser li tieħu ħsieb, li tindokra, li titma, li tmantni, li twennes, li tiggwida.
Dan kollu rridu nagħmluh bil-kelma li tqanqal u fuq kollox b’eżempju li jkaxkar. Dan kollu rridu nagħmluh bl-imħabba u bl-ispirtu ta’ ħlewwa ma’ kull membru tal-merħla u, meta meħtieġ, bil-bastun quddiem il-lupu.
Mulej, jiena naf, imma nitolbok tfakkarni dejjem, li l-ħrief u n-nagħaġ mhumiex tiegħi iżda huma tiegħek. Inti qiegħed tafdahomli u jiena rrid nagħti kont tagħhom lilek. Kun miegħi dejjem biex fija jaraw lilek, biex ma nkunx għalihom ta’ tfixkil, iżda nkun għalihom ta’ għajnuna, ta’ kenn, ta’ wens u ta’ ġieħ.
U inti qed tieħu ħsieb tkun ta’ dawl u gwida għal ħaddieħor permezz ta’ kliemek, u l-aktar permezz tal-eżempju ta’ ħajtek?
Jekk tgħid li tħobb lil Ġesù, qed tieħu ħsieb bl-istess imħabba u kura li wera magħna Hu bħala r-Ragħaj it-Tajjeb, lil dawk il-persuni li Huwa tak f’ħajtek?
Min jaf jekk ir-Ragħaj it-Tajjeb hux isejjaħlek biex toħodlu ħsieb ukoll ta’ nagħaġ oħra li għandu fil-merħla kbira tiegħu bi mħabba għaliH kif sejjaħ lil San Leonardu Murialdo? Itlob!
Talba: O Mulej Ragħaj Divin, lit-tfal u liż-żgħażagħ tajthom lil San Leonardu Murialdo bħala ragħaj għaqli u gwida tajba tagħhom, kompli sejjaħ aktar żgħażagħ ġenerużi minn fost il-merħla tiegħek, biex imqanqlin mill-eżempji tal-ħajjiet tal-qaddisin tiegħek, jagħżlu li għall-imħabba tiegħek, jgħixu ħajja ta’ servizz lill-merħla tiegħek. Bi Kristu Sidna. Ammen.
Tagħrif: Twieldet fi Chieri, qrib Torin, fil-15 ta’ Novembru,1847, minn familja modesta li kienet ġejja minn razza nobbli. Meta kienet għadha ċkejkna, hi marret tgħix mal-familja tagħha f’Buttigliera d’Asti.
Ta’ tmien snin miet missierha, u bdiet taħdem id-dar bħala nissieġa. Saċerdot jiġi minnha qabbadha t-triq għall-istudju u għallimha l-ewwel lezzjonijiet fuq il-grammatika Taljana.
Meta għalqet 14-il sena, il-kappillan tal-post inkarigaha tieħu ħsieb orfanatrofju (asile) minkejja l-età żagħżugħa tagħha, waqt li hi kompliet tistudja u ħadet id-diploma ta’ għalliema li biha setgħet tgħallem fl-iskejjel elementari.
Dik il-ħabta f’pajjiżha bdiet tikber u tissaħħaħ istituzzjoni ġdida sależjana mibdija minn San Ġwann Bosco. Sadattant hi bdiet tħoss is-sejħa tidħol reliġjuża tal-klawsura. Ħadet il-parir ta’ Don Bosco, imma dan ma qabilx li tidħol soru klawstrali, u indirizzaha lejn il-kollaboratur tiegħu Don Giovanni Cagliero li stedinha tingħaqad mas-Sorijiet Ulied Marija Awżiljatriċi. Hi aċċettat u, wara n-novizzjat, għamlet il-professjoni reliġjuża fl-4 ta’ Settembru 1879, meta allura kellha 32 sena. F’dik l-okkażjoni talbet repetutament lil Ġesù: “Signore, non permettere che io muoia senza essere arrivata alla santità. Fammi Santa!”Sinjur, la tħallix li jiena mmut bla ma nkun wasalt għall-qdusija. Agħmilni qaddisa.”
Billi kienet istruwita u kapaċi tgħallem, Swor Morano spikkat fost sħabha s-sorijiet, u għalhekk tawha inkarigi ta’ responsabbiltà, u fl-1881 kienet mibgħuta Sqallija fejn bdiet ħidma edukattiva tassew fekondi fost il-bniet u t-tfajliet.
Il-ħidma tal-Beata Maddalena Caterina Morano kienet tassew tal-għaġeb: f’26 sena waqqfet ma’ Sqallija kollha 19-il dar, 12-il oratorju, 6 skejjel, 5 orfanatrofji, 11-il laboratorju, 4 kunventi, 3 skejjel tar-reliġjon u qajmet l-ammirazzjoni ta’ kulħadd, inklużi l-awtoritajiet tal-post u l-ġerarkiji ekklesjastiċi. Fuqha kien jingħad: “Hija mara kbira, hija mara straordinarja.” Maħtura Superjura Provinċjali, hija impenjat ruħha wkoll biex tgħin fil-formazzjoni tal-għadd kbir ta’ vokazzjonijiet li nġibdu mill-ħeġġa tagħha u mill-klima komunitarja li kienet toħloq madwarha.
Swor Morano kienet bniedma magħquda kontinwament ma’ Alla, xewqana li ssir qaddisa u dedikata għal ħidma sależjana immensa. Ingħad fuqha li kienet kontinwament “titfa’ ħarsa waħda lejn l-art u għaxra lejn is-sema.”
Wara ħajja mimlija ko-erenza, mgħixa dejjem bil-fehma li “ma tostakola qatt l-azzjoni tal-grazzja b’ċedimenti għall-egoiżmu personali” Swor Maddalena Caterina Morano għalqet għajnejha għal din id-dinja f’Alì Marina, Messina, nhar is-26 ta’ Marzu 1908, b’marda tal-kanċer, meta kellha 61 sena.
Din l-Appostla salesjana ta’ Sqallija kienet iddikjarata Beata f’Catania mill-Papa Ġwanni Pawlu II fil-5 ta’ Novembru,1994.
Ħsieb: L-aktar ħaġa li laqtitni hija l-fatt li fuq kull ħidma, fuq kull intelliġenza, fuq kull għerf u għaqal, kapaċità u straordinarjetà, din il-mara TALBET LIL ALLA BIEX MA JOĦODHIEX QABEL MA TKUN SARET QADDISA, u hi min naħa tagħha, għamlet kull ma setgħet u waslet mal-hienja fis-sema hekk kif xtaqet. Is-sejħa għall-qdusija hija sejħa għall-insara kollha mhux għal xi ftit privileġġati. Int li qed taqra, INT UKOLL JEĦTIEĠ LI SSIR QADDIS/A. Il-Mulej huwa ċar fi kliemu. Qalilna: “Kunu qaddisin, għax qaddis jien” (1 Pietru 1, 15-16) u ma nistgħux nidħlu fis-sema fejn Hu mar qabilna biex iħejjilna post, jekk ma nkunux qaddisin.
Fl-Eżortazzjoni Appostolika Gaudete Et Exsultate “Ifirħu U Thennew” tal-Qdusija tiegħu il-Papa Franġisku dwar is-Sejħa għall-Qdusija fid-Dinja tal-Lum insibu hekk:
“14. Biex insiru qaddisin m’hemmx bżonn inkunu isqfijiet, saċerdoti, reliġjużi. Ħafna drabi tiġina t-tentazzjoni naħsbu li l-qdusija hi riservata għal dawk li għandhom il-possibbiltà li jżommu ’l bogħod mit-taħbit ta’ kuljum, biex jiddedikaw ħafna ħin għat-talb. Mhuwiex hekk. Ilkoll aħna msejħin inkunu qaddisin billi ngħixu bi mħabba u noffru x-xhieda tagħna fil-ħidmiet ta’ kuljum, kull fejn inkunu. Int persuna kkonsagrata? Tqaddes billi tgħix l-għotja tiegħek bil-ferħ. Miżżewweġ jew miżżewġa? Tqaddes billi tħobb u tieħu ħsieb ta’ żewġek jew ta’ martek, kif għamel Kristu mal-Knisja. Taħdem? Tqaddes billi twettaq b’onestà u kompetenza l-ħidma tiegħek b’servizz għal ħutek. Int ġenitur jew nanna jew nannu? Tqaddes billi tgħallem bis-sabar lit-tfal kif jimxu wara Ġesù. Qiegħed fl-awtorità? Tqaddes billi titqabad b’riSq il-ġid komuni u tagħti dahrek lill-interessi personali.
15. Ħalli l-grazzja tal-Magħmudija tiegħek tħalli l-frott tagħha f’mixja ta’ qdusija. Agħmel li kollox f’ħajtek ikun miftuħ għal Alla u għalhekk agħżel lilu, agħżel dejjem mill-ġdid lil Alla. Taqtax qalbek, għax int għandek il-qawwa tal-Ispirtu s-Santu biex dan jagħmlu possibbli, u l-qdusija, fl-aħħar mill-aħħar, hi l-frott tal-Ispirtu s-Santu fil-ħajja tiegħek (ara Galatin 5:22-23). Meta tħoss it-tentazzjoni li tingħalaq fid-dgħufija tiegħek, erfa’ ħarstek lejn il-Kurċifiss u għidlu: “Mulej, jiena msejken, imma int tista’ twettaq il-miraklu li tagħmilni xi ftit aħjar”. Fil-Knisja, qaddisa u magħmula mill-midinbin, sa ssib dak kollu li teħtieġ biex tikber lejn il-qdusija. Il-Mulej għanieha bid-doni tal-Kelma, tas-Sagramenti, is-santwarji, il-ħajja tal-komunitajiet, ix-xhieda tal-qaddisin, u ġmiel ta’ kull bixra ħiereġ mill-imħabba tiegħu, “bħal għarusa tlellex bil-ġawhar tagħha” (Iżaija 61:10).
16. Din il-qdusija li għaliha l-Mulej qed isejjaħlek tkompli tikber b’ġesti żgħar. Ngħidu aħna: waħda mara tmur il-ħanut tagħmel ix-xirja tagħha, tiltaqa’ ma’ ġara tagħha u jibdew ipaċpċu, u jibdew jikkritikaw. Imma din il-mara tgħid bejnha u bejn ruħha: “Le, mhux sa ngħid xejn ħażin fuq ħadd”. Dan hu pass lejn il-qdusija. Imbagħad, id-dar, binha jitlobha toqgħod tisimgħu jkellimha fuq il-fantasiji tiegħu u, imqar jekk tħossha għajjiena, tpoġġi bilqiegħda ħdejh tisimgħu b’sabar u mħabba. Araw offerta oħra li tqaddes. Imbagħad jiġiha mument ta’ dieqa, imma tiftakar fl-imħabba tal-Verġni Marija, taqbad il-kuruna tar-rużarju u tibda titlob bil-fidi. Din hi triq oħra ta’ qdusija. Wara, toħroġ fit-triq, tiltaqa’ ma’ fqir u tieqaf titkellem miegħu bi ħlewwa u tjieba. Anki dan hu pass ’il quddiem.
17. Xi kultant il-ħajja tippreżentalna sfidi ikbar u permezz tagħhom il-Mulej jistedinna għal konverżjonijiet ġodda li bihom il-grazzja tiegħu tista’ tidher aħjar fil-ħajja tagħna “biex aħna niksbu sehem fil-qdusija tiegħu” (Lhud 12:10). Drabi oħra jkun hemm bżonn biss li nsibu mod iżjed perfett ta’ kif ngħixu dak li diġà nagħmlu: “Hemm tnebbiħ li jiġbed biss lejn perfezzjonament straordinarju tat-tħaddim ordinarju tal-ħajja Nisranija”. Meta l-Kardinal Francis-Xavier Nguyên Van Thuân kien il-ħabs, irrifjuta li jqatta’ ħinu jistenna l-liberazzjoni. L-għażla tiegħu kienet: “ngħix il-mument ta’ issa, u nimlieh bl-imħabba”; u l-mod kif dan ikkonkretizzah kien: “naħtaf l-okkażjonijiet li jiġuni ta’ kuljum biex inwettaq għemejjel ordinarji b’mod straordinarju”.
U int, qed tħalli lil Alla jagħmlek qaddis/a?
Jekk għadek ma bdejtx, kun af li għadek qed taħli ħajtek! Ibda minn issa u jekk taqa’, erġa qum u erġa’ ibda … Il-Mulej iqaddsek jekk tħalliH!
Talba: O Mulej, minkejja li għall-Beata Maddalena Caterina Morano, in-nies kienet tgħid li hija mara kbira u straordinarja, l-attenzjoni tagħha kienet biss fuq li ssir qaddisa għalik, bit-talb tagħha għalina, agħti lilna wkoll l-għarfien li xejn ma jiswa li nagħmlu f’din id-dinja jekk mhux li nħabirku biex insiru qaddisin għax din hi s-sejħa diretta li tagħmlilna kull ħin sa ma naslu ningħaqdu fis-sema mal-henjin. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
“Iż-żmien mhux tagħna. Għandna nagħtu kont tiegħu bir-reqqa.” – San Turibju ta’ Mongrovejo
SAN TURIBJU TA’ MONGROVEJO
Isqof
1538 – 1606
Tagħrif: San Turibju twieled f’Majorga, Spanja, fl-1538, minn familja nobbli, u kellu edukazzjoni soda. Studja fl-Università ta’ Salamanka, u baqa’ sakemm laħaq professur tal-liġi.
Fl-1575, ir-Re Filippu II, ħatru Prim Imħallef fil-qorti ta’ l-Inkwiżizzjoni ta’ Granada u Gran Inkwiżitur ta’ Spanja.
Fl-1580, meta l-Arċidjoċesi ta’ Lima sfat battala, ġie deċiż li Turibju li kien bniedem ta’ karattru sod u ta’ ħajja edifikanti, kien l-iktar persuna addattata biex timla l-post. Għalhekk, għalkemm kien lajk, u kontra x-xewqa tiegħu, ġie magħżul biex ikun l-Arċisqof tad-djoċesi ta’ Lima li kienet tinfirex fuq medda ta’ 640 km fuq il-kosta tal-Peru li kien taħt il-ħakma tal-Ispanjoli. Hekk ġie ordnat saċerdot u kkonsagrat Isqof, u fl-1581 mar il-Peru u beda l-ħidma tiegħu ta’ Arċisqof ta’ Lima.
Sa mill-bidu nett, l-Arċisqof Turibju ikkonfronta lill-Ispanjoli li kienu qed jimmaltrattaw lill-Peruvjani, u beda jaħdem bla serħan fost in-nies tiegħu li fil-maġġoranza tagħhom kienu foqra u għadhom lura. Huwa tgħallem il-lingwa tagħhom, u beda jżur kull rokna tad-Djoċesi, jitkellem ma’ kulħadd, jikkonverti u jgħammed ħafna minnhom.
Fil-25 sena li dam Arċisqof, waqqaf ħafna knejjes, monasteri u sptarijiet, u fl-1591, bena l-ewwel Seminarju fil-kontinent Amerikan, f’Lima. Jgħidu li San Turibju għamel il-Griżma tal-Isqof lil Santa Roża ta’ Lima, lil San Martin ta’ Porres, lil San Ġwann Massias u lil San Franġisk Solano.
Turibju baqa’ jaħdem sa mewtu, li ġrat fl-eta’ ta’ 68 sena fit-Tramuntana ta’ Lima waqt li kien jagħmel żjara pastorali. Kien t-23 ta’ Marzu tal-1606. Kien iddikjarat qaddis fl-1726.
Ħsieb: San Turibju tant kien igawdi fama tajba li ntbagħat biex isib rimedju għall-iskandli tal-kleru u tal-lajċi li kienu jfixklu l-konverżjoni tal-Perú. Hu ma riedx jaċċetta dik il-kariga: difatti hu kkwota l-kanoni kollha li kienu jipprojbixxu l-għoti ta’ dinjitajiet ekkleżjastiċi lil-lajċi, imma kien kollu ta’ xejn. Turibju kien ordnat saċerdot u isqof u mibgħut il-Perú fejn sab il-kolonjaliżmu fl-agħar forma tiegħu.
Għal 25 sena li ġew wara, Turibju ddedika l-enerġija kollha tiegħu għas-servizz tal-merħla tiegħu. Hu kien min-naħa għall-oħra jivjaġġa d-djoċesi kollha tiegħu bil-mixi, jesponi lilu nnifsu għall-klima taħraq (tikwi), annimali selvaġġi, mard tropikali, u perikli oħra biex jirriforma l-kleru u jgħallem il-poplu fil-fidi.
L-isforzi tiegħu għall-Knisja u għall-foqra kienu spiss jiġu mgħawġin min-nies fis-setgħa, iżda s-sodizza u l-paċenzja tal-qaddis kienu fl-aħħar jirbħu.
Il-Mulej tabilħaqq jikteb dritt fuq il-linji mgħawġin li ħafna drabi nagħmlulu aħna l-bnedmin. Minkejja li kontra qalbu, Turibju sar ragħaj Nisrani għal ħafna nies foqra u oppressi. Alla tah ir-rigal li jħobb lill-oħrajn bil-mod kif kien jeħtieġu. Imma din mhijiex biss l-esperjenza ta’ Turibju. Lilna wkoll il-Mulej jagħtina kontinwament ir-rigal tal-preżenza tal-oħrajn fil-ħajja tagħna u, minkejja li bħal San Turibju ta’ Mongrovejo, nippruvaw inġibu diversi skużi, xorta jibqa’ l-fatt li aħna l-insara msejħa biex inkunu ta’ dawl għal ħaddieħor.
Ħafna drabi fil-ħajja tagħna nħossuna li m’aħna kapaċi għal xejn. Minkejja li nippruvaw u nixtiequ ngħixu ħajja tajba, xorta naqgħu; bid-dnubiet, b’attitudnijiet, bil-kliem li ngħidu… IMMA Ġesù għandu fiduċja fina u rridu nħalluh jaħkimna. Ħalli lil Ġesù jirkeb miegħek fid-dgħajsa tiegħek; fil-ħajja tiegħek li hija mimlija.
Li tkun nisrani mhux lussu u privileġġ (Papa Franġisku). Li tkun nisrani mhux kumdità (Madre Tereża). Li tkun nisrani mhux faċli. Hawn min qed jgħix il-Kristjaneżmu mhux biss fil-kumdità imma f’apatija. Importanti li nqumu fuq saqajna.
Inti konvint li fl-ambjent tiegħek sa tħalli ftit togħma u tkun ta’ dawl għall-oħrajn?
B’nofs ta’ kelma tista’ tkun ta’ kuraġġ, faraġ u ta’ dawl għal ħaddieħor, imma qed tagħmlu dan jew qed tibqa’ sieket?
Ġesù huwa d-dawl veru li għandu bżonn il-bniedem biex ixerred dan id-Dawl. Fejn qed insibuh u kif qed nużawh dan id-dawl? “Intom” qal Ġesù; jiġifieri aħna lkoll irridu nkunu dan id-dawl. Meta wieħed jgħix il-fidi, se jkollu d-dubji u t-tentazzjonijiet. Jekk ma nemmnux ma jkollnix, għax kollox jkun qisu xejn m’hu xejn. Kristu tana l-qawwa u ma nistgħux ma nużawhiex.
Irridu nħallu togħma tajba fil-familja, fuq il-post tax-xogħol u ma niddejqux ma nibżgħux inqumu kontra l-ħażen. Hekk għamel San Turibju ta’ Mongrovejo u hekk imsejħa biex nagħmlu aħna lkoll li nistqarru li aħna nsara mhux tal-isem biss.
Talba: O Alla, int kabbart il-Knisja tiegħek bil-ħidma appostolika ta’ l-isqof Turibju u bil-ħeġġa tiegħu għall-verità; agħmel li l-poplu ikkonsagrat lilek jikber dejjem iżjed fil-fidi u l-qdusija. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.
MARIJA TEREŻA NUZZO
EWĠENJU BORG
SANTA MARIJA BERNARDA TAL-QALB IMQADDSA TA’ MARIJA
SANTA ĠULJA BILLIART
SAN ĠWANN BATTISTA DE LA SALLE
SAN SIDOR
SAN LEONARDU MURIALDO
BEATA MADDALENA CATERINA MORANO
SAN TURIBJU TA’ MONGROVEJO
Tagħrif Dwar il-Qaddisin 