Verżjoni Vidjo: San Timotju u San Titu
“Int, bniedem ta’ Alla, fittex li jkollok il-ġustizzja, it-tjieba, il-fidi, l-imħabba, is-sabar, il-ħlewwa. Tqabad it-taqbida t-tajba tal-fidi, qis li tirbaħ il-ħajja ta’ dejjem. Għallem skont id-duttrina vera.” – 1Timotju 6:11-12; Titu 2:1
SAN TIMOTJU SAN TITU
Isqfijiet
L-ewwel Seklu
Tagħrif: Dawn iż-żewġ qaddisin kienu dixxipli u sħab ta’ San Pawl, u għalhekk il-Knisja tagħmel il-festa tagħhom flimkien l-għada tal-konverżjoni ta’ dan l-appostlu.
SAN TIMOTJU
San Timotju twieled fil-belt ta’ Listra. Missieru kien Grieg, u ommu, Ewniċe, kienet mara Lhudija devota.
Kien ta’ natura timida. Aktarx li tgħammed minn San Pawl f’Listra, f’madwar is-sena 47, meta kellu xi sittax-il sena.
Xi ħames snin wara, ingħaqad ma’ San Pawl meta l-appostlu reġa’ għadda minn Listra, u nsibuh miegħu f’bosta nħawi, u saħansitra fil-ħabs, f’Ruma. Meta nħeles, ġie mibgħut minn San Pawl bħala l-ewwel Isqof ta’ Efesu, meta kellu madwar 32 sena.
San Pawl kitiblu żewġ ittri, l-ewwel waħda mill-Italja fis-sena 64, u t-tieni minn Ruma ftit qabel ma miet fejn talbu biex imur jarah. Jekk Timotju mar Ruma, żgur li ma sabx lil San Pawl ħaj.
Miet f’madwar is-sena 97, meta kellu iktar minn 80 sena.
San Ġwann l-Evanġelista li mar jgħix f’Efesu, isemmieh fl-Apokalissi, bħala l-“Anġlu ta’ Efesu.”
SAN TITU
San Titu kien grieg, u hu wkoll ġie kkonvertit minn San Pawl li kien isejjaħlu “Ibni l-għażiż.”
Ħadem ħafna ma’ San Pawl, u flimkien ma San Barnaba mar miegħu għall-konċilju ta’ Ġerusalemm, fis-sena 51.
F’madwar is-sena 64, sar Isqof ta’ Kreta, gżira twila 200 km, fejn ħaten Timotju kien Gvernatur. Xi sena wara, irċieva mingħand San Pawl mill-Maċedonja ittra mimlija eżortazzjonijiet għall-Fidili tiegħu.
Fl-istess sena mar id-Dalmazja (Jugoslavja), fejn hu meqjum sal-lum bħala l-appostlu ewlieni ta’ dak il-pajjiż. Imma reġa’ lura fi Kreta fejn miet fil-paċi, fl-età ta’ madwar 93 sena.
Ħsieb: Dan li ġej huwa kummentarju tal-Papa Franġisku fuq dak li qal fl-omelija tiegħu f’Santa Marta (26 ta’ Jannar, 2015) fuq il-qari tal-liturġija tat-tifkira ta’ San Titu u San Timotju:
“L-Isqfijiet Timotju u Titu qishom ulied Pawlu u hu kien iħobbhom it-tnejn. L-Appostlu jurina kemm kienet sinċiera l-fidi ta’ Timotju, fidi nobbli, ‘fidi mingħajr ipokrisija,’ fidi fis-sens veru. Fil-fatt bħall-inbid it-tajjeb, li wara tant snin isir aktar bnin u nobbli. Din il-fidi waslet għand Timotju mingħand nanntu Lòide u mingħand ommu Eunice, għaliex huma l-ommijiet u n-nanniet li jittrasmettu l-fidi.
Meta niftakru fix-xogħol sabiħ tal-ommijiet u tan-nanniet, ix-xogħol sabiħ ta’ dawk in-nisa li huma ommijiet u n-nisa fil-familja – tista’ tkun qaddejja, tista’ tkun zija – fit-trasmissjoni tal-fidi, minkejja li llum irridu nistaqsu jekk in-nisa għadx għandhom fil-kuxjenza d-dover li jittrasmettu l-fidi, li jagħtu l-fidi.
U dwar is-sinċerità tal-fidi ta’ Timotju mfaħħra minn Pawlu, kemm fl-ewwel kif ukoll fit-tieni ittra tiegħu, l-Appostlu jitkellem dwar il-ħarsien tad-depożitu tal-fidi. Il-fidi trid tkun imħarsa kif qal Pawlu lil Timotju:
‘Ħares sewwa dak li kien fdat f’idejk. Aħrab il-kliem profan u fieragħ u l-kontradizzjonijiet tal-għerf falz.’ (1 Timotju 1:20)
L-espressjoni ‘ħares il-fidi’ tfakkarna li dan hu dmir tagħna. Ilkoll kemm aħna rċevejna r-rigal tal-fidi. Għandna nħarsuha biex ma tiddgħajjifx biex tkompli tibqa’ sħiħa bil-qawwa tal-Ispirtu s-Santu li tahielna.
Pawlu jirrikmandalna li nagħtu ħajja ġdida lil dan ir-rigal ta’ Alla, għax jekk aħna ma nagħmlux hekk, din tiddgħajjef u tispiċċa biex issir kultura…. Iva, jien Nisrani… imma biss bħala kultura….. iva, jiena naf tajjeb l-affarijiet tal-fidi, naf tajjeb il-katekiżmu….. Imma, nistaqsi, int kif qed tgħixha l-fidi tiegħek?
Dan hu l-aktar importanti: li inti żżommha ħajja kuljum. Alla, ma tanhiex spirtu ta’ biża’. L-ispirtu ta’ biża’ hu l-maqlub tar-rigal tal-fidi, ma jħallihiex tikber, titkattar. Il-mistħija hu d-dnub ta’ min jgħid: ‘Jien għandi l-fidi imma naħbiha biex ma tidhirx wisq’: il-fidi tal-ħalib u l-għasel, kif kienu jgħidu l-antentati tagħna, għax nistħi nistqarrha. Imma din mhix fidi!!
Imma għaliex, prinċipalment huma n-nisa li jittrasmettu l-fidi? It-tweġiba nsibuha għal darb’oħra fix-xhieda tal-Verġni Mqaddsa: ‘sempliċiment għax dik li tatna lil Ġesù kienet mara. Din kienet it-triq li għażel Ġesù. Hu ried omm u anki d-don tal-fidi jgħaddi mill-omm, kif Ġesù għadda minn Marija’.”
Il-fidi hi bħal pjanta li rridu nieħdu ħsiebha. Iħawwilha Alla fil-Magħmudija, ikabbruha dawk ta’ madwarna bit-tagħlim u l-eżempju tagħhom, imma meta nsiru adulti, huwa aħna li rridu:
- inkomplu nsaqquha bit-talb u l-qari tal-Kelma t’Alla,
- inneħħulha l-ħaxix ħażin li jikber magħha billi nqaċċtu minn ħajjitna d-drawwiet ħżiena,
- nagħtuha l-fertilizzant bl-għemejjel tajba li nagħmlu u
- nesponuha għall-ilma, l-arja u d-dawl permezz tas-Sagramenti tal-Qrar u t-Tqarbin.
Nittama li din it-tixbiha, tgħinek tkabbar il-fidi tiegħek. L-għażla f’idejk!
Talba: O Alla, int żejjint li San Timotju u ‘l San Titu bil-virtujiet tal-Appostli; agħtina l-għajnuna tat-talb tagħhom, biex ngħixu ħajja sewwa u tajba f’din l-art, u jistħoqqilna naslu fis-sema pajjiżna. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
English Version: https://mycatholic.life/saints/saints-of-the-liturgical-year/january-26-saints-timothy-and-titus-bishops/
Alternative Reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saints-timothy-and-titus/
Wikipedia San Titus: https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Titus
Wikipedia San Timothy: https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Timothy
Nota: It-Tagħrif dwar dawn il-qaddisin tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.
Tagħrif Dwar il-Qaddisin 