10 ta’ Ottubru: San Franġisk Borgia

Verżjoni Vidjo: San Franġisk Borgia

Illum ukoll, taħbat it-tifkira ta’ San Tumas ta’ Villanova. Din link għall-Vidjo dwaru: https://www.youtube.com/watch?v=uS4Z5KiPJEY

“Irridu nwettqu x-xogħlijiet kollha tagħna f’Alla u nirreferuhom għall-glorja tiegħu biex ikunu permanenti u stabbli.” San Franġisk Borgia

SAN FRANĠISK BORGIA
Presbiteru
1510 – 1572

Tagħrif: Kien it-tielet ġeneral tal-Ġiżwiti, pro-neputi tal-Papa Alessandro VI u tar-Re Ferdinandu l-Kattoliku u twieled f’Gandia, Spanja. Wara edukazzjoni nisranija tajba fil-familja, mar isib kenn għand zijuh, arċisqof, Saragossa, waqt rewwixta f’pajjiżu. Tħarreġ fl-istudji tal-mużika u l-armi.

Bejn l-1523 u l-1525 mar Valladolid, bħala paġġ ta’ Ġovanna, omm Karlu V. Fl-1528, l-Imperatur sejjaħlu fil-qorti tiegħu u ħajru biex jiżżewweġ. Iżżewweġ lil Leonora de Castro, id-dama preferita tal-Imperatriċi, sena wara. Sa minn dan iż-żmien il-qaddis kien magħruf għat-tjubija u għall-onestà tiegħu. Maħtur viċi-re tal-Katalonja (1539-1543) u duka ta’ Gandia rieġa b’għaqal kbir is-sudditi tiegħu sa mewt martu (1546).

Meħlus mix-xkiel tad-dinja talab lil Sant’Injazju biex jilqgħu fil-Kumpanija ta’ Ġesù. Il-Loyola laqgħu bil-ferħ; iżda qallu biex jistenna sakemm ikun ħaseb għal uliedu u għat-twaqqif ta’ kulleġġ universitarju f’Gandia, waqt li fl-istess ħin jibda l-kors tat-teoloġija f’pajjiżu. Għamel l-ewwel voti fl-1548 fil-kappella tal-kulleġġ, f’Gandia.

Libes ta’ patri u ordna saċerdot fit-23 ta’ Mejju, 1551. Beda jipprietka fil-Guipuzcoa minn belt għal oħra u jgħallem il-katekiżmu lit-tfal. L-ubbidjenza ġegħlitu jnaqqas il-mortifikazzjoni tiegħu. Ħafna bdew jieħdu l-parir tiegħu. Sant’Injazju, fl-1554, ħatru kummissarju ġenerali ta’ Spanja u tal-Portugall. Fil-1565, ġie maħtur it-tielet ġeneral tal-ordni. Matul il-ġeneralat tiegħu (1565-1572), hekk kabbar il-ħidma tal-kumpanija mad-dinja kollha, li jista’ jissejjaħ it-tieni fundatur tal-ordni.

Bena knisja għall-istudenti tal-Collegio Romano u rranġa l-programm tal-istudji tiegħu. Bena wkoll il-knisja ta’ Sant’Andrea al Quirinale, bid-dar tan-novizzjat u kabbar il-Ġermaniku li jħejji l-missjunarji għal pajjiżi protestanti. Taħtu l-ordni kiber fl-Ewropa u daħal il-Polonja. Kibru wkoll il-missjonijiet tal-Ġiżwiti u nfetħet il-missjoni ġdida fl-Indja tal-Punent. Kien meqjum ħafna mill-Papa Piju V. Fl-1571, il-Papa, bagħtu mal-Kardinal Bonelli Franza, Spanja u l-Portugall, fejn ġie milqugħ minn folol kbar li “riedu jaraw il-qaddis” u jisimgħuh jipprietka: anki r-Re Filippu laqgħu bil-ferħ, bħall-poplu.

Lura mill-vjaġġ, ħassu ħażin Ferrara u d-duka, kuġinuh, bagħtu Ruma ġo katalett. Miet Ruma jumejn wara li wasal, f’nofs il-lejl bejn it-30 ta’ Settembru u l-1 ta’ Ottubru tal-1572. Ġie kkanonizzat minn Klement X fl-1671.

Ħsieb: Aktar ma’ nħobbu lil Alla, aktar insiru qaddisin. San Franġisk Borgia jgħid li huwa t-talb li jintroduċi l-imħabba divina fil-qalb tal-bniedem; u hija l-mortifikazzjoni li tbiegħed il-qalb mid-dinja materjali, u tagħmilha kapaċi tirċievi dan in-nar qaddis. Aktar ma jkun hemm dak li huwa ta’ din id-dinja fil-qalb, inqas ikun hemm spazju għall-imħabba qaddisa: “L-Għerf ma jinstabx fl-art ta’ dawk li jgħixu fil-pjaċiri tad-dinja” (Ġob 28:12-13). Għalhekk il-qaddisin dejjem fittxew li jmewtu l-imħabba tagħhom infushom u tas-sensi tagħhom. Il-qaddisin huma ftit, imma rridu ngħixu bħal dawn il-ftit, ħalli nkunu salvati ma’ dawn il-ftit.

Dawn li ġejjin meħuda minn ‘Il-Mera tal-Azzjonijiet tan-Nisrani’ – eżerċizzji spiritwali ta’ San Franġisk Borgia, (1875):

Meta tkun bil-wieqfa. – Irrifletti fuq meta s-Salvatur tagħna kien quddiem l-imħallfin tiegħu.
Meta tkun bilqiegħda – Ftakar kif Ġesù Kristu kien bilqiegħda, filwaqt li l-Lhud umiljawh u żebilħuh bil-kliem: “Sliem, Sultan tal-Lhud!”
Meta tkun miexi. – Aħseb meta Ġesù Kristu kien fi triqtu lejn is-Samarija u l-Kalvarju.
Meta tkun għajjien. – Agħraf kif is-Salvatur tagħna, għajjien mit-triq, poġġa bilqiegħda fuq ġebla biex jistrieħ.
Meta tivvjaġġa. – Ftakar li l-Mulej tagħna daħal f’Ġerusalemm fuq felu ta’ ħmara.
Meta żżur il-morda. – Aħseb kif Ġesù Kristu mhux biss żarhom b’ħafna karità, iżda wkoll ikkurhom.
Meta x-xogħlijiet tajba tiegħek ma jiġux apprezzati. – Ftakar kif dawk tal-Mulej tagħna ġew akkużati, minkejja li kienu kollha tajba u qaddisa, u kif gergru kontrih għax fejjaq f’jum is-Sibt.
Meta tingħata tweġiba b’disprezz u b’nuqqas ta’ rispett. – Aħseb dwar l-mod kif is-Salvatur tagħna ġie ttrattat fid-dar ta’ Kajfa, meta suldat qallu b’mod insolenti: “Hekk twieġbu l-qassis il-kbir?” u saħansitra tah daqqa ta’ ħarta fuq dak il-wiċċ sagru, li huwa l-mera tal-anġli u l-konsolazzjoni tal-qaddisin.
Meta tkun bil-ġuħ. – Ikkunsidra l-ġuħ li ġarrab Ġesù matul l-erbgħin jum li dam fid-deżert.
Meta tħoss il-bard – Irrifletti fuq il-kesħa li s-Salvatur tagħna ġarrab fil-Presepju ta’ Betlem, meta kien għadu tarbija, għax għażel li jitwieled fl-iktar staġun kiesaħ tas-sena, mingħajr nar, u mingħajr sodda oħra ħlief il-ftit tiben li fuqu poġġewh.
Meta tkun bil-għatx. – Aħseb fil-ħall li ġie ppreżentat lilu meta kien fuq is-salib, meta qal: “Għandi l-Għatx!”
Meta l-irqad tiegħek jiġi mfixkel. – Ftakar kif kienu qajmu lil Ġesù Kristu meta raqad fuq id-dgħajsa.
Meta l-ħbieb tiegħek jabbandunawk fil-mument tal-bżonn. – Ikkunsidra kif il-Mulej tagħna tħalla waħdu mid-dixxipli tiegħu fil-ħin tal-Passjoni.
Meta inti obbligat li tħalli lil persuni li tħobb. – Aħseb dwar is-separazzjoni ta’ Ġesù Kristu minn Ommu l-għażiża.
Jekk tkun insultat fil-pubbliku. – Irrifletti f’liema stat Pilatu wera lil Ġesù Kristu lin-nies, meta qallhom: “Hekk hu l-bniedem.”
Jekk tkun akkużat ta’ xi ħaġa, u int innoċenti. – Ftakar fix-xhieda qarrieqa u fil-kalunji li bihom akkużaw lil Ġesu’ Kristu fid-dar ta’ Kajfa.
Jekk tkun ikkundannat mingħajr raġuni. – Ftakar fis-sentenza inġusta li biha ikkundannaw lil Ġesù Kristu.
Meta tkun marid u ssofri uġigħ kbir. – Żomm quddiem għajnejk il-flaġellazzjoni, l-inkurunazzjoni bix-xewk, u l-kurċifissjoni. Ġesù kien mgħotti bil-feriti minn rasu sa saqajh; xtaq li l-ebda parti ta’ ġismu ma tkun eżentata mill-uġigħ, sabiex aħna ma nsofru xejn li huwa ma jkunx sofra qabilna, u ħalli aħna nkunu obbligati li noffru t-tbatijiet kollha tagħna lilu.
Fl-aħħar nett, meta tkun waslet is-siegħa tal-mewt tiegħek, abbanduna l-ispirtu tiegħek b’ħeġġa vera f’idejh, u ftakar il-kliem li Huwa qal lil Missieru meta kien qed imut: “Missier, f’idejk jien nerħi ruħi.” Għalhekk, filwaqt li tagħmel offerta tal-ħajja tiegħek b’kunsiderazzjoni tal-mewt tiegħu, tkun tista’ timmerita li tgħix eternament miegħu fil-glorja. Ammen.

Dan l-eżerċizzju jkun utli ħafna għal dawk li jipprattikawh bil-fedeltà u bl-imħabba. Filwaqt li dawn li semmejna jgħinu l-azzjonijiet esterni tagħna, dawn li ġejjin jistgħu jgħinu l-azzjonijiet interni tagħna:

Meta l-ġar tiegħek ma jagħtix kas tal-parir siewi li tkun tajtu. – Offri dan ir-rifjut lil Sidna, filwaqt li tiftakar kif il-bnedmin ftit għamlu profitt mit-tagħlim qaddis tiegħu.
Meta tara lil ħuk qed joffendi lil Alla, u tħossok imnikket minħabba dan. – Agħti n-niket tiegħek lil Ġesù Kristu, u rrifletti fuq kemm kien iddispjaċut meta ra li kienu qed jipprofanaw it-Tempju.
Jekk xi wħud mill-ħbieb tiegħek joħorġu mit-triq tal-virtù. – Aħseb dwar l-għażla ta’ Ġuda, li jabbanduna s-sors ta’ kull ġid; u pprova ħoss l-istess sentimenti li ħass Ġesù minħabba dan l-appostlu tiegħu.
Meta tirrifletti fuq in-numru żgħir ta’ saċerdoti mħeġġa fil-Knisja. – Ftakar kif il-Mulej tiegħek ilmenta, meta qal dawn il-kliem: “Il-ħsad, huwa kbir tassew, iżda l-ħaddiema huma ftit.” (Luqa 10:19)
Meta Alla jagħtik grazzja li tibki għad-dnubiet tiegħek. – Għaqqad in-niket tiegħek ma’ dak in-niket li dnubietek ikkawżaw lil Ġesù Kristu, li kien jafhom ħafna qabel ma int wettaqthom. Ingħaqad ma’ dak li Hu nnifsu sofra biex jeħles lilek. Bierku, u rringrazzjah għal eluf ta’ drabi talli kien lest li jieħu fuqu l-kastig li kien ħaqqek int għal dnubietek.
Meta tara li xi ħadd li ilu javvanza fit-triq tal-perfezzjoni jaqa’ fid-dnub. – Aħseb x’ħass il-Mulej meta San Pietru għażel li jiċħdu, hu li kien diġà rrikonoxxieh bħala l-Iben ta’ Alla, u rah ittrasfigurat fuq il-muntanja Tabor.
Meta x-Xitan jattakkak bit-tentazzjonijiet. – Ftakar f’dawk li bihom attakka lil Ġesù Kristu fid-deżert.
Meta tħossok iddispjaċut għax tara li l-ħżiena ma jissaportux il-kumpanija tal-ġusti. – Ikkunsidra l-fatt li s-Salvatur tagħna kien ippersegwitat minn nies li Hu kien mela b’ħafna benefiċċji, u li lilhom wera l-akbar provi sinċieri tal-imħabba u l-karità tiegħu.
Meta tirrifletti fuq ir-reati ta’ xi belt, jew ta’ nazzjon sħiħ. – Għaqqad is-sogħba tiegħek ma’ dik tal-Mulej meta beka fuq il-qerda ta’ Ġerusalemm.
Meta ssir taf b’xi ħadd li waqa’ fl-infedeltà jew fid-dubju. – Ħossok imnikket għal dan, u aħseb fl-istess ħin fid-dispjaċir li ħass Ġesù Kristu meta ra li d-dixxipli tiegħu, minħabba n-nuqqas ta’ fidi, ma rnexxilhomx ikeċċu xitan, u għalhekk qallhom dan il-kliem: “Kemm se ndum nissaportikom?”
Meta l-ħżiena jinsulentaw lill-ġusti. – Ftakar fl-insulti li s-Salvatur tagħna ġarrab fuq is-salib, meta qalu fuqu dan il-kliem: “Salva oħrajn, lilu nnifsu ma jistax isalva.”
Meta tara xi ħadd li jkun għex ħajja ħażina qed imut. – Aħseb b’dispjaċir dwar dak li ħass il-Mulej tagħna meta qies kif ftit nies se japprofittaw mill-mewt tiegħu u mit-tixrid ta’ Demmu għalihom.
Meta t-talb tiegħek ikun akkumpanjat minn nixfa u deżolazzjoni. – Ftakar f’dak li għadda minnu Ġesù Kristu, meta lil Missieru qallu: “Alla tiegħi, Alla tiegħi, għaliex abbandunajtni?”
Meta tisma’ lil xi ħadd jidgħi b’Alla. – Immaġina n-niket kbir li ħass Sidna bil-ħsieb li Ismu qaddis, kien se jissemma fid-dagħa mill-bnedmin.
Meta tħoss ruħek separata minn Alla, u tixxennaq biex terġa’ tingħaqad miegħu bil-karità, u biex tiġi meħlusa mill-perikli ta’ dan l-istat. – Ikkunsidra dak li sofra f’Qalbu Ġesù, meta fil-karità infinita Tiegħu talab għalina lill-Missier Etern tiegħu, biex inkunu dejjem magħqudin miegħu, meta qal dawn il-kliem mill-isbaħ: “Nitlob li jkunu lkoll ħaġa waħda. Kif inti fija, Missier, u jiena fik, ħa jkunu huma wkoll ħaġa waħda fina.” (Ġwanni 17:21)

Talba: Mulej Ġesù Kristu, eżempju u premju ta’ dawk li huma verament umli: kif int għoġbok ittella’ fil-glorja lil San Franġisk Borgia li stmerr l-unuri tad-dinja biex jaħdem biss għall-glorja tiegħek, agħtina li b’talbu aħna wkoll nimxu fuq il-passi tiegħek sa ma naslu ngawduk fis-sema flimkien miegħu. Ammen.

English Version: https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-francis-borgia-389

Alternative Reading: https://www.ignatianspirituality.com/ignatian-voices/16th-and-17th-century-ignatian-voices/st-francis-borgia-sj

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Francis_Borgia,_4th_Duke_of_Gand%C3%ADa