8 ta’ Frar: San Ġirolmu Emiliani

Verżjoni Vidjo: San Ġirolmu Emiliani

“Jekk inti tibqa’ kostanti fil-fidi, quddiem il-prova, il-Mulej jagħtik il-paċi u l-mistrieħ għal xi żmien f’din id-dinja u għal dejjem f’li jmiss.” – San Ġirolmu Emiliani

SAN ĠIROLMU EMILIANI
Saċerdot
1481 – 1537

Tagħrif: San Ġirolmu twieled f’Venezja, l-Italja, fl-1481. Meta kien għadu tifel, tilef lil missieru. Ommu rabbietu fil-biża’ t’Alla; iżda l-passjonijiet ħżiena fgaw iż-żerriegħa tajba. Ta’ ħmistax il-sena telaq mid-dar, u ma damx ma daħal suldat, fejn ittraskura u sar indifferenti għar-reliġjon.

Ħa sehem fid-difiża ta’ Castelnuovo kontra l-lega ta’ Cambraj u waqa’ priġunier (1508). Fil-ħabs kienet tistennieh il-grazzja t’Alla; daħal fih innifsu u beda jaħseb fuq l-istat infeliċi ta’ ruħu. Malli ħeles mill-ħabs mar għamel pellegrinaġġ lill-Madonna ta’ Treviso, bi twettiq ta’ wegħda li kien għamel. Xi għaxar snin wara, meta kellu 25 sena, waqa’ priġunier.

Fil-fatt ħarab mill-ħabs, u tassew biddel ħajtu, u xtaq isir qassis. Waqt li kien jistudja kien ukoll isib ħin iżur il-morda, u jgħallem ir-reliġjon lit-tfal iltiema.

Fl-1518, meta kellu 37 sena sar qassis, u ntefa’ b’ruħu u b’ġismu biex jieħu ħsieb it-tfal u jedukahom speċjalment lil dawk li kienu orfni jew ittraskurati mill-ġenituri tagħhom. Meta fl-1528 faqqgħet l-epidemija tal-pesta f’Venezja, ħa f’idejh l-isptar li kien twaqqaf minn San Gejtanu, u kont issibu kullimkien jgħin u jfarraġ.

Iżda l-iltiema kienu saru l-mimmi t’għajnejh. Kera dar għalihom u bl-għajnuna ta’ xi sekulari kien jieħu ħsiebhom għal kollox u jrabbihom hu. Fl-1531, mar Verona u hemmhekk bena sptar ieħor. Mar Brescia u bena orfanatrofju. Minn hemm mar Bergamo fejn bena żewġt orfanatrofji, wieħed għas-subien u l-ieħor għall-bniet, u hawn fetaħ ukoll dar għan-nisa u x-xebbiet li jkunu għaddejjin minn perjodu ħażin f’ħajjithom.

Żewġ qassisin oħra ngħaqdu miegħu għal dan ix-xogħol, Alessandro Besuzio u Agostino Bariso. Fl-1532, waqqaf Kongregazzjoni li l-għan ewlieni tagħha kien li tieħu ħsieb l-iltiema, il-morda u l-foqra. Il-membri tagħha kienu saċerdoti, li ġew imsejħin Somaski għax id-dar ċentrali tal-Kongregazzjoni kienet f’raħal żgħir, qrib Milan, jismu Somaska. Skont ir-regola tal-kongregazzjoni x-xogħol ewlieni tal-membri għandu jkun it-trobbija tal-iltiema u l-ħsieb tal-fqar u l-morda.

San Ġirolmu kien l-ewwel wieħed li beda jgħallem ir-reliġjon lit-tfal bil-Katekiżmu, f’forma ta’ mistoqsija u tweġiba.

Il-qaddis miet ta’ 56 sena fit-8 ta’ Frar tal-1537, martri taż-żelu tiegħu: ittieħed Bergamo waqt li kien idur bil-morda u miet Somaska. San Ġirolmu ġie kanonizzat fl-1767 u għamluh Patrun tal-orfni u tat-tfal abbandunati fl-1928.

Ħsieb: Ladarba beda jivvjaġġa ‘l bogħod minn dik il-fortizza tal-ħabs, qatt ma waqaf jiġri! Huwa studja, ġie ordnat saċerdot, u vvjaġġa matul it-Tramuntana tal-Italja. Stabbilixxa orfanatrofji, sptarijiet, u djar għall-orfni, għat-tfal abbandunati, għal nisa f’diffikultà, u għal nies imwarrba ta’ kull tip. Waqt li eżerċita l-ministeru saċerdotali tiegħu f’Ewropa li nofsha għadha Protestanta, huwa kiteb l-ewwel katekiżmu f’forma ta’ mistoqsija u risposta. Bħal ħafna qaddisin, ħadem fuq li ħadem u deher qisu kien qiegħed kullimkien fl-istess ħin, ileħħaq ma’ kull opra tajba, u kien jieħu ħsieb lil kulħadd minbarra lilu nnifsu. Filwaqt li kien qed idur bil-morda, ġie infettat u miet martri għall-ġenerożità. Huwa kien, b’mod naturali, it-tip ta’ bniedem li attira bosta segwaċi li eventwalment iffurmaw fi Kongregazzjoni reliġjuża u rċevew approvazzjoni ekkleżjastika fl-1540.

Il-ħajja tiegħu kienet tiddependi fuq ħaġa waħda u hija lezzjoni għalina lkoll. Is-sofferenza emottiva, fiżika jew psikoloġika, meta tiġi maħkuma jew ikkontrollata, tista’ tkun preludju għall-gratitudni intensa u għall-ġenerożità kbira.

• Ħadd ma jimxi fit-triq aktar ħieles minn dak li qabel kien ostaġġ.
• Ħadd ma jgawdi sodda sabiħa u komda bħal xi ħadd li darba kien jorqod fit-toroq.
• Ħadd ma jiġbed nifs ta’ arja friska ta’ filgħodu bħal xi ħadd li għadu kemm sema’ lit-tabib jgħidlu li l-kanċer m’għadux hemm.

Ġirolmu Emiliani qatt ma tilef il-gratitudni li mliet lil qalbu fil-mument tal-ħelsien tiegħu mill-ħabs. Kollox kien ġdid. Kulħadd kien żagħżugħ. Id-dinja kienet tiegħu. U hu seta’ jinvesti l-enerġija kollha tiegħu f’servizz lil Alla u lill-proxxmu għax issa kiseb il-libertà.

Ħafna drabi l-ħajja tagħna tidher tieħu xi forma ta “priġunerija” bl-għan li teħlisna minn irbit fir-ruħ tagħna jew tkabbarna fil-ħajja tar-ruħ bħalma ppermetta l-Mulej fil-ħajja ta’ dan il-qaddis tal-lum. Meta aħna “maqbuda” f’xi sitwazzjoni ma rridux nkunu fiha, fl-aħħar nitgħallmu kif nistgħu nilliberaw lill-oħrajn minn dak li jkun qed jassarhom.

Biex wieħed jimxi fuq il-passi ta’ San Ġirolmu Emiliani, jista’, jekk ikun possibli għalih/għaliha jiddeċiedi li jsir ġenitur ta’ trabi jew tfal orfni u abbandunati jew f’xi tip ta’ bżonn. Miljuni ta’ tfal jeħtieġu l-imħabba u l-kura ta’ familja li trabbihom, familja li forsi m’għandhomx! Ikkuntattja l-aġenziji tiegħek li joffru Servizzi ta’ dan it-tip lill-Familji jew lis-Sorijiet tal-Ursulini (The Ursuline Sisters of Saint Angela Merici) li jagħmlu din il-ħidma ma’ tfal fil-bżonn u dawn ikunu jistgħu jgħidulek modi differenti li jeżistu kif wieħed jista’ jikkontribwixxi.

San Ġirolmu Emiliani, int għelibt il-ħabs biex tgħix ħajja produttiva ddedikata lil Alla u lill-bnedmin. Għin b’talbek lil dawk kollha li jinsabu f’xi forma ta’ ħabs għax huma limitati b’xi mod – fiżikament, finanzjarjament, emozzjonalment, spiritwalment, jew psikoloġikament – biex jegħlbu dak li jorbothom u jgħixu ħajja mingħajr imrar iddedikata għall-persuni fil-bżonn ta’ kwalunkwe tip, speċjalment dawk li ma jafux lil Alla.

Ejjew nitolbu wkoll lil San Ġirolmu Emiliani, għat-tfal kollha abbandunati, neqsin mill-imħabba u/jew abbużati biex b’talbu jagħtihom persuni u ċirkustanzi li jimlewhom bil-kuraġġ, u fejn ikunu jistgħu jesperjenzaw l-imħabba ta’ Alla permezz ta’ dawk li jieħduhom fil-kura tagħhom. Nitolbuh jinterċedi għalina wkoll, li forsi ninsabu marbuta b’xi forma ta’ ktajjen li qed iżommuna milli ngħixu l-ħajja li Alla ħaseb għalina.

Tifhem in-neċessità li tgħin bil-mezzi li għandek lill-istituti tal-Karità? Qiegħed tgħin?

Talba: O Alla, Missier ta’ kull ħniena, int ħadt ħsieb it-tfal iltiema u bgħattilhom lil San Ġirolmu Emiliani biex jieqaf magħhom u jkunilhom missier; bit-talb tiegħu, agħtina li nħarsu b’fedeltà sħiħa l-Ispirtu ta’ adozzjoni, li bih nissejħu wliedek, u aħna tassew. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: http://saintscatholic.blogspot.com/2014/02/st-jerome-emiliani.html

Alternative Reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-jerome-emiliani/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Gerolamo_Emiliani

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.

30 ta’ Ottubru: Beatu Duminku Collins

Verżjoni Vidjo: Beatu Duminku Collins

“Inżommu għajnejna merfugħa lejn Ġesù, li minnu tibda u fih tintemm il-fidi tagħna; hu li, flok l-hena li kellu quddiemu, qagħad għas-salib bla xejn ma qies l-għajb tiegħu, u issa qiegħed fuq in-naħa tal-lemin tat-tron ta’ Alla.” – Lhud 12:2

IL-BEATU DUMINKU COLLINS
Fra Ġiżwita u Martri
1566 – 1602

Tagħrif: Twieled fl-1566 minn familja kattolika, f’Youghal, Cork, l-Irlanda. Kemm missieru u wara ħuh kienu s-sindku tal-belt. Aktarx attenda l-iskola tal-Ġiżwiti.

Fl-1583, salpa lejn Franza. Hemmhekk daħal fl-armata kattolika tad-duka Mercoeur u biż-żmien sar gvernatur militari. Biż-żmien ġie trasferit għal Spanja.

Fl-1598, iltaqa’ ma’ Ġiżwita Irlandiż li ġie biex iqarar lis-suldati fir-Randan. Duminku wrieh ix-xewqa li jidħol ġiżwita. Ma tantx għamillu kuraġġ minħabba l-livell ta’ studju, imma Dumink wieġeb li għalih kien biżżejjed li jidħol bħala Fra.

Baqa’ jirsisti għaliex għall-ewwel il-Ġiżwiti ma ridux jaċċettawh. Fl-aħħar beda n-novizzjat f’Santiago De Compostela.

Faqqgħet il-pesta u Fra Collins wera qlubija kbira, dar mal-vittmi, morda u l-moribondi.

Fl-1601, reġa’ lura l-Irlanda flimkien ma’ ġiżwita ieħor, biex jagħti l-għajnuna lis-suldati waqt il-gwerra mal-Ingliżi. Sab ruħu assedjat flimkien ma’ 143 suldat f’kastell żgħir għal diversi xhur. Hawn reġa’ mill-ġdid wera kuraġġ kbir idur mal-feruti u dawk moribondi. Saħansitra pprova jagħti lilu nnifsu bħala ostaġġ sabiex jieqaf il-ġlied, imma kien kollu għalxejn.

Fl-aħħar żammewh priġunier flimkien ma’ tnejn oħra u l-oħrajn nqatlu kollha. Kien interrogat f’Cork. Sofra terturi liema bħalhom biex jippruvaw jibdlulu fehmtu u jipperswaduh isir protestant. Saħansitra anke membri mill-familja tiegħu qalulu jagħmilha tabirruħu dar biex jeħles il-martirju, imma Duminku baqa’ ma ċediex.

Fil-31 ta’ Ottubru 1602, libes il-libsa ta’ ġiżwita, għaddewh mit-toroq ta’ beltu għall-post tal-eżekuzzjoni. Tkellem bil-ħeġġa mal-folla bl-Irlandiż, l-Ingliż u l-Ispanjol. Qalilhom li kien ferħan li kien reġa’ lura l-Irlanda biex jiddefendi l-fidi Kattolika. Huwa ġie mgħallaq quddiem folla emozzjonata għall-aħħar. Bil-lejl xi Kattoliċi tal-belt, ħadu l-ġisem tiegħu u difnuh f’post sigriet.

Mal-ewwel beda jissejjaħ venerabbli u l-fama tiegħu nxterdet mal-Irlanda u l-Ewropa. Ħafna mirakli ġew attribwiti bl-interċessjoni tiegħu.

Il-Beatu Papa Ġwanni Pawlu II bbeatifikah fl-1992. Huwa wieħed mill-aktar beati popolari fl-Irlanda.

Ħsieb: Il-Beatu Duminku Collins huwa mfakkar l-aktar għall-mod kif żamm sod u kostanti fil-fidi tiegħu sal-aħħar. Għalkemm il-libertà u l-avvanz ġew imqiegħda quddiemu, hu għażel li “joqgħod għas-salib, bla xejn ma qies l-għajb tiegħu” (Lhud 12:2). Kienet fidi soda tassew dik tiegħu!

Mhux biss, imma l-fidi tiegħu kienet kawża ta’ ferħ kbir f’qalbu li spikka fil-ħin tal-martirju. It-tbissima tiegħu waqt dawk il-mumenti tal-aħħar, impressjonat mhux ftit lil min kien preżenti. Kien għalhekk li wieħed mix-xhieda stqarr li dik kienet tbissima li hu kien ikollu fuq fommu li kieku kien sejjer għal xi ikla tajba u mhux għall-qatla! Duminku Collins, minn naħa tiegħu stqarr li kien lest li jieħu l-martirju għal ħafna drabi oħra, dejjem bl-istess attitudni. Imma minn fejn ġietu din il-fidi tal-azzar? U aħna kif nistgħu nikbru fil-fidi fqajra tagħna?

Il-fidi hi bħal pjanta li rridu nieħdu ħsiebha. Iħawwilha Alla fil-Magħmudija, ikabbruha dawk ta’ madwarna bit-tagħlim u l-eżempju tagħhom, imma meta nsiru adulti, huwa aħna li rridu:

• nkomplu nsaqquha bit-talb u l-Qari tal-Kelma t’Alla,
• inneħħulha l-ħaxix ħażin li jibker magħha billi nqaċċtu minn ħajjitna d-drawwiet ħżiena,
• nagħtuha l-fertilizzant bl-għemejjel tajba li nagħmlu u
• nesponuha għall-ilma, l-arja u d-dawl permezz tas-Sagramenti tal-Qrar u t-Tqarbin.

Bniedem ta’ fidi, xi kultant iġib ruħu b’mod li kważi lanqas jitwemmen. Ix-xhieda skantaw b’Duminku Collins għax kien bħal donnu ‘frisk bħal ħassa’ riesaq biex jieħu l-martirju! Dan minħabba l-fiduċja tiegħu f’Alla, fiduċja bħal tat-tfal ċkejknin li jiddependu għal kollox fuq il-ġenituri tagħhom jew fuq min jieħu ħsiebhom.

Infatti, jekk infittxu fl-Iskrittura kollha ma nsibux passaġġ wieħed li hu wieħed, fejn Alla jgħidilna u jikkmandana biex ninkwetaw! Anzi Kristu nnifsu jtenni b’ħerqa kbira l-kelma: “Tinkwetawx …” (Mattew 6:25). It-tfal żgħar jinkwetaw bħall-kbar? Le tassew! Mela wara li nkunu qed nagħmlu ħilitna kollha, sa fejn jiddependi minna li nagħmlu,
għaliex għandna nibqgħu ninkwetaw?

L-inkwiet hu mxebbah ma’ min qed juża rocking chair – qed jiċċaqlaq imma mhu se jwasslek għal imkien, iħallik fl-istess post, taħli l-enerġija mentali għal xejn u bla ma jirnexxielek tbiddel xejn.

Hi biss l-azzjoni kollha mħabba ta’ Alla li tista’ tagħtik raġuni biex tibqa’ titbissem. Ma’ Alla, dejjem se noħorġu rebbieħa, b’mod speċjali la nkunu nsaltnu miegħu fil-glorja. Għalhekk, din it-tip ta’ tbissima tiġi naturali bla ma jkollok bżonn tagħmel sforz fuqek innifsek minn barra. Jekk inti tkun mimli/ja bit-tjubija ta’ Alla minn ġewwa, allura ħadd qatt ma jista’ joħodlok din it-tbissima minn fuq wiċċek!

• U int, kif qed tkabbar il-fidi tiegħek?
• Kemm tagħmel ħiltek biex tirbaħ l-inkwiet bil-fiduċja f’Alla?
• Min jagħmilha miegħek, jista’ jgħid li t-tbissima fuq fommok tixhed il-fidi u l-fiduċja li għandek f’Alla, irrelevanti ċ-ċirkustanzi li tkun għaddej/ja minnhom?

Talba: O Alla ta’ dejjem li tista’ kollox,  Int tajtna eżempju ta’ kuraġġ meraviljuż fil-martri tiegħek il-Beatu Duminku Collins u sħabu. Għall-ferħ li ġie mqiegħed quddiemhom, huma sofrew is-salib, bla xejn ma qiesu l-għajb tiegħu. Agħtina permezz tat-talb tagħhom li, filwaqt li nibqgħu fidili lejn il-kmandamenti tiegħek, aħna wkoll inkunu nistgħu inġibu l-għaqda u l-paċi kull fejn inkunu. Bi Kristu Sidna. Ammen.

English Version: https://www.catholicireland.net/saintoftheday/blessed-dominic-collins-1566-1602-irish-martyr-jesuit-brother/

Alternative Reading: https://www.catholicireland.net/saintoftheday/decisions-decisions-blessed-collins-sj/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Dominic_Collins

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-fuljett Signum Fidei.