F’dan is-sit Malti ssibu 'Qaddis għal kuljum' ta' matul is-sena f'paġni mqassma f'Tagħrif, Ħsieb, Talba, Liturġija tas-Sigħat, Testi bl-Ingliż u Vidjos dwar Qaddisin popolari u dawk inqas popolari, u aktar …
Tagħrif: Fra Diegu kien jismu Ġakkinu u twieled il-Belt Valletta fil-21 ta’ Marzu 1831. Imma kienu jsejħulu Guliermu – li kien it-tielet isem tal-Magħmudija.
Kien devot tal-Madonna tal-Karmnu u ta’ San Franġisk u fil-1852 sar Terzjarju Franġiskan fil-Knisja ta’ Ġieżu tal-Belt. Sadanittant kien lavrant ma’ wieħed ħajjat fil-Belt, imma fl-1856 daħal ajk Franġiskan fl-istess knisja ta’ Ġieżu l-Belt.
Għall-ewwel ismu ma bidluhulux, imma wara semmewh Fra Diegu għall-qaddis ajk Franġiskan spanjol, San Diegu ta’ Alcala. Mibgħut mis-superjuri għall-ġbir, irnexxielu jagħmel kuntatt mal-poplu.
L-ewwel ma ħadem kien biex ireġġa’ lura għat triq it-tajba ċerti xebbiet li kienu qabdu ħajja ħażina. Għal dawn akkwista dar f’Bormla, imbagħad Raħal Ġdid u wara Ħal Balzan. Iktar tard kera dar kbira f’Birkirkara, u fl-aħħarnett il-Ħamrun. Għenitu ħafna oħtu Giovanna u żewġha Pawlu Marmara; dawn flimkien ma’ xi ltiema tal-istitut saru terzjarji Franġiskani fil-Kappella.
Fl-Istitut tiegħu, Fra Diegu kellu għadd kbir ta’ tfal foqra u ltiema minn kull rokna ta’ Malta. Imma anki din id-dar sfat ċkejkna għall-għadd tat-tfal. Kienet it-tjieba u l-ġenerożità kbira tal-Markiż Ġużepp Scicluna li bniet l-istitut kbir u sabiħ tal-lum. Ix-xogħol beda fil-1899, fuq pjanta tal-Perit Lupi u ntemm fl-1905 – wara il-mewt ta’ Fra Diegu.
Barra li kien bniedem ta’ ħidma kbira, Fra Diegu kien ukoll bniedem ta’ umiltà, ta’ ubbidjenza, ta’ ċaħda, ta’ skiet u fuq kollox ta’ talb. U kien verament il-maħbub t’Alla u tal-bniedem, imfaħħar mis-superjuri, mill-Ġeneral tal-Ordni, u mill-Papa Ljun XIII innifsu. Kien ukoll stmat ħafna mill-awtoritajiet ċivili, bħall-Gvernaturi Fremantle u Grenfell, u saħansitra mid-Duka ta’ Edinburgh u mill-Prinċep ta’ Wales, li wara sar Re tal-Ingilterra: ir-Re Ġorġ V.
Fra Diegu miet ta’ 71 sena fil-14 ta’ Mejju 1902, fl-istitut tal-Ħamrun, u wara li sarlu funeral mill-aqwa fil-Belt, ġie midfun fil-Knisja ta’ Ġieżu tar-Rabat. Il-monument tiegħu fil-Ħamrun sar fil-1932.
Tagħrif: Twieldet fi Chieri, qrib Torin, fil-15 ta’ Novembru,1847, minn familja modesta li kienet ġejja minn razza nobbli. Meta kienet għadha ċkejkna, hi marret tgħix mal-familja tagħha f’Buttigliera d’Asti.
Ta’ tmien snin miet missierha, u bdiet taħdem id-dar bħala nissieġa. Saċerdot jiġi minnha qabbadha t-triq għall-istudju u għallimha l-ewwel lezzjonijiet fuq il-grammatika Taljana.
Meta għalqet 14-il sena, il-kappillan tal-post inkarigaha tieħu ħsieb orfanatrofju (asile) minkejja l-età żagħżugħa tagħha, waqt li hi kompliet tistudja u ħadet id-diploma ta’ għalliema li biha setgħet tgħallem fl-iskejjel elementari.
Dik il-ħabta f’pajjiżha bdiet tikber u tissaħħaħ istituzzjoni ġdida sależjana mibdija minn San Ġwann Bosco. Sadattant hi bdiet tħoss is-sejħa tidħol reliġjuża tal-klawsura. Ħadet il-parir ta’ Don Bosco, imma dan ma qabilx li tidħol soru klawstrali, u indirizzaha lejn il-kollaboratur tiegħu Don Giovanni Cagliero li stedinha tingħaqad mas-Sorijiet Ulied Marija Awżiljatriċi. Hi aċċettat u, wara n-novizzjat, għamlet il-professjoni reliġjuża fl-4 ta’ Settembru 1879, meta allura kellha 32 sena. F’dik l-okkażjoni talbet repetutament lil Ġesù: “Signore, non permettere che io muoia senza essere arrivata alla santità. Fammi Santa!”Sinjur, la tħallix li jiena mmut bla ma nkun wasalt għall-qdusija. Agħmilni qaddisa.”
Billi kienet istruwita u kapaċi tgħallem, Swor Morano spikkat fost sħabha s-sorijiet, u għalhekk tawha inkarigi ta’ responsabbiltà, u fl-1881 kienet mibgħuta Sqallija fejn bdiet ħidma edukattiva tassew fekondi fost il-bniet u t-tfajliet.
Il-ħidma tal-Beata Maddalena Caterina Morano kienet tassew tal-għaġeb: f’26 sena waqqfet ma’ Sqallija kollha 19-il dar, 12-il oratorju, 6 skejjel, 5 orfanatrofji, 11-il laboratorju, 4 kunventi, 3 skejjel tar-reliġjon u qajmet l-ammirazzjoni ta’ kulħadd, inklużi l-awtoritajiet tal-post u l-ġerarkiji ekklesjastiċi. Fuqha kien jingħad: “Hija mara kbira, hija mara straordinarja.” Maħtura Superjura Provinċjali, hija impenjat ruħha wkoll biex tgħin fil-formazzjoni tal-għadd kbir ta’ vokazzjonijiet li nġibdu mill-ħeġġa tagħha u mill-klima komunitarja li kienet toħloq madwarha.
Swor Morano kienet bniedma magħquda kontinwament ma’ Alla, xewqana li ssir qaddisa u dedikata għal ħidma sależjana immensa. Ingħad fuqha li kienet kontinwament “titfa’ ħarsa waħda lejn l-art u għaxra lejn is-sema.”
Wara ħajja mimlija ko-erenza, mgħixa dejjem bil-fehma li “ma tostakola qatt l-azzjoni tal-grazzja b’ċedimenti għall-egoiżmu personali” Swor Maddalena Caterina Morano għalqet għajnejha għal din id-dinja f’Alì Marina, Messina, nhar is-26 ta’ Marzu 1908, b’marda tal-kanċer, meta kellha 61 sena.
Din l-Appostla salesjana ta’ Sqallija kienet iddikjarata Beata f’Catania mill-Papa Ġwanni Pawlu II fil-5 ta’ Novembru,1994.
Ħsieb: L-aktar ħaġa li laqtitni hija l-fatt li fuq kull ħidma, fuq kull intelliġenza, fuq kull għerf u għaqal, kapaċità u straordinarjetà, din il-mara TALBET LIL ALLA BIEX MA JOĦODHIEX QABEL MA TKUN SARET QADDISA, u hi min naħa tagħha, għamlet kull ma setgħet u waslet mal-hienja fis-sema hekk kif xtaqet. Is-sejħa għall-qdusija hija sejħa għall-insara kollha mhux għal xi ftit privileġġati. Int li qed taqra, INT UKOLL JEĦTIEĠ LI SSIR QADDIS/A. Il-Mulej huwa ċar fi kliemu. Qalilna: “Kunu qaddisin, għax qaddis jien” (1 Pietru 1, 15-16) u ma nistgħux nidħlu fis-sema fejn Hu mar qabilna biex iħejjilna post, jekk ma nkunux qaddisin.
Fl-Eżortazzjoni Appostolika Gaudete Et Exsultate “Ifirħu U Thennew” tal-Qdusija tiegħu il-Papa Franġisku dwar is-Sejħa għall-Qdusija fid-Dinja tal-Lum insibu hekk:
“14. Biex insiru qaddisin m’hemmx bżonn inkunu isqfijiet, saċerdoti, reliġjużi. Ħafna drabi tiġina t-tentazzjoni naħsbu li l-qdusija hi riservata għal dawk li għandhom il-possibbiltà li jżommu ’l bogħod mit-taħbit ta’ kuljum, biex jiddedikaw ħafna ħin għat-talb. Mhuwiex hekk. Ilkoll aħna msejħin inkunu qaddisin billi ngħixu bi mħabba u noffru x-xhieda tagħna fil-ħidmiet ta’ kuljum, kull fejn inkunu. Int persuna kkonsagrata? Tqaddes billi tgħix l-għotja tiegħek bil-ferħ. Miżżewweġ jew miżżewġa? Tqaddes billi tħobb u tieħu ħsieb ta’ żewġek jew ta’ martek, kif għamel Kristu mal-Knisja. Taħdem? Tqaddes billi twettaq b’onestà u kompetenza l-ħidma tiegħek b’servizz għal ħutek. Int ġenitur jew nanna jew nannu? Tqaddes billi tgħallem bis-sabar lit-tfal kif jimxu wara Ġesù. Qiegħed fl-awtorità? Tqaddes billi titqabad b’riSq il-ġid komuni u tagħti dahrek lill-interessi personali.
15. Ħalli l-grazzja tal-Magħmudija tiegħek tħalli l-frott tagħha f’mixja ta’ qdusija. Agħmel li kollox f’ħajtek ikun miftuħ għal Alla u għalhekk agħżel lilu, agħżel dejjem mill-ġdid lil Alla. Taqtax qalbek, għax int għandek il-qawwa tal-Ispirtu s-Santu biex dan jagħmlu possibbli, u l-qdusija, fl-aħħar mill-aħħar, hi l-frott tal-Ispirtu s-Santu fil-ħajja tiegħek (ara Galatin 5:22-23). Meta tħoss it-tentazzjoni li tingħalaq fid-dgħufija tiegħek, erfa’ ħarstek lejn il-Kurċifiss u għidlu: “Mulej, jiena msejken, imma int tista’ twettaq il-miraklu li tagħmilni xi ftit aħjar”. Fil-Knisja, qaddisa u magħmula mill-midinbin, sa ssib dak kollu li teħtieġ biex tikber lejn il-qdusija. Il-Mulej għanieha bid-doni tal-Kelma, tas-Sagramenti, is-santwarji, il-ħajja tal-komunitajiet, ix-xhieda tal-qaddisin, u ġmiel ta’ kull bixra ħiereġ mill-imħabba tiegħu, “bħal għarusa tlellex bil-ġawhar tagħha” (Iżaija 61:10).
16. Din il-qdusija li għaliha l-Mulej qed isejjaħlek tkompli tikber b’ġesti żgħar. Ngħidu aħna: waħda mara tmur il-ħanut tagħmel ix-xirja tagħha, tiltaqa’ ma’ ġara tagħha u jibdew ipaċpċu, u jibdew jikkritikaw. Imma din il-mara tgħid bejnha u bejn ruħha: “Le, mhux sa ngħid xejn ħażin fuq ħadd”. Dan hu pass lejn il-qdusija. Imbagħad, id-dar, binha jitlobha toqgħod tisimgħu jkellimha fuq il-fantasiji tiegħu u, imqar jekk tħossha għajjiena, tpoġġi bilqiegħda ħdejh tisimgħu b’sabar u mħabba. Araw offerta oħra li tqaddes. Imbagħad jiġiha mument ta’ dieqa, imma tiftakar fl-imħabba tal-Verġni Marija, taqbad il-kuruna tar-rużarju u tibda titlob bil-fidi. Din hi triq oħra ta’ qdusija. Wara, toħroġ fit-triq, tiltaqa’ ma’ fqir u tieqaf titkellem miegħu bi ħlewwa u tjieba. Anki dan hu pass ’il quddiem.
17. Xi kultant il-ħajja tippreżentalna sfidi ikbar u permezz tagħhom il-Mulej jistedinna għal konverżjonijiet ġodda li bihom il-grazzja tiegħu tista’ tidher aħjar fil-ħajja tagħna “biex aħna niksbu sehem fil-qdusija tiegħu” (Lhud 12:10). Drabi oħra jkun hemm bżonn biss li nsibu mod iżjed perfett ta’ kif ngħixu dak li diġà nagħmlu: “Hemm tnebbiħ li jiġbed biss lejn perfezzjonament straordinarju tat-tħaddim ordinarju tal-ħajja Nisranija”. Meta l-Kardinal Francis-Xavier Nguyên Van Thuân kien il-ħabs, irrifjuta li jqatta’ ħinu jistenna l-liberazzjoni. L-għażla tiegħu kienet: “ngħix il-mument ta’ issa, u nimlieh bl-imħabba”; u l-mod kif dan ikkonkretizzah kien: “naħtaf l-okkażjonijiet li jiġuni ta’ kuljum biex inwettaq għemejjel ordinarji b’mod straordinarju”.
U int, qed tħalli lil Alla jagħmlek qaddis/a?
Jekk għadek ma bdejtx, kun af li għadek qed taħli ħajtek! Ibda minn issa u jekk taqa’, erġa qum u erġa’ ibda … Il-Mulej iqaddsek jekk tħalliH!
Talba: O Mulej, minkejja li għall-Beata Maddalena Caterina Morano, in-nies kienet tgħid li hija mara kbira u straordinarja, l-attenzjoni tagħha kienet biss fuq li ssir qaddisa għalik, bit-talb tagħha għalina, agħti lilna wkoll l-għarfien li xejn ma jiswa li nagħmlu f’din id-dinja jekk mhux li nħabirku biex insiru qaddisin għax din hi s-sejħa diretta li tagħmlilna kull ħin sa ma naslu ningħaqdu fis-sema mal-henjin. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
“Afdaw f’Alla dejjem u tkunu xhieda ta’ għeġubijiet.” ~ Santa Franġiska Saveria Cabrini
SANTA FRANĠISKA SAVERIA CABRINI
1850 – 1917
Tagħrif: Franġiska twieldet f’Sant’Angelo Lodigiano, qrib Milan; kienet l-iżgħar fost 13 -il aħwa ta’ familja ta’ bdiewa. Minn kmieni kienet mimlija b’żelu missjunarju għax fil-familja kienu jinqraw l-Annali tal-Propagazzjoni tal-Fidi. Hija kisbet ċertifikat ta’ għalliema u applikat biex tidħol soru f’żewġ ordnijiet reliġjużi differenti li kellhom djar fil-missjoni iżda d-darbtejn ġiet irrifjutata billi kienet tidher ta’ saħħa dgħajfa.
Ix-xewqa tagħha kienet li tmur missjunarja fiċ-Ċina. Kontra qalbha, fuq talba tal-isqof tagħha, hija pprovat issalva orfanatrofju f’Codogno u tagħmel l-istaff tiegħu komunità reliġjuża, iżda wara 6 snin ta’ xogħol iebes, din il-ħidma ma rnexxietx.
Fl-1880, meta kellha 30 sena, Franġiska b’7 sħabha mill-orfanatrofju bdiet il-komunità tagħha tas-Sorijiet Missjunarji tal-Qalb ta’ Ġesù bl-iskop li jmorru missjunarji fiċ-Ċina.
L-isqof ta’ Piacenza, il-Beatu Giovanni Battista Scalabrini, issuġġerielha li tmur taħdem fost l-immigranti Taljani, speċjalment fl-Istati Uniti, bħalma ġa kienet qiegħda tagħmel il-kongregazzjoni tiegħu ta’ San Karlu; iżda qalb Madre Cabrini kienet aktar miġbuda lejn iċ-Ċina.
Dik il-ħabta eluf kbar ta’ Taljani kienu emigraw lejn l-Amerika fejn ma kienu popolari xejn; ħafna minnhom bla sengħa u bla ma jafu kelma bl-Ingliż, u spiss kienu jsibu ruħhom f’sitwazzjonijiet fejn kienu jiġu sfruttati. Madre Franġiska talbet il-parir tal-Papa Ljun XIII, li bla tlaqliq qalilha: “Mhux lejn il-Lvant, iżda lejn il-Punent.” Hija obdiet mill-ewwel u flimkien ma sitt sorijiet tagħha waslet fi New York fl-1889, fejn ma damitx ma waqqfet l-ewwel dar u orfanatrofju.
L-ilsien Ingliż sabitu tqil, kif ukoll ħassitha stramba meta kellha tiltaqa’ mal-Protestanti, imma ma kinitx bniedma taqta’ qalbha. Minkejja li għall-bidu kienet tibża’ tivvjaġġa fuq il-baħar, hi qasmet l-Atlantiku tletin darba. Matul 28 sena rnexxielha twaqqaf diversi skejjel, djar għall-iltiema, kif ukoll erba’ sptarijiet fosthom il-famuż Columbus Hospital ġo New York.
Madre Cabrini daħħlet ukoll is-sorijiet tagħha f’diversi pajjiżi fl-Ewropa barra mill-Italja, fosthom Franza, Spanja u l-Ingilterra, kif ukoll fl-Amerika t’Isfel bħall-Brażil, l-Arġentina u n-Nikaragwa. Xtaqet tasal anki sal-Alaska.
Madre Cabrini mietet għal għarrieda waħedha f’wieħed mill-isptarijiet tagħha f’Chicago waqt li kienet tħejji r-rigali tal-Milied għal 500 tifel u tifla, nhar it-22 ta’ Diċembru, 1917 meta kellha 67 sena. Ġiet ibbeatifikata 21 sena wara mewtha (13.11.1938) u ddikjarata qaddisa 8 snin wara (7.7.1946), l-ewwel ċittadina tal-Istati Uniti li ġiet ikkanonizzata. Fl-1950, il-Papa Piju XII ħatarha Patruna tal-emigranti.
Ħsieb: Inebbħuna l-kelmiet ta’ San Ġwanni Pawlu II:
“Jekk il-‘ħolma’ ta’ dinja fil-paċi tkun maqsuma bejn ħafna, jekk nagħtu valur lill-kontribut tal-immigranti u r-rifuġjati, l-umanità tista’ ssir dejjem iżjed familja ta’ kulħadd u artna ‘dar komuni’ tassew.”
Ħafna fl-istorja emmnu f’din il-“ħolma”, u dak li wettqu hu xhieda li m’aħniex nitkellmu dwar utopja li ma tistax isseħħ. Fost dawn ta’ min isemmi lil Santa Franġiska Saverja Cabrini, li fis-sena 2017 ħabat iċ-ċentinarju tat-twelid tagħha għas-Sema. Illum, ħafna komunitajiet ekkleżjali jiċċelebraw it-tifkira tagħha. Din il-mara ċkejkna imma kbira, li kkonsagrat ħajjitha għall-qadi tal-immigranti, biex imbagħad saret il-Patruna tagħhom mis-Sema, għallmitna kif nistgħu nilqgħu, nipproteġu, nippromovu u nintegraw lil dawn ħutna.
Il-Papa Franġisku fil-messaġġ tiegħu ta’ Jum il-Paċi tal-1 ta’ Jannar 2018, qal hekk:
“Bi spirtu ta’ ħniena, ejjew inħaddnu magħna lil dawk kollha li qed jaħarbu mill-gwerra u mill-ġuħ jew huma mġiegħla jħallu artijiethom minħabba f’diskriminazzjonijiet, persekuzzjonijiet, faqar u taħsir ambjentali. Aħna nafu li mhux biżżejjed li niftħu qlubna għat-tbatijiet tal-oħrajn. Irid isir wisq aktar qabel ma’ ħutna jistgħu jerġgħu lura jgħixu fil-paċi f’dar żgura.
Li nilqgħu lill-oħrajn jitlob minna mpenn konkret, katina ta’ għajnuniet u ta’ għemejjel ta’ tjieba, attenzjoni li tishar u tifhem, it-trattament responsabbli ta’ sitwazzjonijiet ġodda kumplessi li, xi drabi, jiżdiedu ma’ għadd ta’ problemi oħra li diġà jeżistu, kif ukoll tar-riżorsi dejjem limitati. Bil-prattika tal-virtù tal-prudenza, min jiggverna jista’ jagħraf jilqa’, jippromovi, jipproteġi u jintegra, waqt li jistabbilixxi miżuri prattiċi, u “jgħinhom isiru membri ġodda ta’ pajjiżhom fil-limiti tal-ġid komuni mifhum sewwa.” Huma għandhom responsabbiltà preċiża lejn il-komunitajiet tagħhom, li għandhom jiżgurawlhom id-drittijiet ġusti u l-iżvilupp armoniku tagħhom, biex ma jkunux bħall-bennej iblah li qies ħażin u ma rnexxilux iwettaq sal-aħħar it-torri li kien beda jibni.
L-għerf tal-fidi jagħtina din il-ħarsa, li kapaċi tintebaħ li lkoll nagħmlu ‘parti minn familja waħda, immigranti u popli lokali li jilqgħuhom, u lkoll għandhom l-istess jedd għall-użu tal-ġid tal-art, li d-destinazzjoni tagħha hi universali, kif tgħallem id-duttrina soċjali tal-Knisja.’
Biex noffru lil dawk li qed jitolbuna kenn, rifuġjati, immigranti u vittmi ta’ traffikar, possibbiltà biex isibu dik il-paċi li qed ifittxu, dan jitlob strateġija li tiġbor flimkien erba’ azzjonijiet:
nilqgħu: ‘Tinsewx tilqgħu lill-barranin; minħabba f’hekk xi wħud laqgħu l-anġli bla ma kienu jafu’ (Lhud 13:2),
nipproteġu: ‘Il-Mulej li jħares lill-barranin; hu li jżomm lill-iltim u lill-armla’ (Salm 146:9),
nippromovu: Il-Bibbja tgħallem li Alla ‘jħobb il-barrani u jagħtih ħobż u lbies.’ imbagħad issejjaħ: “Ħobbu l-barrani, għax intom barranin kontu fl-art tal-Eġittu.’ (Dewteronomju 10:18-19),
nintegraw: “Għalhekk ma għadkomx aktar barranin u frustieri, imma intom ċittadini flimkien mal-qaddisin u nies tad-dar ta’ Alla.’ (Efesin 2:19).
Għall-interċessjoni ta’ Santa Franġiska Saveria Cabrini, ħa jagħti l-Mulej lilna lkoll li nduqu kif ‘dawk li jfittxu s-sliem jiżirgħu fis-sliem u jkollhom il-frott tal-ġustizzja.’ (Ġakbu 3:18).”
Talba: Alla ħanin, Int ħeġġiġtna permezz ta’ Ibnek Ġesù, biex nitolbu l-għajnuna tiegħek fil-bżonnijiet kollha tagħna. Agħtina permezz tal-interċessjoni ta’ Santa Franġiska Saveria Cabrini, il-grazzja li ma nagħmlu l-ebda distinzjoni bejn bniedem u ieħor, imma li nħobbu u naqdu lil kulħadd, irrelevanti l-kulur, in-nazzjon jew il-lingwa. Bi Kristu Sidna. Ammen.
“Lilkom kulħadd isir jobgħodkom minħabba f’ismi imma min jibqa’ jżomm sħiħ sal‑aħħar, dan isalva”. – Ġesù f’Mattew 10:22
SANTA URSULA
Verġni u Martri
975 – ?
Tagħrif: Santa Ursula kienet bint ta’ Re Kattoliku tas-Seklu 4 bl-isem ta’ Kristjan fil-Gran Brittanja. Hija kienet tifla sabiħa, intelliġenti, spuntanja u taf tmur man-nies. Ursula kienet tifla spiritwali u ta’ età bikrija kkonsagrat lili nnifisha lil Alla u ddeċidiet li tibqa’ verġni minħabba l-imħabba tagħha lejn Kristu.
F’dak iż-żmien, il-bniet żgħażagħ ma kinux jagħżlu huma stess l-irġiel li jkunu jixtiequ jiżżewġu, imma kienu l-ġenituri tagħhom li jagħżlu għalihom. Kien hemm re ta’ tribu qawwija, li talab lill-missier Ursula biex hi tiżżewweġ lil ibnu Ethereus. Il-re pagan bagħat ambaxxaturi lil missierha b’offerti ta’ somom kbar ta’ flus u wegħdiet oħra jekk dan iż-żwieġ iseħħ. Madankollu, żiedu theddid terribbli ta’ x’jista’ jiġri jekk iż-żwieġ ma jsirx. Missier Ursula ġie maħkum mill-biża’ għal tliet raġunijiet: kien jibża’ mir-reazzjoni vjolenti tar-re; kien jaf li x’aktarx Ursula ma kinitx ser taqbel ma’ dan iż-żwieġ; kemm hu kif ukoll Ursula kienu jippreferu żwieġ Kristjan.
Imma b’sorpriża kbira għal missierha, Ursula, ispirata minn Alla, qablet ma’ dan iż-żwieġ, iżda b’ċerti kundizzjonijiet biss.
Kellhom jitqegħdu għad-dispożizzjoni tagħha għaxar tfajliet.
Kull tfajla kellha tkun akkumpanjata minn elf tfajla oħra.
Ir-rejiet kellhom jipprovdu vapuri għall-vjaġġ.
Ursula kellha tingħata tliet snin biex tiddedika ruħha lil Alla.
Il-prinċep li kien se jsir żewġha kellu jingħata istruzzjonijiet biex imbagħad jitgħammed u jsir Kristjan.
Ursula fil-fatt ħasbet li l-proposti kienu se jiġu rtirati minħabba dawn il-kundizzjonijiet – iżda għall-kuntrarju, ir-re aċċetta t-talbiet ta’ Ursula u riedhom jiġu mwettqa minnufih.
Missier Ursula stieden ukoll grupp ta’ żgħażagħ biex jakkumpanjawha u ż-żgħażagħ bdew jaslu mid-direzzjonijiet kollha biex jingħaqdu magħha tul dan il-vjaġġ. Matul il-vjaġġ, Ursula kkonvertit il-bniet kollha għall-Kristjaneżmu u dawn waslu f’Kolonja, il-Ġermanja. Hawnhekk anġlu deher lil Ursula u qalilha li hi u l-kumpanni kollha tagħha kienu se jirritornaw f’dan il-post u jirbħu l-kuruna tal-martirju.
Huma komplew il-vjaġġ tagħhom lejn Ruma u l-Papa Cyriacus kien kuntent li jarahom peress li huwa stess kien mill-Gran Brittanja u kien jaf lil ħafna mill-kumpanni li kienu qed jivjaġġaw ma’ Ursula. Dak il-lejl il-Papa rċieva messaġġ mingħand anġlu, li hu wkoll, flimkien ma’ Ursula u l-kumpanni tagħha, kien se jikseb il-kuruna tal-martirju. Ftit jiem wara, il-Papa talab biex jingħaqad mal-grupp ta’ Ursula. Huwa poġġa lil Papa ieħor minfloku bl-isem ta’ Ametos. Il-Papa Cyriacus, Ursula u l-kumpanni tagħha bdew ir-ritoron tagħhom lejn il-Kolonja.
Il-Huns kienu jibżgħu li l-Kristjaneżmu kien se jsir popolari u li ħafna nies isiru Kristjani. Huma ġabru armata u ppjanaw li joqtlu lil Ursula u lill-kumpanni tagħha meta dawn jaslu l-Kolonja.
Lura fil-Gran Brittanja, Etherius li issa sar re ngħata messaġġ minn anġlu li Ursula kienet għaddejja lejn il-Kolonja mal-Papa u mal-ħbieb tagħha u li għandu jmur malajr u jingħaqad magħhom. Huwa wkoll kien se jsir martri. Etherius telaq għall-Ġermanja u ltaqa’ ma’ Ursula u mal-kumpanni tagħha f’Kolonja.
Meta Ursula u l-kumpanni tagħha waslu f’Kolonja ltaqgħu mal-Huns li kienu biss interessati fin-nisa għall-pjaċir. Ursula u t-tfajliet kollha li kienu magħha rreżistew din il-vjolazzjoni. Ġulju, mexxej tal-Huns, ta struzzjonijiet lill-armata tiegħu biex joqtolhom kollha, inklużi Etherius u l-Papa Cyriacus. Ġulju ddeċieda li ma joqtolx lil Ursula għax hu ħaseb li kienet tant sabiħa li ried jiżżewwiġha. Ursula rrifjutat b’mod sod il-proposta tiegħu għax riedet iżżomm il-wegħda li kienet għamlet lil Alla biex tibqa’ verġni. Ġulju tant irrabja li waddbilha vleġġa, li laqtitha f’qalbha u qatlitha. U hekk Ursula u l-kumpanni tagħha ħadu l-martirju fil-Kolonja.
Angela Merici (ara Angela Merici) waqqfet l-Ursulini fl-1535 fl-Italja. Dak iż-żmien l-istorja ta’ Ursula kienet popolari ħafna u n-nies kollha kienu familjari magħha u kienu jitolbuha. Angela kienet qed tistieden nisa żgħażagħ biex jgħixu ħajja ta’ verġinità u biex ikunu ta’ servizz għal ħaddieħor. Hija għażlet lil Ursula bħala mudell għaliha nnfisha u għall-kumpanni tagħha u hekk sal-lum baqgħu magħrufa bħala Ursulini.
Devozzjoni lejn Santa Ursula fil-gżejjer tagħna
Ta’ min jinnota li fil-gżejjer tagħna, id-devozzjoni lejn din il-Prinċipessa kienet fil-quċċata tagħha matul il-Medju Evu. Ħafna talbu lilha għall-protezzjoni matul il-gwerra, oħrajn għall-mewt fil-paċi. (Litaniae Ursulanae pro felici morte). Kienet meqjusa bħala l-qaddisa patruna tal-għalliema u n-negozjanti tad-drapp. Is-snin bejn is-sekli 12 u 15 raw it-twelid tal-kommunitajiet u l-kongregazzjonijiet reliġjużi taħt il-patrunanza tagħha.
Id-devozzjoni Maltija tmur lura għas-seklu 15. Kien hemm diversi knejjes u kappelli ddedikati lilha, inkluża waħda li nbniet fl-1467 minn Randino u Pawla Vella. Fl-1646, insibu kuntratt li jsemmi Ġnien ta’ Santa Ursula. Post ieħor iddedikat lil Santa Ursula huwa altar fil-Knisja ta’ Santa Marija ta’ Ġesù fil-Belt Valletta.
L-Għawdxin, min-naħa l-oħra, iqisu lil Santa Ursula bħala ko-patrona tal-gżira ċkejkna tagħhom flimkien ma’ San Ġorġ. Id-devozzjoni tmur lura għall-1614. Il-ġurnata ddedikata lill-patruna ġiet ikkunsidrata bħala ġurnata ta’ festa. Id-devozzjoni Għawdxija tista’ tidher anki f’testmenti bħal dik ta’ Dianora Vella li talbet li tvalja tiġi mogħtija lill-altar tagħha. Saret ukoll purċissjoni ad unur tagħha f’azzjoni ta’ ħajr meta l-gżira ġiet meħlusa minn traġedji li setgħu ġew ikkawżati mit-terremot tal-1693. Fl-1698, il-kleru wiegħed li din il-purċissjoni kienet se tibqa’ ssir kull sena.
Ħsieb: Dan li ġej huwa diskors tal-Arċisqof Charles J. Scicluna fl-okkażjoni tal-festa ta’ Santa Ursula 2016:
“Aħna u niċċelebraw il‑martri, bħalma qegħdin niċċelebraw illum lil Santa Ursula, ma niqfux nitolbu għad‑don tal‑qawwa, li jagħtik il‑ħeġġa u l‑għerf spiritwali li permezz tagħhom tagħżel it‑tajjeb u tevita l‑ħażin, anzi twarrbu.
Il‑Mulej jitkellem dwar il‑firda li jista’ jkun hemm saħansitra bejn il‑familji minħabba l‑Kelma tiegħu: ‘għad jerħukom f’idejn il‑qrati, jagħtukom is‑swat fis‑sinagogi tagħhom, itellgħukom quddiem gvernaturi u slaten minħabba fija.’ Għalkemm dan kollu jsir b’għan persekutorju, il‑Mulej jgħid: “biex tagħtu xhieda quddiemhom u quddiem il‑pagani” (Mattew 10:17‑18).
In‑Nisrani m’għandux jippretendi ħajja komda għax il‑Mulej ma wegħedniex ħajja komda u l‑esperjenza tad‑dixxipli qatt ma kienet hekk. Iva, wegħedna li minkejja l‑persekuzzjoni, minkejja li nħossuna li aħna limitati, li ħaddieħor jimxi f’karriera, fin‑negozju, fl‑għana, fil‑poter, u inti għax inti dixxiplu, le. L‑effett tax‑xhieda tiegħek mhix fil‑kontroll tiegħek, m’għandek l‑ebda dritt, lanqas mir‑rieda tiegħek, imma mill‑pjan ikbar u mill‑providenza ħafna ikbar tal‑Mulej. Din hija dejjem providenza ta’ ħniena, ta’ mħabba u għalhekk providenza ta’ libertà.
‘Lilkom kulħadd isir jobgħodkom minħabba f’ismi imma min jibqa’ jżomm sħiħ sal‑aħħar, dan isalva’ (Mattew 10:22). Il‑Mulej jitlob minna l‑paċenzja tal‑perseveranza. Ħafna drabi t‑tentazzjoni tan‑Nisrani li jkun iġġieled u jirritorna d‑dar mimli feriti tat‑taqbida, hija li jaqta’ qalbu, ‘dan it‑taħbit kollu għalfejn?’ Il‑Mulej jitlobna l‑perseveranza li nżommu sħiħ sal‑aħħar. Is-salvazzjoni, għal min iżomm sħiħ sal‑aħħar, hija esperjenza li tibda minn din id‑dinja, mhix xi ħaġa utopika li ssibha ’l quddiem. Aħna ma nwiegħdux affarijiet li ma nkunux diġà bdejna ngħixuhom minn hawn. Min irid jemmen fil‑ġenna, jobdi lil Ġesù u jibda jkollu esperjenza tagħha minn hawn, u tgħiduli: ‘kif se tkun din? Il‑paċi fil‑qalb tiegħek’ Tgħidli: ‘imma jiena f’kompromess mal‑ħażen.’ Itlob maħfra, patti għal dnubietek u dik il‑paċi li tħoss meta tkun irrikonċiljat mal‑Mulej, hija l‑anti-camera tal‑esperjenza tal‑ġenna.
Fil‑każ ta’ Santa Ursula aħna qegħdin ukoll nirringrazzjaw lill‑Mulej għad‑don tal‑verġinità. Fit‑talba tal‑Knisja spiss jissemma d‑don tas‑safa. Is‑safa hija vokazzjoni għal kulħadd: għall‑miżżewġin u għal min mhux miżżewweġ. Hija r‑rispett fundamentali tal‑ġisem ta’ kull wieħed u waħda minna, kemm f’atteġġjament personali kif ukoll fl‑atteġġjament tal‑proxxmu, għax lill‑proxxmu aħna rridu nuruh l‑imħabba. Fiż‑żwieġ, ir‑raġel juri l‑imħabba lejn martu, u martu lejn żewġha, dik ukoll hija esperjenza ta’ safa għax is‑safa mhix li l‑lingwaġġ sesswali jieqaf imma li jkun approprjat ‑ kollox f’waqtu u f’ħinu. Iż‑żwieġ huwa mbierek, huwa safi.
Inħoss li din, hija s-sejħa li l-Mulej qed jagħmel lil kulħadd. Illum dan hu l‑għan tagħna, li nitolbu maħfra lill‑Mulej f’kull mument ta’ ħajjitna u hekk inkunu nistgħu nimitaw is‑safa tal‑martri. Mhux għax ma nitolbux, imma għaliex kull meta nitolbu, nirrealizaw li għandna bżonn nersqu lejn il‑maħfra li jagħti l‑Mulej. Irridu niċċelebraw is‑safa tal‑verġni li kienet safa indivisa: l‑imħabba ta’ Ġesù l‑għarus tagħhom, imħabba esklussiva. Ursula ħabbet lil Ġesù u fil‑proxxmu tagħha rat lilu.
Hija sejħa ta’ kull Nisrani għax is‑safa tal‑qalb mhix kwistjoni biss tas‑sitt kmandament imma fuq kollox hija tal‑ikbar kmandament: “ħobb lil Alla bil‑qalb tiegħek kollha, b’moħħok, bl‑ispirtu, bir‑ruħ tiegħek, u lil għajrek bħalek innifsek.” Is‑safa tal‑qalb hija li jiena f’ħija nara l‑ikona ta’ Ġesù, l‑immaġini tal‑Imgħallem, mhux xi ħadd li jiena nisfrutta, jew inkella ninqeda bih fl-aspett soċjali, f’kull aspett u f’kull livell. Dik hija s‑safa, is‑safa tal‑qalb li għandna bżonn nimitaw aħna u nagħtu unur lill‑martri verġni flimkien mad‑don tal‑qawwa. Il‑mewt tal‑martri hi meqjusa, għal min ma jemminx, bħall-qerda, kif naqraw fil-Ktieb tal-Għerf, “qishom sfaw fix-xejn għax twarrbu mid-dnub, iżda huma jinsabu fis‑sliem.” “Il‑martirju” kif iħobb jgħid il‑Papa Franġisku, “huwa karatteristika tal‑Knisja u tax‑xhieda tagħha.” Wara kollox il‑kelma ‘xhieda’ bil‑Grieg tfisser ‘martus.’ Il‑kelma martri tfisser xhud.
Aħna rridu nsellmu llum waqt li nfakkru lil Sant’Ursula, lil tant Insara li huma persegwitati mingħajr ma jinqatlu għax huma diskriminati, għax huma mhumiex vantaġġjati bħal ħaddieor, għax il‑metodi tagħhom huma antikwati, huma l‑martri tal‑lum. Niftakru wkoll f’dawk minn sħabna Kattoliċi u Nsara li qegħdin jinqatlu għall‑Isem ta’ Ġesù, mhux il-bieraħ, imma llum stess. Insellmu lil dawn ħutna li ġew insejħa għal din l‑għotja totali bħal dak is‑saċerdot Franċiż li spiċċa b’għonqu mħanxar għarrkubbtejh quddiem l‑artal. Dawn huma ġrajjiet tal‑lum, mhux tal‑bieraħ!
Aħna u niċċelebraw il‑martri tal‑bieraħ, niftakru fil‑martri tal‑lum mhux biex naqtgħu qalbna, imma biex nagħmlu kuraġġ għaliex il‑kelma tal‑appostlu Missierna tibqa’ vera u mhix marbuta. “Jekk Alla huwa magħna. min jista’ jkun kontra tagħna?” (Rumani 8:31). “La ż‑żmien ta’ issa u la ta’ li ġej, la s‑setgħat, la l‑għoli u lanqas il‑fond, u l‑ebda ħlieqa oħra ma jistgħu qatt jifirduna mill‑imħabba ta’ Alla li dehret fi Kristu Ġesù” (Rumani 8:38‑39).”
Inti qed tgħixha s-safa li l-Mulej jixtieq jara fik?
Tħobb kif iħobb Kristu?
Kif qed taġixxi meta tiltaqa’ mal-iebes u l-kuntrarju propju għax qed tipprova tgħix ta’ nisrani/ja?
X’jiswa għalik, li tagħmel dak li taf li jogħġob lil Alla jew li ma tagħmilx dak li taf li ma jogħġbux, jew li tagħmel dak li jaħsbu l-bnedmin ta’ bla fidi?
Talba: O Alla, li tajt il-grazzja lil dawn il-verġni kkonsagrati lilek, tal-kuraġġ biex jiffaċċjaw, flimkien ma’ Ursula bħala l-mexxej tagħhom, ġlieda mill-isbaħ li permezz tagħha, bil-palma tal-martirju, huma laħqu l-glorja tas-sema fejn illum jikkontemplawk, agħmel li bit-talb tagħhom għalina aħna wkoll naslu biex nitgħaxxqu bil-glorja tiegħek fis-sema. Bi Kristu Sidna. Ammen.
BEATA MADDALENA CATERINA MORANO
SANTA FRANĠISKA SAVERIA CABRINI
Tagħrif Dwar il-Qaddisin 