25 ta’ Lulju: San Ġakbu l-Kbir

Verżjoni Vidjo: San Ġakbu l-Kbir

“Dawn, meta kienu fostna, ħawwlu l-Knisja u saqqewha b’demmhom. Huma xorbu l-kalċi tal-Mulej u saru ħbieb ta’ Alla. Mal-art kollha jasal leħinhom, mad-dinja kollha jinxtered kliemhom.” – Responsorju mil-Liturġija tas-Sigħat tal-Festa ta’ San Ġakbu l-Kbir (Salm 18 (19):5).

SAN ĠAKBU L-KBIR
Appostlu
L-ewwel Seklu

Tagħrif: San Ġakbu, li jiġi ħu San Ġwann l-Appostlu, kien magħruf bħala Ġakbu l-Kbir biex jingħaraf mill-Appostlu Ġakbu l-ieħor li x’aktarx kien iżgħar fl-età.

Kien sajjied minn Betsajda, fil-Galilija. Ġurnata waħda, hu u ħuħ Ġwanni kienu qed jistadu flimkien ma’ missierhom Żebedew meta Ġesù kien għaddej mill-inħawi u sejħilhom biex ikunu dixxipli tiegħu. It-tnejn ħallew lil missierhom, ix-xbiek u kollox, u marru miegħu.

Lil dawn iż-żewġ aħwa, Ġesù tahom l-isem ta’ Boanerges, jiġifieri “ulied ir-ragħad” (Mark 3:17) x’aktarx għax kienu fuq tagħhom, bħal meta darba qalu lil Ġesù: “Mgħallem, irridu li dak li nitolbuk tagħmilhulna” (Mark 10: 35-41). Darb’oħra meta s-Samaritani ma laqgħux lil Ġesù, dawn it-tnejn staqsewh: “Mulej, tridx ngħidu lin-nar jinżel mis-sema u jeqridhom?” (Luqa 9:54).

San Ġakbu kien ma’ San Pietru u San Ġwann meta Ġesù qajjem lit-tifla ta’ Ġajru mill-mewt; kien magħhom ukoll fit-Trasfigurazzjoni ta’ Ġesù fuq l-għolja Tabor; u wkoll fl-agunija ta’ Ġesù fil-ġnien taż-Żebbuġ.

Tradizzjoni tgħid li wara t-tlugħ tal-Mulej Ġesù fis-sema, San Ġakbu mar Spanja jipprieTka l-Vanġelu. F’Compostella hemm knisja famuża ddedikata f’ismu, u hemm jingħatalu ġieħ mill-ikbar.

Kien l-ewwel wieħed fost l-appostli li miet għal Ġesù, bil-qtugħ ir-ras, fil-Palestina, fis-sena 43, fi żmien is-Sultan Agrippa I. Sa mis-seklu 9 Spanja tiftaħar li l-fdal tal-qaddis (li huma jsejħulu Sant Jago) jinsabu f’Compostella, u l-pellegrinaġġi lejn SantIago ta’ Compostella kienu saru famużi ħafna fiż-żminijiet tan-nofs.

Fil-gżejjer tagħna għandna diversi knejjes iddedikati lil dan l-appostlu, fosthom dik tal-belt Valletta, dik ta’ Ħaż-Żabbar, u dik tar-Rabat Għawdex.

Ħsieb: Qari mill-Omiliji tal-isqof San Ġwann Kriżostmu fuq l-Evanġelju ta’ San Mattew bit-titlu ‘Issieħbu ma’ Kristu fit-tbatijiet’:

“Ulied Żebedew talbu bil-ħerqa lil Kristu u qalulu: ‘Ħallina noqogħdu wieħed fuq il-lemin tiegħek u l-ieħor fix-xellug fil-glorja tiegħek.’ Ġesù ried jurihom li ma kienu qegħdin jitolbu xejn spiritwali, u li dik it-talba qatt ma kienu jissugraw jagħmluhielu kieku kienu jafu x’inhuma jgħidu. Għalhekk qalilhom: ‘Ma tafux x’intom titolbu;’ jiġifieri, kemm hi ħaġa kbira u tal-għaġeb li tisboq saħansitra l-istess qawwiet tas-sema. U żied jgħidilhom: ‘Għandkom ħila tixorbu l-kalċi li se nixrob jien, u titgħammdu bil-magħmudija li biha se nitgħammed jien?’ Qalilhom: ‘Intom ġejtu tkellmuni fuq ġieħ u glorja, u jien qed inkellimkom fuq taqbid u għaraq. Għax issa għadu m’hux żmien il-premju, u dik il-glorja tiegħi m’hijiex se tidher issa; il-ħajja ta’ issa hi ħajja ta’ taqtigħat, ta’ gwerer u perikli.’

Iżda araw kif staqsiehom biex iwissihom u jħajjarhom. Ma qalilhomx: ‘Għandkom ħila tidħlu għat-taqtigħa? Għandkom ħila xxerdu demmkom?’ Mela kif staqsiehom? ‘Għandkom ħila tixorbu l-kalċi?’ Imbagħad, biex jagħtihielhom aktar bil-ħlewwa, żied jgħidilhom: ‘Li se nixrob jien,’ biex jekk jissieħbu miegħu jitħejjew aħjar. Il-kalċi sejjaħlu magħmudija, biex jurihom x’tindif kbir kien se jsir fid-dinja. Imbagħad qalulu: ‘Għandna ħila.’ Qalbhom tħeġġet u minnufih wegħduh, mhux għax kienu jafu x’inhuma jgħidu, iżda għax stennew li se jaqilgħu dak li talbu.

U x’weġibhom Ġesù? Il-kalċi li se nixrob jien tixorbuh, iva, u titgħammdu wkoll bil-magħmudija li biha se nitgħammed jien. Ħabbrilhom ġid kbir, fi kliem ieħor qalilhom: ‘Il-martirju jkun jistħoqqilkom, u għad issofru t-tbatijiet li se nbati jien, għax ittemmu ħajjitkom b’mewt qalila, u f’dan tissieħbu miegħi. Imma li wieħed joqgħod fuq il-lemin jew ix-xellug tiegħi, din m’hix ħaġa tiegħi li nagħtiha jien, imma hi għal dawk li għalihom kienet imħejjija minn Missieri.’ L-ewwel refgħalhom qlubhom ‘il fuq, u mbagħad kompla jgħollihom, wettaqhom biex jegħlbu d-dwejjaq kollha, sakemm fl-aħħar wissiehom fuq it-talba tagħhom.

L-għaxra l-oħra, meta semgħu dan, inkurlaw għaż-żewġt aħwa. Qegħdin taraw? Kollha kienu għadhom imperfetti, kemm dawk it-tnejn li riedu jaqbżu l-għaxra l-oħra, kemm l-għaxra li ġiethom l-għira għal dawk it-tnejn. Imma, kif diġà għedtilkom, ħarsu lejhom wara li għaddew dawn il-ġrajja, u taraw kif warrbu għalkollox dawn il-frugħat minnhom. Dan l-istess Ġwanni, li issa xtaq post minn ta’ quddiem, aktar tard jibda jħalli dan il-post dejjem lil Pietru biex dan jitkellem u jagħmel il-mirakli, kif naqraw fl-Atti tal-Appostli. U Ġakbu ma damx wisq jgħix, għax minnufih imtela b’ħeġġa kbira, warrab minnu kull ma hu tal-art, u ssieħeb ma’ Kristu hekk mill-qrib li malajr ħa l-mewt għalih.”

Mhux minnu li wieħed ikun qaddis irid jitwieled qaddis jew irid ikun mingħajr nuqqasijiet. L-Appostlu San Ġakbu huwa eżempju l-iktar ċar ta’ dan. Kien ta’ karattru li malajr jixgħel; kellu demmu spont. Minkejja dan, meta Ġesù sejjaħlu ħalla kollox u mar warajh; inbidel u sar Qaddis.

• U int, qed tħalli lill-Mulej jagħmlek qaddis/a?
• Qiegħed/qiegħda tgħin fil-ħidma tal-evanġelizazzjoni?
• Titlob biex aktar qlub jinfetħu biex jilqgħu l-Kelma tal-ħajja bil-ferħ?

Talba: O Alla ta’ dejjem li tista’ kollox, int qaddist l-ewwel ħidmiet ta’ l-Appostli tiegħek bil-martirju ta’ San Ġakbu; wettaq u għin lill-Knisja tiegħek bl-istqarrija u l-ħarsien tiegħu. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=59

Alternative Reading: http://saintsresource.com/james-the-greater

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/James,_son_of_Zebedee

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.

25 ta’ April: San Mark

Verżjoni Vidjo: San Mark

“Kristu bagħatni nxandar il-bxara t-tajba, mhux bi kliem il-għerf, sabiex ma jiġix fix-xejn is-salib ta’ Kristu. Il-predikazzjoni tas-salib hija bluha għal dawk li jintilfu; imma għal dawk li jsalvaw hi l-qawwa ta’ Alla. Billi, fl-għerf ta’ Alla, id-dinja b’għerfha ma għarfitx lil Alla, Alla għoġbu jsalva lil min jemmen bil-bluha tal-predikazzjoni.” – Antifona mil-Liturġija tas-Sigħat tal-Festa ta’ San Mark.

SAN MARK
Evanġelista
L-Ewwel Seklu

Tagħrif: San Mark aktarx li kien it-tifel ta’ Marija, dik il-mara armla prominenti fil-komunità Nisranija ta’ Ġerusalemm, li kienet iżżomm laqgħat tal-Insara fid-dar tagħha: u li San Pietru meta ġie meħlus mill-ħabs mar dritt għandha (Atti 12:13).

Probabbilment San Mark ġie mgħammed minn San Pietru stess.

Meta San Pawl u San Barnaba, li kien kuġin ta’ Mark, ġew Ġerusalemm bil-karità li kienu ġabru minn Antjokja, Mark issieħeb magħhom u mar magħhom fl-ewwel vjaġġ missjunarju ta’ San Pawl, iżda għal xi raġuni meta kienu f’Perge tal-Pamfilja telaqhom u rritorna Ġerusalemm (Atti 13:13). Minħabba f’hekk San Pawl ma riedx lil Mark jakkompanjah fit-tieni vjaġġ tiegħu, u floku ħa lil Silas. Fuq hekk San Barnaba ma marx ma’ San Pawl, iżda flimkien ma’ Mark mar Ċipru, art twelidu. Imma ftit żmien wara Mark u Pawlu rranġaw id-differenzi ta’ bejniethom u saru ħbieb. Għall-ħabta tas-sena 60, lil Mark insibuh Ruma ma’ dan l-appostlu kbir u kien qed jaħseb biex jirritorna fil-knejjes tal-Asja ż-Żgħira, fejn kien diġà sar magħruf ħafna għall-ħidmiet appostoliċi tiegħu.

Minn Ruma x’aktarx li mar Kolossi, fl-Asja ż-Żgħira. Dan nafuh mill-ittra ta’ San Pawl lill-Kolossin fejn talabhom jagħtuh merħba (Kolossin 4:10). Meta San Mark reġa’ mar Ruma, ħadem ma’ San Pietru. Jidher li San Mark xandar l-evanġelju wkoll f’Aquilea, fit-tarf tat-tramuntana tal-Adrijatiku. Minn hemm telaq lejn l-Eġittu u jingħad li hu kien l-ewwel isqof ta’ Lixandra. Mar Efesu. Dan nafuh mill-ittra ta’ San Pawl lil San Timotju fejn talbu jġib lil Mark miegħu (2 Timotju 4:11). Fis-sena 61, San Pawl kiteb lil Timotju f’Efesu, u talbu li jieħu miegħu lil Marku f’Ruma.

F’Ruma, bejn is-snin 60 u 70 w.K., San Mark kiteb l-evanġelju tiegħu, li hu ġabar mit-tagħlim ta’ San Pietru, li tiegħu jidher li kien jagħmilha ta’ segretarju u interpretu – hi kitba għall-pagani konvertiti. San Pietru jsejjaħ lil Marku “ibni”. Dan it-titlu ma jfissirx bilfors li kien għammdu hu; jista’ jkun titlu ta’ mħabba lejn wieħed li għal bosta snin kien miegħu u bin ħabiba antika tiegħu. Il-vanġelju tiegħu hu l-eqdem mill-erba’ vanġelji li għandna. Hu l-iqsar vanġelu, u kitbu bil-Grieg, għax x’aktarx li kien għall-Ġentili kkonvertiti ta’ Ruma. L-iljun bil-ġwienaħ hu s-simbolu tal-Vanġelu tiegħu għax fih iddeskriva ’l San Ġwann Battista bħala “vuċi tgħajjat fid-deżert,” vuċi ta’ ljun; u l-ġwienaħ għax Eżekjel kien ra viżjoni ta’ erba’ annimali bil-ġwienaħ.

Tradizzjoni tgħid li x’aktarx San Mark miet martri f’Lixandra. San Mark hu l-patrun ta’ Venezja; hu l-qaddis protettur wkoll tan-nutara.

Illum hu kważi ċert li dak iż-żagħżugħ li ħarab għarwien mill-Ġetsemani meta arrestaw lil Ġesù , li hu jsemmi fil-Vanġelju tiegħu, kien hu nnifsu.

Ħsieb: San Mark kiteb l-Evanġelju tiegħu ġewwa Ruma, fi żmien il-persekuzzjoni li l-Imperatur Neruni għamel kontra l-Insara. Din il-persekuzzjoni bdiet fis-sena 64, u San Pietru kien wieħed minn tal-ewwel li ħa l-martirju. Wara l-mewt ta’ Pietru, Alla qanqal lil Marku biex jikteb l-Evanġelju, mhux biex sempliċiment jirrakkonta l-ħajja ta’ Ġesù fuq din l-art, imma biex jagħmel kuraġġ lill-Insara ħalli jkunu lesti jagħtu ħajjithom għalih jekk Alla jitlob minnhom dak is-sagrifiċċju.

Għalhekk Marku qagħad jaħseb biex jara x’se jagħżel minn dak kollu li kien tgħallem fuq Ġesù, u fehem li kellu jinsisti fuq żewġ veritajiet, jiġifieri li Ġesù huwa tassew Alla, u li Ġesù kien tassew il-Messija, Messija li bata għall-fidwa tagħna. Hekk in-Nisrani jkun aktar lest li jmut għal Ġesù meta jifhem li Ġesù nnifsu, l-istess Alla li sar bniedem, kien miet għalih.

Lill-ktieb tiegħu Marku sejjaħlu: “Bidu ta’ l-Vanġelju ta’ Ġesù, Messija, Bin Alla” (Mk 1: 1). Il-kelma “Vanġelju” tfisser ‘Aħbar Tajba’, u tassew, ma hemmx aħbar isbaħ minn dik li tgħidilna li Alla l-Missier tant ħabbna li bagħtilna lil Ibnu fostna biex ikun is-Salvatur tagħna. Imma qabel il-kelma “vanġelju”, Marku kiteb il-kelma “Bidu”, biex jgħidilna: “Mhux biżżejjed li taqraw u tistudjaw il-ktieb tiegħi. Il-qari ta’ dan il-ktieb hu biss il-bidu; wara li taqrawh, jeħtieġ li tgħixuh, biex tkunu tistgħu tgawdu l-frott tal-fidwa li ġabilna Ġesù.”

Mark wettaq f’ħajtu dak li kull Nisrani huwa msejjaħ li jagħmel: jipproklama lin-nies kollha l-Aħbar Tajba tal-Vanġelu li huwa s-sors tas-salvazzjoni. Dan Mark għamlu b’mod partikolari bil-kitba. Oħrajn jistgħu jipproklamaw l-Aħbar Tajba permezz tal-mużika, tad-drama, tal-poeżija, jew billi jgħallmu lit-tfal madwar il-mejda tal-familja.

• U int, kemm tiddedika ħin biex tiskopri min hu Ġesù u kif iridna ngħixu billi taqra l-Vanġeli?
• Qed tagħmel ħiltek kollha biex ixxandar lil Kristu bil-kliem u b’mod speċjali bil-mod kif tgħix it-tagħlim tiegħu u tal-Knisja mwaqqfa minnu?
• Kemm int lest/a li tieħu riskji biex tgħix ta’ xhud vera ta’ Kristu anki meta jkollok tħabbat wiċċek ma’ kull xorta ta’ kuntrarju?

Għall-Vanġelju ta’ San Mark moqri bil-Malti f’forma ta’ vidjo wmur: http://www.laikos.org/San_Mark_AV1.htm

Talba: O Alla, int imlejt b’ġieħ kbir lill-evanġelista tiegħek San Mark billi tajtu l-grazzja li jxandar l-Evanġelju: agħmel li nfittxu t-triq li hu għallimna, biex nimxu bil-fedeltà wara Ibnek. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: http://saintscatholic.blogspot.com/2012/05/st-mark.html

Alternative Reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-mark/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Mark_the_Evangelist

Playlist tal-Vaġelju ta’ San Mark moqri bil-Malti f’forma ta’ vidjo:

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u mill-fuljett Signum Fidei.

30 ta’ Novembru: San Andrija

Verżjoni Vidjo: San Andrija

“Huwa u jdur ma’ xatt il-baħar tal-Galilija lemaħ żewġt aħwa, Xmun jgħidulu Pietru, u ħuh Indrì, qegħdin jixħtu x-xbiek fil-baħar, għax kienu sajjieda. U qalilhom: ‘Ejjew warajja, u nagħmilkom sajjieda tal-bnedmin.” U minnufih telqu x-xbiek, u marru warajh.’ – Ġesù f’Mattew 4:18-20

SAN ANDRIJA
Appostlu
L-ewwel Seklu

Tagħrif: San Andrija, bħal missieru Ġona, u ħuh San Pietru, kien sajjied, minn Betsajda. Il-familja tiegħu kellha dar f’Kafarnahum, fejn Ġesù ġieli mar.

Għall-ewwel kien dixxiplu ta’ San Ġwann il-Battista, u l-ewwel darba li ra ‘l Ġesù kien f’Betsajda, meta kien ma’ San Ġwann li kien qiegħed jgħammed. Dak il-ħin li kien għaddej Ġesù, San Ġwann qal: “Hekk hu l-Ħaruf t’Alla.”

San Andrija flimkien ma’ dixxiplu ieħor, mar ħdejn Ġesù, u Ġesù staqsieh x’kellu bżonn. Hu wieġbu li xtaq ikun jaf fejn joqgħod, u Ġesù qallu: “Ejja, u ara.” Imbagħad, San Andrija u sieħbu qattgħu l-kumplament tal-jum ma’ Ġesù.

L-għada mar sab lil ħuh, Xmun, u qallu: “Sibna l-Messija,” u ġabu għand Ġesù li bidillu ismu f’Pietru.

Hekk iż-żewġ aħwa saru dixxipli ta’ Ġesù, iżda ma qagħdux kontinwament miegħu, għax ġieli marru d-dar.

Darba waħda Ġesù ltaqa’ magħhom it-tnejn waqt li kienu qed jistadu u qalilhom: “Ejjew, u nagħmilkom sajjieda tal-bnedmin.” Marru, u minn dakinhar baqgħu dejjem ma’ Ġesù.

Ftit qabel il-Passjoni, meta Ġesù kien f’Betanja fid-dar ta’ Lażżru, xi Griegi ltaqgħu ma’ Filippu u qalulu li xtaqu jaraw lil Ġesù. Filippu qal b’dan lil Indri u flimkien marru jgħidu lil Ġesù. (Ġwanni 12:20)

Darb’oħra meta Ġesù xabba’ bl-ikel ħamest elef ruħ, kien San Andrija li qal lil Ġesù li kien hemm tifel li kellu ħames ħobżiet u żewġ ħutiet. (Ġwanni 6:9)

Wara l-mewt ta’ Ġesù, San Andrija mar jipprietka l-Vanġelu fil-Ġreċja, u fit-Turkija, u x’aktarx fil-Polonja u fir-Russja.

Sofra l-martirju f’Akajja, fiż-żmien il-persekuzzjoni ta’ Neruni. Ġie marbut ma’ salib forma ta’ X biex idum iktar ma jmut. Infatti miet wara jumejn.

Ġismu ttieħed f’Kostantinopli fis-sena 357, u mqiegħed fil-knisja tal-Appostli, mibnija minn Kostantinu l-Kbir.

Ħsieb: Dan li ġej hu qari mill-Omeliji tal-Isqof San Ġwann Kriżostmu dwar San Andrija:

“Indrì baqa’ ma’ Ġesù u tgħallem ħafna ħwejjeġ mingħandu. Huwa ma marx jaħbi dan it-teżor, iżda ħaffef u ġera lejn ħuh biex dan jaqsam miegħu fil-ġid. Qisu tajjeb x’qallu lil ħuh: ‘Sibna l-Messija,’ jiġifieri ‘l Kristu. Qegħdin taraw kif urieh dak li laħaq tgħallem f’qasir żmien? B’hekk l-Evanġelista ried ifissrilna x’qawwa kellu l-Imgħallem biex ġagħalhom jifhmu min kien, u x’ħerqa u ħrara kellhom huma biex minnufih taw widen għal li kien qalilhom. Il-kliem ta’ Indrì jixhed ix-xewqa kbira tiegħu biex ifittex ixandar ġrajja bħal din. Jurina wkoll kemm kien iridlu ġid lil ħuh, x’rabta ta’ mħabba u ġibda mill-qalb kellu għalih, u kemm kienu jfittxu jgħinu lil xulxin fil-ħajja tar-ruħ.

Innutaw ukoll kif Pietru mill-ewwel jurina kemm kien jadatta ruħu u joqgħod malajr għal dak li jisma’. Ma qagħadx jitnikker, iżda mar minnufih ma’ ħuh. ‘Dan ħadu għand Ġesù,’ qalilna l-Evanġelista. B’danakollu ma għandniex nikkundannawh talli qagħad hekk malajr għall-kliem ta’ ħuh bħallikieku bela’ kollox bla ma qagħad jistħarreġ xejn. Għax jista’ jkun li ħuh bosta drabi kien qagħad ifissirlu kollox bir-reqqa; tabilħaqq, l-Evanġelisti dejjem jiġbru fil-qosor ir-rakkonti tagħhom kollha. Terġa’ mbagħad Ġwanni ma qalx li Pietru emmen minnufih, iżda li Indrì ħadu għand Ġesù biex jitilqu f’idejh ħalli jikseb it-tagħrif kollu mingħandu stess. U għandu mnejn li Indrì kellu wkoll min jgħinu f’din il-ħaġa, għax diġà kien hemm dixxiplu ieħor miegħu.

Meta Ġwanni l-Battista qal ‘Dan hu l-Ħaruf,’ u, ‘Dan hu li jgħammed bl-Ispirtu,’ huwa ħalla f’idejn Kristu biex ifisser dan it-tagħlim b’mod aktar ċar. Iżjed u iżjed għamel hekk Indrì, għax ra li l-ħila dgħajfa tiegħu ma kinitx biżżejjed biex ifisser kollox lil ħuh, u għalhekk ħadu għand l-istess għajn tad-dawl, u Pietru tant feraħ u ħaffef biex imur miegħu li anqas minuta waħda ma qagħad jitnikker.

Wara li San Andrija kien iltaqa’ ma’ Ġesù, mar ġab lil ħuh ukoll, (u wara, min jaf kemm nies saru jafu, u jħobbu lil Ġesù permezz tiegħu).

• X’qed nagħmlu aħna biex l-ewwelnett aħna stess insiru nafu aħjar u nħobbu iktar lil Ġesù, u biex ukoll narawh iktar magħruf u maħbub mill-oħrajn?”

Talba: Miċ-ċokon tagħna, Mulej, nitolbu l-kobor tiegħek biex l-appostlu Sant’Andrija, li fil-Knisja tiegħek kien predikatur u mexxej, jidħol dejjem għalina quddiemek. Bi Kristu Sidna. Ammen.

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: http://saintscatholic.blogspot.com/2010/11/saint-andrew-apostle.html

Alternative Reading: https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-andrew-apostle-403

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Andrew_the_Apostle

Nota: It-Tagħrif dwar il-qaddis/a huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut.

18 ta’ Ottubru: San Luqa

Verżjoni Vidjo: San Luqa

“Fl-ewwel rakkont tiegħi, Teofilu, tkellimt fuq dak kollu li Ġesù kien għamel u għallem minn mindu beda sal-jum li fih kien meħud fis-sema, wara li, permezz tal-Ispirtu s-Santu, ta l-ordnijiet tiegħu lill-appostli li hu kien għażel. Wara l-passjoni tiegħu dehrilhom u tahom ħafna provi li hu ħaj; f’erbgħin jum rawh kemm-il darba u kellimhom fuq il-ħwejjeġ tas-Saltna ta’ Alla.” Bidu tal-Ktieb tal-Atti 1:1-3 miktub minn San Luqa.

SAN LUQA
Evanġelista
L-ewwel Seklu

Tagħrif: San Luqa kien minn Antjokja, belt ewlenija tas-Sirja. Hu kien ta’ razza u kultura Griega. Fejn, kif u meta kkonverta ma nafux. X’aktarx li kkonvertieh San Pawl f’Antjokja, iżda żgur li kkonverta qabel sewwa s-sena 50 w.K.

San Luqa kien tabib, infatti San Pawl sejjaħlu “Luqa, l-għażiż tabib” (Kolossin 4:14). Aktarx li kien ukoll jiddeletta jpitter, għax hemm xi pitturi li huma attribwiti lilu. F’Malta wkoll hemm tradizzjoni li tgħid li l-pittura tal-Madonna meqjuma fis-Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa hi xogħol idejh, iżda xejn b’ċertezza.

San Pawl ħadu miegħu fit-tieni u fit-tielet vjaġġi tiegħu. San Luqa qatt ma ħallieh lil San Pawl jekk mhux għal xi waqtiet ta’ qadjiet għall-knejjes stess. Kien miegħu fl-aħħar priġunerija tiegħu fil-ħabs, f’Ruma.

Meta San Pawl telaq minn Ċesarija għal Ruma, Luqa kien miegħu, u miegħu kien fin-nawfraġju tiegħu f’Malta, u miegħu kien meta wara t-tliet xhur tax-xitwa telaq minn Malta, 61 – 63 W.K.

San Luqa kiteb it-tielet Vanġelu, u wara, il-ktieb tal-Atti tal-Appostli. L-istudjużi moderni jgħidu li kitibhom lejn is-sena 70 – 80 w. K. Ma nafux fejn kitibhom.

Tradizzjoni tgħid li San Luqa miet martri, imsallab ma’ siġra, f’Boeotia, il-Greċja, fil-għomor ta’ 84 sena.

Fl-arti jġibuh b’gendus. Dan għaliex jibda l-Vanġelu tiegħu bir-rakkont tal-qassis Żakkarija qed joffri sagrifiċċju fit-tempju.

Ħsieb: Il-karattru uniku ta’ Luqa jista’ jidher l-aħjar mill-enfasi tal-Evanġelju tiegħu, li ngħata numru ta’ sottotitoli:

(1) L-Evanġelju tal-Ħniena u tal-Maħfra

• (a) Ġesù jħenn għall-batut: l-armla ta’ Najm (7:11); il-mara milwija (13:10); l-għaxar imġiddma (17:11); fejqan tal-qaddej tal-Qassis il-Kbir fil-Ġetsemani (22:51).
• (b) Ġesù jħenn għall-midinbin: il-midinba anonima li marret tibki f’riġlejn Ġesù (7:36); Żakkew (19:1); “Il-Mulej dar u ħares lejn Pietru” (22:61); “Missier, aħfrilhom” (23:34); “Illum tkun fil-Ġenna miegħi” (23:43).
• (ċ) Parabboli dwar il-ħniena ta’ Alla: is-siġra bla frott (13:6); id-drakma mitlufa (15:8); l-iben il-ħali (15:11).
• (d) Ġesù jrid li aħna nuru ħniena: “Mur, u agħmel hekk int ukoll” (10:37).
• (e) L-eżempju ta’ Luqa fir-rakkont tal-Passjoni, billi ma jsemmix ċerti dettalji, eż. ma jsemmix li Pietru ħalef, li l-kbarat tas-Sinedriju beżqu fuq Ġesù, li s-suldati għamlu kuruna tax-xewk.

(2) L-Evanġelju tas-Salvazzjoni Universali

• (a) Luqa jurina li Ġesù ġie fid-dinja biex isalva mhux lil-Lhud biss, imma lill-ġnus kollha:
• (i) Xmun jistqarr li Ġesù hu s-Salvatur li Alla ħejja “għall-popli kollha, dawl biex idawwal il-ġnus” (2:31-32).
• (ii) Il-Battista jiddikjara li kull bniedem jista’ jsir “bin Abraham” (3:8).
• (iii) Fil-ġenealoġija ta’ Ġesù, Luqa jibqa’ sejjer sa Adam, missier il-bnedmin kollha (3:38).
• (iv) Wara li jqum mill-imwiet, Ġesù jgħid lil-Appostli biex ixandru f’ismu l-indiema għall-maħfra tad-dnubiet lill-ġnus kollha (24:47).
• (b) Luqa jieħu gost isemmi kemm Alla joffri s-salvazzjoni lill-imwarrbin tas-soċjetà:
• (i) Ir-rgħajja kienu mistmella mill-kbarat ta’ Ġerusalemm. Imma jkunu r-rgħajja li jiġu mistiedna biex imorru jaraw lil Ġesù fil-maxtura (2:8-20).
• (ii) Il-pubblikani u s-suldati kienu mistmella mill-Fariżej u mill-qassisin, u kienu meqjusa minnhom bħala midinbin, għax kienu jaħdmu għas-saltna ta’ Ruma. Imma Ġwanni l-Battista jurihom li huma wkoll setgħu isalvaw (3:12-14).
• (iii) Min kien jimrad b’xi marda tal-ġilda kien ikollu jitlaq minn daru u jmur jgħix kif jista’ ’l barra mill-ibliet u mill-irħula. Malli jara lil xi ħadd riesaq fil-qrib, il-marid kellu jibda jgħajjat li hu “imniġġes.”  Min imissu kien jitqies ukoll bħala “mniġġes.” Imma lil dawn il-morda Ġesù kien iħallihom jersqu quddiemu, kien imisshom u jagħtihom il-fejqan. Għax Hu kien is-Salvatur tagħhom ukoll (5:12-13).

(3) L-Evanġelju tat-Talb

• (a) Luqa jurina lil Ġesù qed jitlob ħafna aktar milli juruhulna l-Evanġelisti l-oħra. Ġesù jitlob wara l-magħmudija (3:21); qabel ma jagħżel l-Appostli (6:12); qabel it-trasfigurazzjoni (9:28); qabel ma jgħallem it-talba tal-“Missierna” (11:1-4); jitlob għal Pietru (22:32); jitlob qabel imut (23:46).
• (b) Ġesù jħeġġiġna biex nitolbu: il-parabbola dwar il-ħabib li jiġi f’nofs ta’ lejl (11:5-13); il-parabbola dwar l-armla li baqgħet tieħu ras l-imħallef sakemm semagħha (18:1-8).
• (ċ) Luqa jurina diversi nies jitolbu: in-nies fit-tempju waqt ir-rit ta’ l-inċens (1:10); il-Madonna (1:46); Żakkarija (1:67); ix-xwejjaħ Xmun (2:28); Anna bint Fanwel (2:37); l-Appostli wara li jaraw lil Ġesù tiela’ s-sema (24:53).
• (d) Luqa jagħtina tliet kantiċi mill-isbaħ bħala mudelli ta’ talb: il-“Magnificat”, jiġifieri l-Kantiku ta’ Marija (1:46-55);
  il-“Benedictus”, jew il-Kantiku ta’ Żakkarija (1:68-79); u l-Kantiku tax-xwejjaħ Xmun, “Nunc dimittis” (2:29-32).

(4) L-Evanġelju tal-Faqar

• (a) Ġesù jagħżel li jkun fqir: jitwieled fil-faqar (2:7); jagħżel bħala ommu mara fqira (2:24); fil-ħajja pubblika tiegħu jiddependi mill-offerti ta’ l-oħrajn għall-ikel (8:3); jistqarr li ma kellux fejn imidd rasu (9:58).
• (b) Ġesù juri kemm ir-rikkezzi jistgħu jkunu ta’ tfixkil għas-salvazzjoni: iż-żerriegħa li taqa’ qalb ix-xewk (8:14); il-parabbola tal-għani iblah (12:15); il-parabbola tal-għani u Lazzru (16:19); iż-żagħżugħ għani (18:18-30).
• (ċ) Ġesù jisħaq li d-dixxipli tiegħu ma għandhomx jorbtu qalbhom mal-ġid tad-dinja: “Ħadd ma jista’ jkun dixxiplu tiegħi jekk ma jitlaqx ġidu kollu” (14:33); “Ma tistgħux taqdu lil Alla u lill-flus” (16:13).
• (d) Minn dawk li huma fqar u ma jistgħux itejbu l-kondizzjoni tagħhom, Ġesù jitlob li jaċċettaw il-faqar tagħhom minn idejh u li jkunu ġenerużi mill-ftit li jkollhom: “Min irid jiġi warajja għandu jiċħad lilu nnifsu, jerfa’ salibu kuljum, u jimxi warajja” (9:23); Ġesù jfaħħar lil dik l-armla li “fil-faqar tagħha tefgħet dak kollu li kellha biex tgħix” (21:1-4).
• (e) Luqa jkellimna wkoll dwar dak li nsejħulu “l-faqar tal-ispirtu”, jiġifieri dwar l-atteġġjament ta’ umiltà ta’ dawk li jagħrfu kemm għandhom bżonn ta’ Alla u kemm bil-ħila tagħhom ma jistgħu jagħmlu xejn:
• (i) Marija tagħraf li hija l-fqajra tal-Mulej (1:48)
• (ii) Il-Bxara t-Tajba titħabbar lill-fqajrin (4:18)
• (iii) Fil-parabbola tal-Fariżew u l-pubblikan (18:9-14), ikun il-pubblikan li jaqla’ l-maħfra, għax ikun hu li jagħraf kemm kellu bżonn tal-ħniena ta’ Alla.

(5) L-Evanġelju tal-Ferħ

• (a) “L-Evanġelju tal-Infanzja” hu mimli bil-ferħ li ġġib magħha l-miġja tal-Messija:
• (i) Jifirħu Żakkarija (1:68), martu Eliżabetta u binhom Ġwanni l-Battista (1:41-45)
• (ii) tifraħ Marija u tinfexx f’għanja ta’ radd il-ħajr (1:47)
• (iii) jifirħu r-rgħajja ta’ Betlehem li l-anġlu jwasslilhom aħbar ta’ ferħ kbir (2:10)
• (iv) jifraħ Xmun, raġel ġust li kien jistenna l-faraġ ta’ Israel (2:28), u tifraħ ukoll Anna bint Fanwel (2:38).
• (b) Ġesù nnifsu jitqanqal bil-ferħ u jfaħħar lil Missieru li kien qed jagħti l-grazzja tiegħu liċ-ċkejknin (10:21).
• (ċ) Il-folol jifirħu meta jaraw il-mirakli ta’ Ġesù (13:17), u meta jaraw lil Ġesù dieħel Ġerusalemm (19:37).
• (d) Ġesù jirrakkonta tliet parabboli li fihom juri l-ferħ li jkun hemm fis-sema meta midneb jikkonverti: il-parabbola tan-nagħġa l-mitlufa, il-parabbola tad-drakma l-mitlufa, u l-parabbola tal-iben il-ħali (kap 15).
• (e) Ġesù jgħid lid-dixxipli tiegħu biex jifirħu għall-premju li Alla lestielhom fis-sema: “Ifirħu, għax ħlaskom kbir fis-smewwiet” (6:22-23); “Ifirħu għax għandkom isimkom miktub fis-smewwiet” (10:20).
• (f) L-Appostli jifirħu meta jidhrilhom Ġesù wara li jqum mill-imwiet (24:41), u meta jarawh tiela’ s-sema (24:50-53).

(6) L-Evanġelju tal-Ispirtu s-Santu

• (a) Marija tnissel lil Ġesù fil-ġuf tagħha bil-qawwa tal-Ispirtu
  s-Santu (1:35).
• (b) Eliżabetta (1:41), Żakkarija (1:67), u x-xwejjaħ Xmun (2:27)
  jagħrfu li l-Messija kien wasal, bid-dawl li jagħtihom l-Ispirtu s-Santu.
• (ċ) Meta Ġesù tgħammed fil-Ġordan, l-Ispirtu s-Santu wera li kien il-Messija billi deher fuqu fis-sura ta’ ħamiema (3:22).
• (d) Il-ġlieda tiegħu kontra x-Xitan, Ġesù jagħmilha mimli bil-qawwa tal-Ispirtu s-Santu (4:1).
• (e) Fil-ħidma kollha li wettaq għas-salvazzjoni tagħna, Ġesù kellu dejjem miegħu lill-Ispirtu s-Santu. Ġesù nnifsu jistqarr: “L-Ispirtu tal-Mulej fuqi” (4:18).
• (f) Lill-Appostli Ġesù jgħidilhom li huma wkoll kien se jkollhom id-dawl u l-għajnuna tal-Ispirtu s-Santu (24:49).
• (g) Fil-persekuzzjonijiet li jkollha l-Knisja, l-Insara mhumiex se jitħallew weħidhom; se jkollhom l-għajnuna ta’ l-Ispirtu s-Santu (12:11-12).

Imma fuq kollox, San Luqa jurina lil Ġesù bħala s-Salvatur ħanin tal-bnedmin kollha. Ma ninsewx li San Luqa kien tabib; kien iħenn għal kull marid li jara, u jipprova jgħinu. Għalhekk fehem li Ġesù hu t-tabib tagħna lkoll, it-tabib li jfejjaqna mill-pjagi tar-ruħ tagħna, u li jgħallimna kif għandna ngħixu fl-imħabba lejn Alla u lejn xulxin.

• U inti tmur għand dan it-Tabib Divin fil-bżonnijiet tiegħek kemm tal-ġisem kif ukoll tar-ruħ?
• Tapplika t-tagħlim tiegħu bħala l-mediċina li biha tfieq, tissaħħaħ u tibqa’ b’saħħtek?

Ejjew ilkoll immorru niġru għand Dan it-Tabib li mhux bħall-oħrajn. Nistgħu nagħmlu appuntament miegħu kuljum. Huwa Tabib tajjeb tassew u uniku! Hu qatt ma jżommna nistennew, ma jitlob minna l-ebda ħlas, joffri pariri li jagħtu l-ħajja u jippreskrivi Lilu Nnifsu bħala kura għall-mard kollu! Skont San Luqa u tant u tant oħrajn, din taħdem dejjem! Dan it-Tabib jgħid ukoll li saħansitra dożi regolari se jżommuna ħajjin għal dejjem f’saħħa perfetta! Jien nemmnu! U Inti? Il-laqgħa tagħna miegħu hi msejħa: IL-QUDDIESA! Dejjem jistenniek!

Talba: Mulej Alla tagħna, int għażilt lil San Luqa biex, bil-kelma u l-kitba, ixandar il-misteru tal-imħabba tiegħek għall-foqra; ħares lil dawk li tajthom il-ġieħ ta’ wliedek u żommhom sal-aħħar qalb waħda u ruħ waħda, u agħmel li l-ġnus kollha jaraw is-salvazzjoni tiegħek. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

Qari animat tal-Evanġelju Skont San Luqa bil-Malti: https://www.youtube.com/watch?v=PKUIRI1ipbI&list=PLC73D4CC47EDE3730

English Version: https://www.vaticannews.va/en/saints/10/18/st–luke–evangelist–physician—patron-of–artists.html

Alternative Reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-luke/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Luke_the_Evangelist

Qari animat tal-Evanġelju Skont San Luqa bil-Malti:

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut. Il-Ħsieb meħud minn kitba ta’ Dun Karm Attard.

7 ta’ Ottubru: Il-Verġni Mqaddsa Marija tar-Rużarju

Verżjoni Vidjo: Il-Verġni Mqaddsa Marija tar-Rużarju

“Waqt li ngħidu l-kliem tal-Ave Marija jiġu quddiem l-għajnejn tar-ruħ tagħna l-episodji ewlenin tal-ħajja ta’ Kristu. Dawn l-episodji flimkien jagħmlu l-misteri tal-ferħ, tat-tbatija u tal-glorja, u nistgħu ngħidu li jpoġġuna f’komunjoni ħajja ma’ Kristu permezz tal-qalb ta’ Ommu.” San Papa Ġwanni Pawlu II, silta mill-Ittra Appostolika Rosarium Virginis Mariae

IL-VERĠNI MQADDSA MARIJA TAR-RUŻARJU

Tagħrif: Fis-7 ta’ Ottubru 1571, il-flotta navali tal-Insara taħt il-kmand ta’ Don Juan tal-Awstrija għamlet rebħa kbira kontra t-Torok, f’Lepanto.

L-Insara, ibda minn Don Juan stess, attribwew din ir-rebħa kbira lill-għajnuna li l-Madonna tathom wara li daru lejha bit-talb tar-rużarju.

Bħala ringrazzjament lill-Madonna, il-Papa ta’ dak iż-żmien li tant ħadem għal dik ir-rebħa, San Piju V, dak li kien hekk ġeneruż ma’ Malta wara l-Assedju l-Kbir, waqqaf festa annwali bl-isem ta’ “Il-Madonna tal-Vitorja.” Sentejn wara, il-Papa Girgor XIII li laħaq wara Piju V, bidel l-isem tal-festa f’”Madonna tar-Rużarju”, u ffissaha għall-ewwel Ħadd ta’ Ottubru. Il-Papa Klement XII daħħalha fil-Kalendarju tal-Knisja Universali.

Il-Papa San Piju X iffissa d-data tal-festa fis-7 ta’ Ottubru, il-jum li fih seħħet ir-rebħa ta’ Lepanto. Meta saret il-battalja ta’ Lepanto, id-Dumnikani f’Malta ġa kellhom fratellanza tar-Rużarju fil-knisja tagħhom fil-Birgu. Id-Dumnikani ħabirku ħafna għat-tixrid tar-Rużarju f’pajjiżna u waqqfu fratellanzi li minn tal-ewwel daħħlu l-istatwi fil-purċissjonijiet tagħna.

Din il-festa ġiet estiża għall-Knisja Universali fl-1716 meta l-Prinċep Ewġenju rebaħ rebħa oħra importanti fuq l-istess għadu fl-Ungerija.

Ir-Rużarju hu talba li skont it-tradizzjoni, il-Madonna rrivelat lil San Duminku, fil-bidu tas-seklu tlettax, u hi waħda mill-isbaħ devozzjonijiet lejn il-Madonna. Ir-reċita tar-Rużarju tgħinna nimmeditaw il-misteri fil-ħajja ta’ Sidna Ġesù Kristu f’għaqda ma’ Marija li kienet hekk qrib tiegħu f’ħajtu, fil-passjoni u fil-qawmien tiegħu mill-imwiet.

Ir-Rużarju Mqaddes ħa spinta kbira bid-dehriet tal-Madonna f’Lourdes u f’Fatima u bl-appelli ta’ ħafna qaddisin u Papiet. Ir-Rużarju hu wieħed mill-aktar devozzjonijiet lejn ommna Marija approvata mill-Knisja. Anzi hu d-devozzjoni prinċipali Marjana fil-Knisja tal-Punent matul l-aħħar 500 sena.

Il-Papa Ljun XIII żied it-titolu “Sultana tar-Rużarju Mqaddes” fil-Litanija tal-Madonna. Il-Papiet għanew din id-devozzjoni tar-Rużarju b’bosta indulġenzi, u ħabirku biex jingħad regolarment mill-insara, possibilment kuljum, għax iġib grazzji kbar fuq min jirreċitah bid-devozzjoni. Kien il-Papa San Ġwanni Pawlu II li kompla żejjen ir-rużarju meta mal-misteri tal-ferħ, tbatija u l-glorja żied il-misteri tad-dawl.

Ħsieb: Il-Rużarju huwa talba tradizzjonali Nisranija li fiha nikkontemplaw il-wiċċ ta’ Kristu. Il-Beatu Papa Pawlu VI ddeskriviha hekk:

“Ir-Rużarju huwa talba evanġelika li tiċċentra fuq il-misteru tal-inkarnazzjoni u tal-fidwa, u għalhekk żgur li hu talba li twassalna lejn Kristu. Fil-fatt, anki meta ntennu l-Ave Marija, aħna nkunu qed nagħmlu att kontinwu ta’ tifħir lil Kristu, li huwa l-għan aħħari kemm tat-Tħabbira tal-Anġlu, kif ukoll tat-tislima li għamlet omm il-Battista: ‘Imbierek il-frott tal-ġuf tiegħek’ (Luqa 1:42). U hemm xi ħaġa aktar minn hekk: fir-ripetizzjoni tal-Ave Marija hemm mistura dik ix-xi ħaġa li fuqha tintiseġ il-kontemplazzjoni tal-misteri: Ġesù li jissemma f’kull Ave Marija huwa l-istess Ġesù li l-misteri jpoġġu quddiemna, xi drabi bħala iben Alla u drabi oħra bħala iben il-Verġni Marija.”

L-iskop tar-Rużarju huwa li jgħinna nimmeditaw fuq il-misteri kbar tas-salvazzjoni tagħna. Piju XII qal li huwa kompendju tal-Vanġelu. L-enfasi ewlenija hija fuq Ġesù: it-twelid, il-ħajja, il-mewt u l-qawmien tiegħu. Il-Missierna tfakkarna li l-Missier ta’ Ġesù huwa l-inizjatur tas-salvazzjoni. Is-Sliema tfakkarna nissieħbu ma’ Marija biex nikkunsidraw dawn il-misteri. Huma jagħmluna konxji li Marija kienet u hija magħquda mill-qrib ma’ Binha fil-misteri kollha tal-eżistenza tiegħu fid-dinja u fis-Sema. Il-Glorja tfakkarna li l-iskop tal-ħajja kollha tagħna hija l-glorja tat-Trinità.

Ir-Rużarju jappella għal kulħadd. Huwa sempliċi. Ir-ripetizzjoni kostanti tal-kliem tgħin biex tinħoloq atmosfera li fiha tikkontempla l-misteri ta’ Alla. Aħna nemmnu li Ġesù u Marija huma magħna fil-ferħ u fid-dwejjaq tal-ħajja. Jgħinna nikbru fit-tama li Alla se jwassalna biex naqsmu l-glorja ma’ Ġesù u Marija għal dejjem.

Min jaf kemm ġid sar permezz tar-Rużarju! Kemm nies għamlu mewta tajba, kemm nies biddlu ħajjithom, kemm grazzi nqalgħu! Ejjew ma ninsewx li hu l-aktar talba li tagħti unur lill-Madonna u dik li hi tkun qed tistenniena nitolbu bil-ħerqa. Tassew li kulħadd jafu dan, imma kulħadd jitolbu? Bħala għajnuna biex wieħed jitlob ir-Rużarju, tistgħu tidħlu fil-Youtube Channel bl-isem ta’ Rużarji u Devozzjonijiet bil-Malti. Fih issibu ġabra ta’ vidjows kollha fuq ir-Rużarju. Ara din il-link: https://devozzjonilejnmarija.wordpress.com/youtube/

Għal min jixtieq, jista’ jaqra’ wkoll l-Ittra Appostolika tal-Papa San Ġwanni Pawlu II dwar ir-Rużarju Mqaddes (16 t’Ottubru, 2002) bl-isem Rosarium Virginis Mariae issa wkoll bil-Malti minn hawn: https://devozzjonilejnmarija.wordpress.com/rosarium-virginis-mariae-ittra-appostolika-tal-qdusija-tieghu-l-papa-gwanni-pawlu-ii/

Ara wkoll il-15-il wegħda li l-Verġni Marija għamlet lil min jitlob it-talba tar-Rużarju minn hawn: https://www.youtube.com/watch?v=XZcmLKViKS8

Talba: Omm il-bnedmin kollha, nixtieq li nressaq quddiem il-Qalb tiegħek bla tebgħa, il-ferħ u t-tamiet tiegħi flimkien mal-problemi u l-weġgħat tiegħi u ta’ dawk kollha li jirrikorru lejk fil-bżonnijiet kollha tagħhom. Ja Omm l-aktar ġentili u ħanina, inti taf lil kull waħda minna b’isimha u żgur li tagħrafna mill-fattizzi tagħna u mill-istorja personali tagħna. Iżda fuq kollox, inti tħobbna bi mħabba ta’ Omm li taf il-bidu tagħha fil-Qalb tal-Ħniena Divina. Għalhekk nagħmel kuraġġ, u lejk nersaq, f’idejk nintelaq, lilek nafda, waqt li nikkonsagralek dak kollu li jien u li għandi, ja Omm Qaddisa u ħanina tiegħi. Ammen. (Talba li għamel il-Papa Benedittu XVI quddiem il-Madonna ta’ Fatima f’Mejju, 2010)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: http://saintscatholic.blogspot.com/2011/12/our-lady-of-rosary.html

Alternative Reading: https://www.catholicnewsagency.com/saint/feast-of-our-lady-of-the-rosary-617

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Our_Lady_of_the_Rosary

Għal aktar dwar il-Verġni Marija u d-Devozzjoni vera lejha, żur is-sit bil-Malti ddedikat għaliha billi tagħfas din il-link: https://ruzarji.wixsite.com/devozzjonilejnmarija

Nota: It-Tagħrif dwar il-festa tal-lum hija meħuda mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut.

30 ta’ Settembru: San Ġilormu

Verżjoni Vidjo: San Ġilormu

“Min ma jafx l-Iskrittura, ma jafx lil Kristu.” San Ġilormu

SAN ĠILORMU
Saċerdot u Duttur tal-Knisja
340 – 420

Tagħrif: San Ġilormu twieled bejn is-snin 340 u 345, minn ġenituri għonja Nsara, fi Stridonju, qrib Akwileja, mhux ‘il bogħod minn Trieste, mal-fruntiera tad-Dalmazja (Jugoslavja).

Il-ġenituri tiegħu bagħtuh Ruma biex jistudja taħt il-famuż għalliem Donatu. Tħarreġ sew fil-Grieg u fil-Latin.

Madwar is-sena 360, tgħammed minn idejn il-Papa San Liberju. Billi kien tal-fehma li biex wieħed jikber fil-għerf ried bilfors jivvjaġġja, ħalla Ruma u mar idur mal-Imperu Ruman, fejn iltaqa’ ma’ ħafna persuni prominenti, sakemm waqaf f’Akwileja għall-ħabta tas-sena 370.

Fis-sena 374, telaq lejn l-Orjent fejn wara ħafna ġiri wasal Antjokja. Wara ftit mar f’deżert fil-qrib, Kalċide, jgħix ħajja ta’ eremita. Fl-istess waqt beda jistudja l-Ebrajk mingħand għalliem Lhudi.

Wara xi sentejn raġa’ lura lejn Antjokja, fejn l-Isqof An Pawlinu ordnah saċerdot, għad li hu xtaq li jibqa’ kif kien (x’aktarx li qatt ma qaddes).

Minn Antjokja mar Kostantinopli fejn beda jistudja l-Iskrittura Mqaddsa mingħand San Girgor Nazjanzenu, u fis-sena 382, telaq lejn Ruma.

F’Ruma l-Papa San Damasu I ħatru segretarju tiegħu. F’din il-kariga beda dak li fuq medda ta’ tletin sena kellu jsir ix-xogħol monumentali tiegħu, il-Vulgata. Kien ukoll il-mexxej spiritwali ta’ bosta nisa twajbin Rumani, fosthom Santa Pawla.

Ftit wara l-mewt tal-Papa Damasu I(Diċembru 384), Ġilormu erħielha lejn l-Art Mqaddsa fejn wasal fis-sena 386. Hawn bena monasteru għall-irġiel, ieħor għan-nisa, u ieħor biex jilqa’ l-pellegrini fih ħalli jekk Marija u Ġużeppi jerġgħu jiġu jżuru Betlem, isibu post ta’ kenn. Hu mar jgħix f’għar fil-qrib imħejji apposta għalih.

Meta Alariku għamel ħerba minn Ruma, ħafna mill-Insara ħarbu u marru Betlem. Ġilormu ħadem bla serħan biex jgħinhom.

Kiteb opri ta’ għerf kbir fuq il-Bibbja, it-traduzzjoni tat-Testment il-Qadim mill-Ebrajk għal-Latin, u tat-Testment il-Ġdid mill-Grieg, kummentarji fuq il-biċċa l-kbira taż-żewġ Testmenti. Barra minn hekk, ma kienx hemm ereżija fi żmienu li hu ma kkumbattihiex bl-aħrax, fost l-oħrajn, id-difiża tax-xbubija perpetwa ta’ Marija, il-qima tar-relikwi tal-martri, iċ-ċelebat tal-kleru.

San Ġilormu miet f’Betlem fit-30 ta’ Settembru 420, wara marda twila. Difnuh fil-monasteru tiegħu, f’Betlem. Wara xi żmien, il-fdal ta’ ġismu ttieħed Ruma fejn illum jinsab midfun fil-Bażilika ta’ Santa Marija Maggiore.

Ħsieb: “Ix-xemx maż-żerniq ta’ filgħodu għandha ssibek bil-Ktieb tal-Iskrittura Mqaddsa f’ħoġrok, u filgħaxija n-ngħas jieħdok waqt li inti żżomm miftuħ quddiemek dan il-Ktieb għażiż, u l-paġna qaddisa tilqagħlek wiċċek waqt li tongħos bin-ngħas fuqha għax f’dan il-Ktieb imqaddes insibu miġbura l-misteri kollha tal-Mulej. Isaija jxandar lill-Mulej bħala Għimmanu-El, imwieled mill-Verġni. Dak li għamel għeġubijiet u sinjali, miet u difnuh. Qam mill-imwiet u sar is-Salvatur tal-ġnus kollha. Xi rrid insemmi l-fiżika u l-etika u l-loġika? Dan kollu li hemm fl-Iskrittura Mqaddsa, dak kollu li lsien ta’ bniedem jista’ jgħid u moħħ ta’ bniedem jista’ jifhem, kollu nsibuh f’dan il-Ktieb.” (San Ġilormu)

Bla dubju li San Ġilormu jikkonvinċik li għandek taqra, anzi li għandek titlob bil-Bibbja, imma kif titlob bil-Bibbja? L-ewwel nett, irid ikollok Bibbja, mela jekk għad m’għandekx, mur ixtri waħda. Illum għandna diversi modi kif jista’ jkollna l-Bibbja f’idejna. Għandna l-mezzi elettroniċi. B’tablet, smartphone, jekk tuża l-internet… il-Bibbja se ssibha miegħek kullimkien online. Imma tajjeb li jkollok il-Bibbja bħala ktieb għaliex biex titlob bil-Kelma t’Alla jkun aħjar jekk ikollok inqas distrazzjonijiet minħabba li ġeneralment meta tkun online, jibdew deħlin ħafna notifikazzjonijiet minn diversi programmi.

Bħala Bibbja bil-Malti għandna żewġ traduzzjonijiet differenti, dik ta’ Saydon (li  miktuba b’Malti propju – Semitiku – u għalhekk diversi kliem li ntużaw, m’għadniex nużawh) u dik tal-Għaqda Biblika Maltija li hi aktar riċenti u faċli biex nifmuha fi żminijietna llum. Bħala Bibbja bl-Ingliż hemm Revised Standard Version (RSV) 2nd Catholic Edition u dik b’Ingliż aktar mexxej New Living Translation (Catholic Edition). Importanti li tkun Kattolika għax f’dik Protestanta hemm 7 kotba neqsin u wkoll xi interpretazzjonijiet li ma jaqblux ma dawk Kattoliċi. Tajjeb għalhekk li nedukaw rwieħna dwar dan ħalli ma nitfixklux.

Meta tkun akkwistajt il-Kelma t’Alla għandek (il-Bibbja) issa nħeġġek biex tibda tużaha fit-talb tiegħek. Imma kif? L-ewwel ħaġa sempliċi li trid tagħmel hija li ssib post u ħin tajjeb għat-talb. Il-ħin biex titlob m’intix se ssibu. Trid tagħmlu. Trid tkun dixxiplinat/a biex titlob b’mod effettiv. Hawn min jitlob filgħodu kmieni jew qabel jorqod. Attenti li ma jiġrilnix li minflok nitolbu qabel norqdu, nispiċċaw norqdu qabel nitolbu! Imbagħad … xi trid tagħmel? Imbagħad:

INĠABAR: L-Ewwel ħaġa li trid tagħmel hija li tinġabar, tikkalma, tieqaf, tirrilassa l-moħħ u l-qalb. Xi mużika rilassanti, ftit dawl ta’ xi xemgħa, jew ftit nifsijiet il-ġewwa u ‘l barra bil-mod jistgħu jgħinu.

ATT TA’ FIDI: It-Tieni ħaġa hija li tidħol b’dispożizzjoni ta’ fidi, jiġifieri li inti temmen li tinsab fil-preżenza t’Alla. Għax mhux jekk tarax jew le, jew jekk tħossx jew le, il-preżenza ta’ Alla li tgħodd, għax inkella tkun qed tiġri wara esperjenzi li jqanqlu emozzjonijiet u mhux wara l-preżenza reali t’Alla li rari taqa’ taħt is-sensi. Għalhekk importanti li temmen li Alla qiegħed hemm għalik kif int ħejjejt ruħek biex tkun hemm għalih.

ITLOB LILL-ISPIRTU S-SANTU: Nitolbu lill-Ispirtu s-Santu għax kif jgħidilna San Pawl, aħna ma nafux nitolbu kif imiss u huwa Hu li jimla ‘l qalbna, jitlob u jitkarrab quddiem Alla għalina, imexxina, jiggwidana, jagħtina l-ħajja u jgħinna. Għalhekk importanti li f’din il-mixja, aħna nsiru ħbieb u kumpanni tal-Ispirtu s-Santu. Aħna qatt ma mmorru nitolbu waħedna, imma dejjem fl-Ispirtu, mal-Ispirtu u fil-preżenza tal-Ispirtu u li nirrealizzaw dan hija estremament importanti. Ma ninsewx li l-Bibbja hija ispirata mill-Ispirtu li hu n-nifs ta’ Alla (li jagħtina l-Ħajja). Nistgħu ngħidu li l-Bibbja hija l-unika ktieb li int u taqrah, għandek il-privileġġ li l-Awtur tagħha qiegħed miegħek – l-Ispirtu s-Santu.

AQRA T-TEST LI SE TITLOB BIH: Imma liema? L-aħjar tibda bil-Vanġelu li jinqara fil-quddiesa ta’ kuljum. Tista’ tfittxu fuq l-internet jew tixtri ktieb jismu l-Kelma Kuljum jew tuża l-Messalin ta’ matul il-ġimgħa u jista’ jkollok xi applikazzjoni fuq it-tablet jew mobile. Inkwantu l-Bibbja, l-aħjar li taqbad ktieb eżempju Vanġelu u tibda taqrah kuljum, jew xi ittra ta’ San Pawl jew l-Atti tal-Appostli jew is-Salmi. Tajjeb li wieħed jibda bl-Evanġelju skont San Mark għax qasir, l-aktar antik u li fih insibu r-rakkonti ta’ Ġesù b’mod ħaj, dinamiku, attiv u deskrittiv ħafna. Ma ninsewx li l-Bibbja mqassma f’Kotba, kull Ktieb imqassam f’Kapitli u kull Kapitlu mqassam fi Vrus. Ġieli jkun hemm sotto titli li jgħinuk taqra tema tema kuljum. Dan jgħin b’mod speċjali għal min ikun għadu qed jibda jipprattika talb bil-Bibbja.

ISMA’ LIL ALLA JKELLMEK: Aqra bil-mod, vers vers, jekk hemm bżonn b’vuċi għolja għal xi 3 darbiet ħalli bil-mod il-mod din il-Kelma tibda tinżel u tegħreq ġewwa fik filwaqt li inti tkun qed taqraha. Dan inaqqas id-distrazzjonijiet li jkollna f’moħħna. Importanti li int u taqra tagħti kas xi jkun qed jiġri ġewwa fik. Ibda innota xi kliem li jkun qed jolqtok u dan tista’ timmarkah fuq il-Bibbja jew tiktbu. X’aktarx li dak huwa l-vers li l-Mulej ikun qed ikellmek bih! M’hemmx għalfejn bilfors tifhem kollox minn dak li tkun qed taqra fil-Kelma t’Alla għax inti trid tħalli l-Mulej ikellmek kif irid Hu. Hu jaf x’għandek bżonn tisma’.

IMMEDITA, AĦSEB, IRRIFLETTI: Tista’ timmaġina s-silta li tkun qrajt. L-immaġinazzjoni hi rigal li Alla tana biex nesperjenzaw xi ħaġa li ġrat fil-passat  u bħal ngħixuha fil-preżent. Imbagħad innotta l-personaġġi u ara bħal min qed tħossok. Immaġina lilek innifsek kif qed issib ruħek quddiem Ġesù u l-Kelma tiegħu jew dak li qed jagħmel. Eżempju tħossok flok xi marid li Ġesù qed ifejjaq, jew flok xi ħadd li qed jistaqsih xi ħaġa eċċ … Issa ara fil-qalb tiegħek Ġesù x’qed jgħidlek fil-mument preżenti fil-ħajja tiegħek għax fuq kollox, it-talb idur kollu mal-Persuna ħajja ta’ Ġesù li jkellimna b’mod ħaj fil-mumenti tat-talb tagħna. Tista’ tistaqsi lilek innifsek:

• Din il-Kelma xi tfisser għalija?
• U x’qed jgħidli l-Mulej biha?
• Kif qed tolqot il-ħajja tiegħi?

Jekk tkun midħla tal-Kelma t’Alla (aktar ma titlob biha, aktar issir midħla tagħha) tista’ anki tqabbel dik is-silta ma’ siltiet oħrajn u tiftakar li Ġesù diġà għamel aċċenn għal dik il-Kelma. B’hekk dan jgħinek tifhem aħjar din il-Kelma li qed jgħidlek u tħallih ikellmek dejjem iżjed fil-fond. Importanti li nifhmu lit-talb bil-Bibbja huwa t-talb tas-smigħ – li nisimgħu lil Alla jkellimna.

TKELLEM MA’ ĠESÙ    : L-ewwel kellmek Hu b’dak li qrajt, u issa se tkellmu inti dwarha. Importanti li lill-Mulej tkellmu fuq dak li jkun kellmek Hu l-ewwel għax hawn trid …

• titolbu jagħtik il-qawwa li għandek bżonn biex twettaq dik il-Kelma li forsi għalik tista’ tidher iebsa jew impossibbli,
• titolbu l-qawwa tal-Ispirtu s-Santu biex twettaqha,
• tfaħħru,
• tirringrazzjah,
• titlob għalik innifsek ,
• titlob għal persuni oħrajn,
• tista’ titlob il-grazzja ta’ xi fejqan.

Din hija l-esperjenza tad-djalogu m’Alla mibni fuq dak li Alla jrid jgħidilna.

ISKOT: Issa oqgħod fis-skiet. Issa huwa l-mument meta d-djalogu ma’ Alla jkun wasslek biex toqgħod fis-skiet fil-preżenza tiegħu, qalbek tiltaqa’ ma’ Qalbu fil-fidi, anki jekk ma tħoss u ma tara xejn. Oqgħod ma’ dik il-Kelma li laqtitek u ħalli lill-Mulej jimla l-qalb tiegħek. Din bħal meta tmur tixxemmex. Dan għaliex il-Qari tal-Kelma mhux studju, imma punt ta’ kuntatt ma’ Ġesù. In-nisrani hu msejjaħ mhux biex jieqaf fuq il-Bibbja imma biex jużaha ħalli tressqu lejn Alla.

GĦIX FIL-PRATTIKA DAK LI QRAJT: Mistoqsija prattika li tista’ ssaqsi hawn hija:

• Li kieku Ġesù kien fiċ-ċirkustanzi tiegħi, x’kien jagħmel?
• Kieku Ġesù min floki, x’kien jagħmel?
• Kif kien jgħixha?

Din importantissima għaliex jekk it-talb li nagħmlu bil-Bibbja ma jissarrafx f’azzjonijiet u f’bidla u f’ġesti konkretti tal-istil tal-ħajja tagħna, inkunu qegħdin infaqqru dan il-mument billi ma nieħdux il-milja kollha tiegħu. Araw kif bil-mod il-mod il-qari u t-talb bil-Bibbja jista’ jibdel u jitrasforma lil ħajjitna, lil ħajtek!

Talba: O Alla, int nissilt fis-saċerdot San Ġilormu mħabba kbira u qawwija għall-Kotba Mqaddsa: agħmel li l-poplu Nisrani jfittex dejjem iżjed l-għajxien spiritwali tiegħu fil-Kelma tiegħek u jsib fiha l-għajn tal-ħajja. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-jerome-610

Alternative reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-jerome/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Jerome

Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut. Il-ħsieb huwa ta’ Fr Hayden Williams OFM Cap irrekordjat LIVE minn fuq il-paġna tal-Facebook tiegħu: https://www.facebook.com/frhayden/

11 ta’ Settembru: San Ġwann Gabrijel Perboyre

Verżjoni Vidjo: San Ġwann Gabrijel Perboyre

“Wieħed jagħmel tajjeb għall-erwieħ biss bit-talb. F’dak kollu li tagħmel, aħdem biss biex togħġob lil Alla, inkella tkun qed taħli ħinek u l-isforz tiegħek.” – San Ġwann Gabrijel Perboyre

SAN ĠWANN GABRIJEL PERBOYRE
Saċerdot, Missjunarju u Martri
1803 – 1840

Tagħrif: Ġwanni Gabrijel twieled fir-raħal ċkejken ta’ Puech, fi Franza, fi ħdan familja nisranija tassew. Kienu tmien aħwa b’kollox, li ħamsa minnhom daħlu fil-kongregazzjoni ta’ San Vincenz de Paul. Kien tant attent fl-istudju u tant magħruf għal tjubitu, li kiseb it-titlu ta’ “qaddis ċkejken.”

Meta kellu 15-il sena sema’ prietka u tnisslet fih xewqa li jsir missjunarju. Huwa ngħaqad mal-Viċenzjani fil-Milied tal-1818. Kien ordnat saċerdot f’Pariġi fl-1825. Huwa għadda l-ewwel 12-il sena wara l-ordinazzjoni tiegħu bħala għalliem, rettur ta’ seminarju u assistent majjistru tan-novizzi waqt li sikwit kien jitlob li jintbagħat fiċ-Ċina.
Fl-aħħar qata’ xewqtu u telaq minn Franza għal Macao fil-21 ta’ Marzu, 1835.

Għal erba’ snin ħadem kemm felaħ u kellu suċċessi tajbin fil-provinċji ta’ Honan u ta’ Hupeh. Imbagħad l-imperatur ħareġ l-editt ta’ persekuzzjoni kontra l-insara. Wara li kien ilu jaħdem hemm erba’ snin, Padre Perboyre, bħal Ġesù, kien ittradut għal ftit flus minn wieħed mill-insara ġodda tiegħu u mogħti f’idejn l-awtoritajiet. Għal sena sħiħa Ġwann Gabrijel sofra torturi tal-biża’ magħluq ġo ċella kollha ntiena għax irrifjuta li jgħaffeġ salib taħt saqajh jew li jittradixxi lil sħabu. Stampawlu fuq wiċċu erba’ karattri Ċiniżi li jfissru “Għalliem ta’ reliġjon falza.”

Hu kien ikkundannat għat-tgħalliq fuq salib flimkien ma’ ħames kriminali. Ftit qabel qatluh irnexxielu għal ftit mumenti jinżel għarkupptejh jitlob, u, minn taħt l-ilsien lissen: “Missier, f’idejk nerħi ruħi.” U hekk, fost tbatijiet ħorox sal-aħħar, radd ruħu lill-Mulej. Kien il-jum tal-Ġimgħa, 11 ta’ Settembru, 1840.

Sentejn biss wara mewtu, Papa Girgor XVI iffirma d-digriet għall-introduzzjoni tal-beatifikazzjoni ta’ Ġwann Gabrijel Perboyre. Ljun XIII niżżlu mal-beati fl-1889, u Ġwanni-Pawlu II niżżlu fil-lista tal-qaddisin fit-2 ta’ Ġunju, 1996.

Ħsieb: Il-mod kif San Ġwann Gabrijel Perboyre ppersevera sal-aħħar fil-missjoni tiegħu minkejja t-torturi ħarxa li għadda minnhom, huwa mhux biss impressjonanti u juri kif l-Ispirtu s-Santu waqaf miegħu, imma wkoll għandha tfakkarna fir-responsabbiltà li kull nisrani għandu li jissieħeb mal-missjunarji mhux biss finanzjarjament, iżda wkoll spiritwalment permezz tat-talb.

Il-predikazzjoni qawwija u ministeru produttiv fil-qasam tal-missjoni jiddependu fuq it-talb tal-poplu t’Alla. San Pawl dan fehemu sewwa. Eżatt qabel it-tluq għall-ewwel u t-tieni vjaġġi missjunarji tiegħu (u probabbli anki għat-tielet), il-fidili f’Antijokja talbu għal Pawlu u dawk li kienu sejrin miegħu (Atti 13:03; 15:40). Barra minn hekk, fl-ittri tiegħu, hu talab direttament għat-talb ħames darbiet. Fl-Ewwel ittra lit-Tessalonikin 5:25, hu sempliċement jgħid, “Ħuti, itolbu wkoll għalina,” imma huwa aktar speċifiku fl-appelli l-oħra tiegħu:

Rumani 15: 30-32 – “Inħeġġiġkom, ħuti, permezz ta’ Sidna Ġesù Kristu u permezz tal-imħabba ta’ l-Ispirtu, tqabdu miegħi intom u itolbu lil Alla għalija biex jeħlisni minn dawk fil-Lhudija li ma jemmnux, u biex is-servizz tiegħi jkun milqugħ tajjeb mill-qaddisin f’Ġerusalemm. Imbagħad, jekk Alla jrid, niġi għandkom ferħan u jkolli ftit tal-mistrieħ għandkom.”

Efesin 6: 19-20 – “Itolbu għalija wkoll, biex meta niftaħ fommi tingħatali l-kelma, ħalli b’wiċċi minn quddiem inxandar il-misteru tal-Evanġelju, li tiegħu jiena l-ambaxxatur fil-ktajjen. Jalla jien u nxandar inkun nista’ nitkellem b’wiċċi minn quddiem kif għandi nagħmel.”

Kolossin 4: 3-4 – “Itolbu wkoll għalina, biex Alla jiftħilna l-bieb għall-kelma u nxandru l-misteru ta’ Kristu, li minħabba fih jien marbut bil-ktajjen. Itolbu ħalli jiena nxandru u nitkellem fuqu kif għandi nitkellem.”

2 Tessalonikin 3: 1-2 – “Mill-bqija, ħuti, itolbu għalina biex il-kelma tal-Mulej tiġri l-ġirja tagħha u tkun milqugħa bil-ġieħ bħalma ġara fostkom. [2Tess:3:2] Itolbu biex inkunu meħlusa minn nies ħżiena u bla liġi. Għax mhux kulħadd għandu l-fidi.”

Il-piż kbir tal-missjunarju hu li jġib l-Evanġelju lin-nies li ma jemmnux, biex jarahom konvertiti, u mbagħad biex jgħinhom jibdew Knejjes u komunitajiet ġodda. Alla jsalva lill-midinbin permezz tax-xandir tal-Evanġelju (ara Rumani 10:17), iżda Hu ma jsalvhomx mingħajr it-talb ta’ dawk li jemmnu. Infatti l-Knisja għamlet lil Santa Tereżina ta’ Lisieux, (soru tal-klawsura) Patruna tal-Missjunarji għax minkejja li qatt ma ħarġet mill-monasteru, hija għamlet bħala s-sejħa tagħha li titlob u toffri tbatijiet għall-bżonnijiet tal-missjunarji. James Fraser, missjunarju taċ-ċittadini ta’ Lisu fiċ-Ċina, kiteb lil sħabu li kienu qed jitolbu għalih minn djarhom f’pajjiżu: “Nemmen li hu biss fl-Aħħar Jum li jkun magħruf kemm saret ħidma missjunarja bl-għajnuna tat-talb ta’ min baqa’ f’daru.”

Għandna nħossu l-urġenza ta’ din ir-responsabbiltà li nitolbu għall-missjunarji. Nitolbu għalihom:

Biex Alla jiftħilhom il-bibien meħtieġa: Ħafna missjunarji jaħdmu f’pajjiżi li huma diffiċli biex jaċċettawhom jew f’oqsma li huma reżistenti għall-Evanġelju. Iżda l-bibien miftuħa jinkludu iktar milli sempliċement aċċess għan-nazzjonijiet u l-gruppi ta’ nies. Il-qlub tal-individwi jeħtieġu wkoll li jkunu miftuħa u riċettivi għall-verità t’Alla.

Biex l-Ispirtu t’Alla jqawwihom: Il-missjunarji huma nies bħalna li jibżgħu mill-uġigħ u li jiġi rifjutati. Meta jiffaċċjaw l-oppożizzjoni, jeħtieġu l-qawwa ta’ Alla biex tgħinhom jibqgħu sodi.

Biex il-Kelma t’Alla tinxtered: L-ostakoli għandhom jitneħħew biex il-Kelma t’Alla tkun tista’ tinfirex malajr u b’mod ħieles, u l-missjunarji jeħtieġu s-saħħa biex ikomplu quddiem l-oppożizzjoni jew id-diffikultajiet. Hekk kif Aaron u Hur appoġġjaw dirgħajn Mosè fil-battalja kontra l-Amalekiti (Eżodu 17:12), aħna nistgħu insaħħu l-armi tal-missjunarji billi nappoġġjawhom permezz tat-talb tagħna.

Biex il-Mulej jipproteġihom: F’xi pajjiżi, il-missjunarji jistgħu jkunu esposti għall-possibbiltà ta’ periklu u ħsara personali. L-oppożizzjoni għall-Evanġelju tista’ tinkludi mibegħda u vjolenza.

Biex il-ministeru tagħhom ikun effettiv: Huwa importanti li wieħed jintelaq u jafda f’Alla għall-aspetti kollha tal-ministeru – speċjalment fi żminijiet ta’ diffikultà kbira, sabiex l-isforzi jipproduċu frott u fl-aħħar mill-aħħar jinġabar il-ħsad.

Biex jivvjaġġaw bla diffikultà: Ħafna missjunarji jivvjaġġaw ta’ spiss, kemm nazzjonalment kif ukoll internazzjonalment. Il-modi ta’ trasportazzjoni tagħhom jistgħu jvarjaw minn ajruplani għal xarabanks, għal kenuri u muturi, u kulma jkollhom jgħaddu minnu sakemm jaslu fid-destinazzjoni.

Biex ikollhom mumenti ta’ mistrieħ: Il-missjunarji jgħaddu mill-istess tensjonijiet li kull wieħed u waħda minna naffaċċjaw fil-ħajja, bħal piżijiet ta’ ħafna xogħol f’daqqa, konflitti fir-relazzjonijiet mal-oħrajn u inċertezzi finanzjarji. Spiss, madankollu, il-missjunarju jitħabat ma’ dawn il-kwistjonijiet waħdu, mingħajr l-għajnuna, is-sapport u l-appoġġ ta’ nsara oħra. Li tgħix u taħdem f’kulturi differenti jżid l-element addizzjonali li jista’ jkun ta’ sfida kemm emozzjonalment, kemm spiritwalment u kif ukoll fiżikament.

Ejjew ma ninsewhomx għax ħafna drabi huma jħossuhom iżolati u bħal abbandunati f’nofs is-slaleb diffiċli li jkollhom jaffaċċjaw kuljum. James Fraser, meta talab lil dawk li bagħtu ċ-Ċina biex jipperseveraw fit-talb għall-bżonnijiet tal-ministeru tiegħu, esprima dak li kull missjunarju jemmen: “Xogħol missjunarju solidu u dejjiemi jsir fuq l-irkopptejn.”

U għal dawk li forsi l-Mulej qed jagħtihom sejħa speċjali li jmorru fiżikament fl-artijiet tal-missjoni, teżisti l-Għaqda Voluntiera Lajċi Missjunarji, li jinsabu l-Uffiċċju tal-Missjoni, 7 Triq il-Merkanti, Valletta. Tel: 21236962. L-għaqda nbdiet fis-27 ta’ Frar, 1985 biex iħeġġu, iħejju u jgħinu lin-nies għall-ħidmiet f’artijiet tal-Missjoni. Għal aktar tagħrif ara: http://thechurchinmalta.org/mt/posts/37440/ghaqda-volumtieri-missjunarji. Ara wkoll dawn is-siti: http://www.missionfund.org.mt/ u http://www.laityfamilylife.va/content/laityfamilylife/en/associazioni-e-movimenti/repertorio/istituto-cattolico-per-levangelizzazione.html

Talba: O Salvatur Divin tiegħi, ittrasformani fik innifsek. Ħa jkunu jdejja, idejn Ġesù. Agħtini li kull fakultà ta’ ġismi sservi biss għall-glorja tiegħek. Fuq kollox, ittrasforma lil ruħi u s-setgħat kollha tagħha sakemm il-memorja, ir-rieda u l-affezzjoni tiegħi jkun il-memorja, ir-rieda u l-affezzjoni ta’ Ġesù. Nitolbok teqred fija dak kollu li mhux ġej minnek. Agħtini li ngħix biss fik, minnek u għalik, ħalli mbagħad inkun nista’ verament ngħid ma’ San Pawl, “Qed ngħix – mhux iżjed jien imma Kristu jgħix fija. Ammen.” (Talba ta’ San Ġwann Gabrijel Perboyre)

English Version: https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-jean-gabriel-perboyre-591

Martyrdom of St. John Gabriel: https://cmglobal.org/en/2017/09/11/the-harvest-gathered-in-martyrdom-of-st-john-gabriel-perboyre/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/John_Gabriel_Perboyre

Vatican Biography: http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_19960602_perboyre_en.html

Nota: It-Tagħrif dwar il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-fuljett Signum Fidei.

8 ta’ Settembru: It-Twelid tal-Verġni Mqaddsa Marija

Verżjoni Vidjo: It-Twelid tal-Verġni Mqaddsa Marija

“Niċċelebraw it-Twelid tal-Verġni Marija: naduraw lil Kristu Sidna, Binha.” Antifona tad-dħul fil-Liturġija tas-Sigħat

IT-TWELID TAL-VERĠNI MQADDSA MARIJA

Tagħrif: Ma nafux sewwa fejn u meta twieldet il-Madonna. Skont tradizzjoni antika twieldet f’Nazaret.

Flimkien mat-twelid ta’ Ġesù u mat-twelid ta’ San Ġwann il-Battista, it-twelid tal-Verġni Mqaddsa Marija, ilu jiġi ċċelebrat fil-Knisja sa mill-ewwel żminijiet tagħha. Żgur li din il-festa kienet ġa bdiet tiġi ċċelebrata fis-sitt seklu. Imbagħad, kif nafu fiż-żgur, il-Papa San Serġju I (687-701) kien ordna li jinżammu erba’ festi tal-Madonna: It-Tħabbira, it-Tlugħ fis-sema, it-Twelid, u l-Purifikazzjoni.

Id-data tat-8 ta’ Settembru, intgħażlet għaliex dakinhar kienet ġiet iddedikata knisja lill-Verġni Marija f’Ġerusalemm qrib il-menqgħa ta’ Beteżda.

F’Malta, fis-sena 1275, ġa kien hemm knisja dedikata lit-Twelid tal-Verġni Marija (magħrufa bħala l-Bambina), iżda kien l-Assedju l-Kbir li għamel il-festa tat-Twelid tal-Verġni Marija waħda mill-ikbar festi tal-Madonna f’dawn il-Gżejjer, u nistgħu ngħidu li għadha hekk sal-lum.

Ħsieb: Il-festa tal-Bambina tfakkarna fit-Twelid ta’ Marija, Omm Ġesù.  Kien ma’ dan it-twelid tal-Bambina li beda l-proċess biex Alla jerġa’ jinżel fil-ġnien tal-umanità biex jimxi pass pass mal-bniedem. Alla għażel li jerġa’ jkun ħabib tal-bniedem kif inhu u mhux kif suppost ikun.

Għax hija Omm Kristu, Marija Bambina hija Omm il-bnedmin kollha. Huwa għalhekk li qatt ma nstema’ li xi ħadd resaq għandha u t-talb tiegħu ma kienx mismugħ. Għalhekk, aħna nafu li jekk nafdaw il-qalb tagħna f’idejn il-Madonna, hi tagħmilha sabiħa u tagħmilha tixbah lil dik ta’ Ġesù. U l-Qalb ta’ Ġesù kif inhi? X’qal?

“Ejjew għandi intom l-imħabbtin u l-imtaqqlin u jiena nserraħkom. Tgħallmu minni għax jien ta’ qalb ħelwa u umli.” (Mt 11, 28-29).

Mela min irid jimxi wara Ġesù, irid jafda qalbu f’idejn il-Madonna li l-ħlewwa u t-tjubija tagħha jisirqulna qalbna. Għalhekk ejjew nitolbuha ‘int li sraqtli qalbi, agħmilhieli bħal ta’ Ġesù, agħmel li qalbi tkun qalb ħelwa’ – mhux biz-zokkor – ‘qalb ħelwa’ għax taf tħenn u taf taħfer. Kuljum ikollna okkażjoni naħfru, kuljum.

Jekk mifxul minħabba l-għira, minħabba l-mibegħda, minħabba l-kalunnja, ħares lejn il-Madonna u għidilha: ‘inti sraqtli qalbi, agħmilhieli bħal ta’ Ġesù, qalb ħelwa, qalb li tħenn, qalb li taħfer’. Qalb umli, mhux supperva, mhux li tirrabja u tieħu għaliha għal kull ħaġa ta’ xejn.

X’ngħidulha l-Madonna fis-‘Salve Regina’? “Lilek nitniehdu, aħna li nibku u nolfqu f’dan il-wied tad-dmugħ. Ejja mela, avukata tagħna; dawwar lejna dawk l-għajnejn tiegħek tal-ħniena. Urina, wara dan it-turufnament, lil Ġesù,” Il-ħarsa ta’ Marija hija ħarsa ta’ ħniena.

Ġesù qalilna: “Min jemmen fija, minnu joħorġu xmajjar ta’ ilma ħaj.” (Ġwanni 7:38) Il-Madonna emmnet f’Ġesù? U żgur li emmnet. X’qaltilha Eliżabetta meta laqgħatha f’darha f’Ein Karem? “Imbierka dik li emmnet.” (Luqa 1:45). Mela anke mill-Madonna li emmnet, joħorġu minnha xmajjar ta’ ilma ħaj, għax dik hija l-kelma ta’ Binha Ġesù. Wara kollox, meta semgħet dawk il-kliem ta’ Eliżabetta, Ġesù kien fi ħdanha, fil-ġuf imqaddes tagħha.

Il-Madonna, l-għarusa tal-Ispirtu s-Santu għaliex fil-ġuf tagħha l-Ispirtu s-Santu opra t-tnissil ta’ Ġesù, hija mimlija b’dan l-Ispirtu. Hi tagħtihulna bħal “xmajjar ta’ ilma ħaj” u għalhekk meta aħna nħossuna taħt il-madmad tan-nixfa tad-dnub, tad-deżert, tal-mibegħda li jaf idawwarna, aħna ma naqtgħux qalbna, induru lejn il-Madonna, dik li emmnet u li minnha joħorġu xmajjar ta’ ilma ħaj u aħna ngħidulha: ‘aħna wkoll irċevejna l-Ispirtu qaddis tal-Mulej fil-Griżma tal-Isqof, agħtina li minna wkoll joħorġu xmajjar ta’ ilma ħaj u li jwasslu l-paċi, il-ħlewwa, l-umiltà, l-għaqda, ir-rikonċiljazzjoni, il-kelma ta’ għerf, il-kelma ta’ kuraġġ.

San Pawl Missierna jgħidilna: “intom il-fwieħa ta’ Kristu,” mhux l-intiena tax-xitan, intom il-fwieħa ta’ Kristu. Mela jekk in-nisrani huwa l-fwieħa ta’ Kristu bl-umiltà tiegħu, bis-sabar tiegħu, bil-fedeltà tagħha, kemm iżjed u iżjed il-Madonna timla’ l-qlub tagħna u l-Knisja, il-poplu t’Alla, bil-fwieħa sabiħa ta’ Ġesù rxoxt. Nitolbuha lil Ommna Sidtna Marija, il-Bambina, biex hi li tisraqilna qalbna bil-ġmiel u l-fwieħa tagħha, tgħinna biex qalbna tkun tassew bħal ta’ Ġesù biex aħna nkunu l-fwieħa ta’ Ġesù.

Ejjew ma ninsewx ukoll li l-aktar talba li tagħti unur lill-Madonna u dik li hi tkun qed tistenniena nitolbu bil-ħerqa, tibqa’ dejjem it-talba għażiża tar-Rużarju. Tassew li kulħadd jafu dan, imma kulħadd jitolbu? Bħala għajnuna biex wieħed jitlob ir-Rużarju, tistgħu tidħlu fil-Youtube Channel bl-isem ta’ Rużarji u Devozzjonijiet bil-Malti. Fih issibu ġabra ta’ vidjos kollha fuq ir-Rużarju. Ara din il-link: https://devozzjonilejnmarija.wordpress.com/youtube/

Talba: Verġni Omm Alla, it-Twelid tiegħek ħabbar il-ferħ lid-dinja kollha: għax minnek tnisslet ix-Xemx tal-ġustizzja, Kristu Alla tagħna, li neħħa s-saħta minn fuqna u xerred il-barka, qered il-mewt u tana l-ħajja ta’ dejjem. Ammen. (Antifona tal-Kantiku ta’ Zakkarija)

Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.

English Version: https://www.thoughtco.com/nativity-of-the-blessed-virgin-mary-542466

Alternative reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/nativity-of-the-blessed-virgin-mary/

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Nativity_of_Mary

Għal aktar dwar il-Verġni Marija u d-Devozzjoni vera lejha, żur is-sit bil-Malti ddedikat għaliha billi tagħfas din il-link: https://ruzarji.wixsite.com/devozzjonilejnmarija

Nota: It-Tagħrif dwar il-festa tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut u l-ħsieb huwa addattat minn omelija tal-Arċisqof Charles J. Scicluna bi preparazzjoni għall-festa ta’ Marija Bambina 2016, in-Naxxar.