Verżjoni Vidjo: San Damasu I
“Dak li miexi fuq il-baħar seta’ jikkalma l-mewġ qawwi: Dak li jagħti l-ħajja liż-żerriegħa li qed tmut fil-ħamrija; Dak li kien kapaċi jħoll il-ktajjen tal-mewt, u wara tlett ijiem fid-dlam iġib lura fid-dinja lil ħu Marta; nemmen li hu għad iqajjem mill-ġdid lil Damasu mit-trab tal-art.” – Skrizzjoni li San Damasu I kiteb għalih stess.
SAN DAMASU I
Papa
305 – 384
Tagħrif: San Damasu twieled aktarx f’Ruma għall-ħabta tas-sena 305. Missieru li kien Spanjol, wara l-mewt ta’ martu jew bil-kunsens tagħha sar qassis u kien jieħu ħsieb il-knisja ta’ San Lawrenz, f’Ruma.
Damasu sar Djaknu fil-knisja li kien qed jieħu ħsieb missieru, u wara sar qassis.
Fis-sena 366, meta kellu madwar 62 sena sar Papa. Miegħu sar l-antipapa Ursinu, iżda dan ġie eżiljat mill-Imperatur Valentinjanu. Matul il-papat twil tiegħu ta’ 18-il sena, San Damasu kellu jħabbat wiċċu ma’ ħafna nkwiet, speċjalment dak imqanqal mis-segwaċi ta’ Ursinu, u minn ħafna tagħlim falz sew f’Ruma u sew f’postijiet oħra fil-Knisja. B’danakollu, San Damasu ra ħwejjeġ sbieħ iseħħu fil-Knisja.
Fis-sena 380, l-Imperatur Teodozju tal-Lvant u Grazjanu tal-Punent ipproklamaw il-Kristjaneżmu bħala r-Reliġjon tal-Imperu Ruman. Kien hu l-ewwel Papa li sejjaħ il-Knisja bl-isem ta’ “Is-Sedja Appostolika.”
Hu ħatar lil San Ġilormu segretarju tiegħu u awtorizzah biex jagħmel reviżjoni b’reqqa ikbar tal-verżjoni Latina qadima tal-Bibbja, b’riżultat li llum għandna l-Vulgata. F’Sinodu tat-374, San Damasu ħareġ Kanoni importanti tal-Kotba tat-Testment il-Ġdid. Fi żmienu il-lingwa tal-Liturġija nbidlet mill-Grieg għal-Latin, f’Ruma.
Hu sab u rrestawra l-katakombi fejn bosta martri Nsara kienu midfuna, u għamilhom postijiet ta’ pellegrinaġġi. Huwa kiteb bosta skrizzjonijiet fuq lapidi ta’ oqbra u knejjes biex il-Fidili japprezzaw aħjar il-wirt Nisrani tagħhom.
San Damasu miet f’Ruma fil-11 ta’ Diċembru 384, u difnuh fil-qabar fejn kien hemm midfunin ommu u ħutu, fiċ-ċimiterju ta’ San Kallistu. Biex titpoġġa fuq qabru kiteb din l-iskrizzjoni: “Jien, Damasu, xtaqt nindifen hawn, iżda bżajt li noffendi l-fdalijiet ta’ dawn il-qaddisin.”
Ħsieb: L-istorja tal-papat u l-Knisja hija inseparabbilment imħallta mal-bijografija personali ta’ Damasu. F’perjodu problematiku u kruċjali tal-istorja tal-Knisja, huwa jispikka bħala difensur tal-fidi vera b’ħeġġa kollha żelu li kien jaf x’għandu jagħmel f’kull ċirkustanza li kellu jaffaċċja.
Damasu jagħmilna konxji ta’ żewġ kwalitajiet ta’ tmexxija tajba: viġilanza għat-tħeġġiġ tal-Ispirtu, u servizz. It-taħbit tiegħu għandu jfakkarna li Ġesù qatt ma wiegħed il-protezzjoni tal-blat tiegħu mir-riħ tal-uragani u lanqas li se jħares lis-segwaċi tiegħu mid-diffikultajiet. L-unika garanzija tiegħu hija r-rebħa finali. Kull Nisrani jinsab f’din it-taqbida ħarxa biex jaħdem għas-salvazzjoni ta’ ruħu fost tant taħbit u tiġrib li qatt ma jonqos.
Dawn huma siltiet minn kummentarju għat-talba tal-Missierna: “La ddaħħalniex fit-tiġrib” ta’ San Frangisk Anton Fasani:
“Mulej, fil-għerf ġust tiegħek, int għall-ġid tagħna ridt li ħajjet il-bniedem fuq l-art tkun taqbida, iżda din m’hijiex taqbida kontra d-demm u l-laħam, imma kontra l-prinċpijiet u l-mexxejja tad-dlamijiet. Hija ġlieda bejn l-ispirti l-ħżiena u l-ispirti tas-sema. Imma, Mulej, min jista’ jżomm sħiħ kontra x-xitan? Dak li kien maħluq biex ma jibża’ minn xejn, dak hu s-sultan ta’ wlied is-suppervja. U lkoll kemm aħna nintilfu, jekk ma tgħinniex int, Mulej. Tkun imbierka, mela, dejjem il-ħniena tiegħek, għax int dawwaltna, u aħna nitolbu l-għajnuna mingħandek, aħna u ngħidu: ‘u la ddaħħalniex fit-tiġrib.’
Jeħtieġ li wieħed jifhem sewwa żewġ kelmiet: sahra u talb. Jeħtieġ li nishru dejjem, għax l-għadu tagħna, ix-xitan, dejjem jishar fuqna biex jagħmlilna l-ħsara. Min jishar joqgħod attent u jaħrab mill-perikli. U t-talb ukoll hu meħtieġ b’mod speċjali, għax għalkemm l-ispirtu jrid, dan għadu mirbuħ mid-dgħufija tal-ġisem, li hu magħqud max-xitan li hu qawwi. Mela biex ir-ruħ tirbaħ lill-ġisem u lix-xitan, jeħtieġ li tilbes dik il-qawwa li ġejja minn fuq. U din tinkiseb biss bit-talb. Fhimt, ja ruħ?
Imma jaħasra, kemm jitqarrqu l-bnedmin meta jaħsbu li jistgħu jkunu fiż-żgur bla ma jishru. Imorru fil-periklu u dlonk jaqgħu. Hekk ukoll hemm dawk li jaħsbu li huma qawwijin mingħajr it-talb, iżda mbagħad meta jinqala’ t-tiġrib jintelqu f’idejn ix-xitan.“
Meta ngħidu “Iddaħħalniex fit-tiġrib” inkunu nitolbu ‘l Alla biex ma jħalliniex naqbdu t-triq tad-dnub. B’din it-talba nitolbu l-Ispirtu jagħtina l-grazzja li nagħrfu t-tajjeb mill-ħażin, u l-qawwa biex nagħmlu t-tajjeb. Nitolbu wkoll li qalbna tishar dejjem fuq l-imġiba kollha tagħna u li niksbu l-perseveranza tal-aħħar.
- U int, kemm tishar fit-talb?
- Meta titlob lil Alla biex ma jdaħħlekx fit-tiġrib, tagħmel ħiltek kollha biex titbiegħed minn dak kollu li jista’ jwasslek għad-dnub?
- Meta tinqabad fin-nassa tax-xitan minħabba d-dgħjufija tiegħek, tfittex li tinħeles bit-talb, u bis-Sagramenti tal-Qrar u t-Tqarbin li jagħtuna l-qawwa kontra l-Ħażin u l-qerq tiegħu?
Ejjew nitolbu biex il-Mulej jeħles mit-tiġrib kontinwu tax-xitan lill-Papa u l-isqfijiet, is-saċerdoti, il-patrijiet u s-sorijiet, dawk ta’ ħajja kkonsagrata u l-lajċi kollha. Nitolbuh jipproteġina minn kull tip ta’ tentazzjoni, iwaqqaf kull spirtu ta’ firda bejnietna u jħarisna mill-iskandli li jġibu kunfużjoni u taħwid qalb il-poplu. Nitolbuh ukoll biex jagħtina mexxejja tajba u qaddisa bħall-Papa li qed niċċelebraw it-tifkira tiegħu llum biex imexxuna bil-għaqal, bl-għerf u bil-qdusija.
Talba: Nitolbuk, Mulej, biex kif il-Papa San Damasu weġġah u ħabb il-martri tiegħek, hekk aħna niċċelebraw dejjem il-merti tagħhom. Bi Kristu Sidna. Ammen. (Talba mil-Liturġija tas-Sigħat)
Liturġija tas-Sigħat: Agħfas fuq PDF jew WORD biex tniżżel id-dokument.
English Version: http://saintscatholic.blogspot.com/2010/12/st-damasus-i.html
Alternative Reading: https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-damasus-i/
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Damasus_I
Nota: It-Tagħrif dwar dan il-qaddis tal-lum huwa meħud mill-ktieb “Qaddisin fil-Liturġija tal-Knisja Universali”, miktub minn Dun Anton Sammut. Parti mill-Ħsieb huwa meħud minn Kummentarju għat-talba tal-“Missierna” ta’ San Frangisk Anton Fasani, maqlub għal Malti minn Patri Edmund Teuma OFMConv.